Onbemande vliegtuig

'n Onbemande vliegtuig (Engels: unmanned aerial vehicle (UAV) of onbemande lugtuig (Engels: uncrewed aerial vehicle) is 'n vliegtuig sonder 'n menslike vlieënier aan boord. Dit word dus beheer deur middel van afstandbeheer of deur 'n rekenaar. Die vlieg van 'n onbemande vliegtuig kan met verskillende grade van outonomie werk: hetsy onder afstandbeheer deur 'n menslike operateur of outonoom deur aanboordrekenaars. Dit word ook 'n hommeltuig (Engels: drone) genoem.

In vergelyking met vliegtuie wat beman is word onbemande vliegtuie oorspronklik gebruik vir missies wat te "vervelig, vuil of gevaarlik" is vir mense. Terwyl hulle meestal in militêre toepassings ontstaan het brei die gebruik daarvan vinnig uit na kommersiële, wetenskaplike, ontspannings-, landbou- en ander toepassings, soos polisiëring en waarneming, aflewering van produkte, lugfotografie, smokkel, en hommeltuig resies. Daar is tans baie meer burgerlike hommeltuie as militêre hommeltuie met ramings van meer as 'n miljoen van eersgenoemde wat in 2015 verkoop is.

  • 'n Hommeltuig wat 'n missiel lanseer
    'n Hommeltuig wat 'n missiel lanseer
  • 'n Beheerkamer vir hommeltuie
    'n Beheerkamer vir hommeltuie

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Die vroegste aangetekende gebruik van onbemande lugvaartuie vir militêre doeleindes het in Julie 1849[1] vanaf 'n skip plaasgevind, wat gedien het as 'n ballonvaartuig (die voorloper van die vliegdekskip)[2] in die eerste offensiewe gebruik van ‘n lugvermoeë in die vloot-lugvaart.[3][4][5] Oostenrykse magte wat Venesië beleër, het probeer om ongeveer 200 ballonne met plofstof na die beleërde stad te loods. Die ballonne is hoofsaaklik vanaf die land gelanseer; sommige is egter ook van die Oostenrykse skip SMS Vulcano gelanseer. Ten minste een bom het in die stad geval. As gevolg van die wind wat na die lansering verander het, het die meeste van die ballonne egter hul teiken gemis, en sommige het oor die Oostenrykse linies en die lanseringsskip Vulcano gesweef.[6][7][8]

Onbemande vliegtuig-innovasies is in die vroeë 1900's begin en het oorspronklik gefokus op die verskaffing van oefenteikens vir die opleiding van militêre personeel. Die onbemande vliegtuig-ontwikkeling het gedurende die Eerste Wêreldoorlog voortgeduur, toe die Dayton-Wright-vliegtuigmaatskappy 'n vlieënde "lugtorpedo" uitvind wat op 'n voorafbepaalde tyd sou ontplof.[9]

Die eerste poging om 'n onbemande vliegtuie aan te dryf, was A. M. Low se "Aerial Target" van 1916.[10] Nikola Tesla het in 1915 eksperimentele onbemande vliegtuie in die VSA beskryf.[11] Vordering het gevolg tydens en na die Eerste Wêreldoorlog, waaronder die Hewitt-Sperry Automatic Airplane. Hierdie ontwikkeling het ook die ontwikkeling van die Kettering Bug deur Charles Kettering uit Dayton, Ohio, geïnspireer. Dit was aanvanklik bedoel as 'n onbemande vliegtuig wat 'n plofbare loonvrag na 'n voorafbepaalde teiken sou dra. Die eerste afgeskaalde, onbemande tuig is in 1935 ontwikkel deur die filmster en modelvliegtuig-entoesias Reginald Denny.[10]

Meer het tydens die Tweede Wêreldoorlog na vore gekom - wat beide die gebruik om lugafweer artilleriste op te lei en aanvalmissies te vlieg. Nazi-Duitsland het tydens die oorlog verskillende , onbemande vliegtuie vervaardig en gebruik. Straalmotore het na die Tweede Wêreldoorlog in diens getree in tuie soos die Australiese GAF Jindivik en Teledyne Ryan Firebee I van 1951, terwyl ondernemings soos Beechcraft in 1955 hul Model 1001 vir die Amerikaanse Vloot aangebied het.[10] Nietemin, die produkte was tot die Viëtnamoorlog nie veel meer as afstandbeheerde vliegtuie nie.

In 1959 het die Amerikaanse Lugmag, besorg oor die verlies van vlieëniers oor vyandige grondgebied, begin met die beplanning vir die gebruik van onbemande vliegtuie. Die beplanning is verskerp nadat die Sowjetunie 'n Lockheed U-2 in 1960 afgeskiet het. Binne 'n paar dae het 'n hoogs geklassifiseerde onbemande vliegtuig-program onder die kodenaam Red Wagon begin.[12] Die geveg in Augustus 1964 in die Golf van Tonkin tussen vlooteenhede van die VSA en die Noord-Viëtnamese Vloot het Amerika se hoogs geklassifiseerde onbemande vliegtuie (Ryan Model 147, Ryan AQM-91 Firefly, Lockheed D-21) gebruik in hul eerste gevegsopdragte van die Viëtnamoorlog.[13] Toe die Chinese regering foto's van Amerikaanse onbemande vliegtuie via Wide World Photos wys[14], was die amptelike Amerikaanse antwoord "geen kommentaar nie".

