Ngauruhoe

Ngauruhoe
Ligging Noordeiland, Nieu-Seeland
Hoogte 2 291 meter bo seevlak
Reeks Tongariro-bergmassief
Koördinate 39°9′24.6″S 175°37′55.8″O / 39.156833°S 175.632167°O / -39.156833; 175.632167
Bergtipe Stratovulkaan
Laaste uitbarsting 1975
Eerste bestyging 1839
Eerste bestyger(s) John C. Bidwill
Maklikste roete Bergklim
Ligging van Ngauruhoe op 'n kaart (Nieu-Seeland)
Ngauruhoe
Ngauruhoe

Ngauruhoe is 'n aktiewe stratovulkaan in Nieu-Seeland. Die berg met sy kenmerkende koniese vorm is op die Sentrale Plato van die Noordeiland geleë en is met 2 291 meter die hoogste bergpiek in die Tongariro-bergmassief. Alhoewel Ngauruhoe meestal as 'n afsonderlike berg beskou word, vorm hy in geologiese opsig net die tweede vulkaankeël in die Tongariro-kompleks. Ngauruhoe is sowat 25 kilometer van die Taupomeer se suidoewer af geleë. Die vulkaan word in die suide deur die hoogste bergpiek van Nieu-Seeland se Noordeiland, Ruapehu, en in die noorde deur Tongariro begrens – albei is eweneens aktiewe vulkane. Die barre Rangipo-woestynstreek is oos van Ngauruhoe geleë.

Ngauruhoe is 'n relatief jong stratovulkaan wat eers so onlangs soos 2 500 jaar gelede vir die eerste keer uitgebars het. In die 20ste eeu was daar 45 uitbarstings, waarvan die laaste in 1975 plaasgevind het, sodat Ngauruhoe tot die aktiefste vulkane in hierdie periode behoort het. Sedert sy laaste uitbarsting styg af en toe rook uit sy dubbelkrater op, tog was daar geen ander noemenswaardige vulkaniese aktiwiteit nie. Fumaroles (vulkaniese openings in die aardkors) kom in die binnekrater en op die rand van die oostelike buitekrater voor.

Etimologie en kultuurgeskiedenis

[wysig | wysig bron]
Ngauruhoe se krater

Daar is 'n aantal verskillende teorieë oor die oorsprong van die vulkaan se Maori-naam. Een van die geloofwaardigste etimologiese verklaring verwys na die Maori-woorde Nga Uru Hoe, "heet stene werpend".

Die Nieu-Seelandse regisseur Peter Jackson het Ngauruhoe in die vroeë 21ste eeu in sy film-trilogie Lord of the Rings gebruik om die Britse skrywer J.R.R. Tolkien se fiksionele berg Mount Doom uit te beeld. Ngauruhoe het sodoende internasionale bekendheid verwerf.