Omvang (musiek)
In musiek is die omvang, of die chromatiese omvang, van 'n musiekinstrument die afstand van die laagste na die hoogste toonhoogte wat dit kan speel. Vir 'n sangstem is die ekwivalent die vokale omvang. Die omvang van 'n musiekparty is die afstand tussen die laagste en hoogste noot.
Compass
[wysig | wysig bron]Onder Britse Engelssprekendes, en miskien ander, beteken compass dieselfde as chromatiese reikwydte - die interval tussen die laagste en hoogste noot wat 'n stem of musiekinstrument kan bereik.
Ander omvange
[wysig | wysig bron]Die terme klankomvang, geskrewe omvang, aangewese omvang, duur en dinamiese omvang het spesifieke betekenisse.
Die klankomvang[1] verwys na die toonhoogtes wat deur 'n instrument vervaardig word, terwyl die geskrewe omvang verwys na die omvang (spanwydte) van note wat in die bladmusiek geskryf is, waar die party soms vir gerief getransponeer word. 'n Piccolo het byvoorbeeld gewoonlik 'n klankomvang wat 'n oktaaf hoër is as die geskrewe omvang. [2] Die aangewese omvang is die stel note wat die speler tydens die spel moet of kan bereik. Alle instrumente het 'n aangewese omvang, en alle instrumente met 'n toonhoogte het 'n speelomvang. Timbre, dinamika en tydomvang is onderling verwant en 'n mens kan registeromvang ten koste van timbre bereik. Die aangewese omvang is dus die omvang waarin daar van 'n speler verwag word om gemaklike beheer oor alle aspekte te hê.
Die duur is die verskil tussen die kortste en langste ritme wat gebruik word. Dinamiese omvang is die verskil tussen die kleinste en grootste klanksterkste van 'n instrument, musiek of musiekstuk.
Omvangperke
[wysig | wysig bron]Hoewel die omvang van houtblaasinstrumente en snaarinstrumente (onderworpe aan praktiese perke) geen teoretiese boonste limiet het nie, kan hulle oor die algemeen nie laer as hul aangewese omvang speel nie. Aan die ander kant kan koperblaasinstrumente buite hulle aangewese omvang speel. Note wat laer is as die koperblaasinstrument se spesifieke omvang word pedaaltone genoem. Die speelomvang van 'n koperblaasinstrument hang af van sowel die tegniese beperkings van die instrument as die vaardigheid van die speler.
Klassieke verwerkings verg selde dat hout- of koperblaasinstrumente buite hulle ontwerpte omvang speel. Strykers speel baie gereeld in die lae deel van hulle omvang, maar die die hoogste deel van 'n snaarinstrument se omvang is nogal vaag en dit is ongewoon dat 'n stryker die aangewese omvang oorskry. Blasers speel selde in die uiterstes van hulle instrumente. Die algemeenste uitsondering is dat pedaaltone dikwels in tromboonwerke van die 20ste eeu van die bastrombone vereis word.
Hierdie kaart gebruik standaardnommers vir oktawe waar middel-C ooreenstem met C4. In MIDI-taal word middel-C MIDI-noot nommer 60 genoem.
Die laagste noot wat 'n pyporrel (met 'n ware pyp) kan speel, is C−1 (of CCCC), wat 8 Hz is, onder die omvang van menslike gehoor en nie sigbaar op hierdie kaart nie. As akoestiese kombinasies ('n noot en sy vyfde) egter tel, is die laagste noot C−2 (of CCCCC), wat 4 Hz is.
Tipiese omvange
[wysig | wysig bron]Sjabloon:Vocal and instrumental pitch ranges
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Music theory online : musical instrument ranges & names", Brian Blood, Dolmetsch.com, 2009, webpage: Dolmetsch-M29.
- ↑ http://www.dolmetsch.com/musictheory29.htm
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Omvang (musiek).