Die eerste taktiese onbemande vliegtuig wat met verkenningskameras geïnstalleer is, is gedurende die Uitputtingsoorlog (1967–1970) deur die Israeliese intelligensie getoets, met die doel om fotos van oor die Suezkanaal te bekom. Dit was die eerste keer dat taktiese onbemande vliegtuig, wat op enige kort aanloopbaan gelanseer kon word (in teenstelling met die swaarder onbemande vliegtuig), was ontwikkel en getoets in gevegstoestande.[15]

In die Jom Kippoeroorlog in 1973 gebruik Israel onbemande vliegtuie as lokas om opponerende magte aan te spoor om duur anti-vliegtuigmissiele te vermors.[16] Na die Jom Kippoeroorlog, het 'n paar sleutelpersoneel van die vroeë onbemande vliegtuig-projek 'n klein onderneming begin wat beoog om onbemande vliegtuie tot 'n kommersiële produk te ontwikkel, wat uiteindelik deur Tadiran gekoop is en tot die ontwikkeling van die eerste Israeliese onbemande vliegtuig gelei het.[17] Die beelde en radar-lokaas wat deur hierdie onbemande vliegtuie voorsien is, het Israel gehelp om die Siriese lugverdediging aan die begin van die Libanon-oorlog in 1982 heeltemal te neutraliseer, wat tot gevolg gehad het dat geen Israeli vlieëniers afgeskiet is nie.[18] In 1987 is die eerste keer dat onbemande vliegtuie gebruik is in Israel as 'n bewys van konsep van super-behendigheid vliegtuig geveg simulasies. Vermoeëns soos na-stol-beheerde vlug in gevegssimulasies, versluiering-tegnologie en driedimensionele drukvektorievlugbeheer is oa getoets.[19]

Met die rypwording en miniaturalisering van toepaslike tegnologieë in die 1980's en 1990's, het belangstelling in onbemande vliegtuie binne die hoër leierskap van die Amerikaanse Weermag laat groei. In die negentigerjare het die Amerikaanse Departement van Verdediging 'n kontrak aan AAI Corporation gegee saam met die Israeliese maatskappy Malat. Die Amerikaanse vloot het die AAI Pioneer onbemande vliegtuie gekoop wat AAI en Malat gesamentlik ontwikkel het. Baie van hierdie onbemande vliegtuie het in die Golfoorlog in 1991 diens gedoen. Onbemande vliegtuie het die moontlikheid getoon van goedkoper, meer bekwame vegmasjiene wat sonder risiko's vir vlieëniers ontplooi kan word. Aanvanklike geslagte is hoofsaaklik met waarneming opgesaal, maar sommige het wapens gehad, soos die General Atomics MQ-1 Predator, wat AGM-114 Hellfire-lug-tot-grond-missiele gelanseer het.

CAPECON was 'n projek van die Europese Unie om onbemande vliegtuie te ontwikkel[20], wat vanaf 1 Mei 2002 tot 31 Desember 2005 gestrek het.[21]

Vanaf 2012 het die Amerikaanse Lugmag 7 494 onbemande vliegtuie in diens gehad - bykans een uit drie Amerikaanse Lugmag-vliegtuie.[22] Die Central Intelligence Agency het ook onbemande vliegtuie bedryf.[23]

In 2013 het minstens 50 lande onbemande vliegtuie gebruik. China, Iran, Israel, Pakistan en ander het hul eie variëteite ontwerp en gebou.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ The Future of Drone Use: Opportunities and Threats from Ethical and Legal Perspectives, Asser Press – Springer, chapter by Alan McKenna, bl 355
  2. ↑ Kaplan, Philip (2013). Naval Aviation in the Second World War. Pen and Sword. p. 19. ISBN 978-1-4738-2997-8.
  3. ↑ Hallion, Richard P. (2003). Taking Flight: Inventing the Aerial Age, from Antiquity through the First World War. Oxford University Press. p. 66. ISBN 978-0-19-028959-1.
  4. ↑ Naval Aviation in the First World War: Its Impact and Influence, R. D. Layman, page 56
  5. ↑ Renner, Stephen L. (2016). Broken Wings: The Hungarian Air Force, 1918–45. Indiana University Press. p. 2. ISBN 978-0-253-02339-1.
  6. ↑ Murphy, Justin D. (2005). Military Aircraft, Origins to 1918: An Illustrated History of Their Impact. ABC-CLIO. pp. 9–10. ISBN 978-1-85109-488-2.
  7. ↑ Haydon, F. Stansbury (2000). Military Ballooning During the Early Civil War. JHU Press. pp. 18–20. ISBN 978-0-8018-6442-1.
  8. ↑ "Mikesh, Robert C. "Japan's World War II balloon bomb attacks on North America." (1973)" (PDF).
  9. ↑ Says, Robert Kanyike (21 Mei 2012). "History of U.S. Drones" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 September 2019.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Taylor, A. J. P. Jane's Book of Remotely Piloted Vehicles.
  11. ↑ Dempsey, Martin E. (9 April 2010). "Eyes of the Army—U.S. Army Roadmap for Unmanned Aircraft Systems 2010–2035" (PDF). U.S. Army. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 22 September 2018. Besoek op 6 Maart 2011.
  12. ↑ Wagner 1982, p. xi, xii.
  13. ↑ Wagner 1982, p. xii.
  14. ↑ Wagner 1982, p. 78, 79.
  15. ↑ Dunstan, Simon (2013). [ Onbemande vliegtuig op Google Boeke Israeli Fortifications of the October War 1973]. Osprey Publishing. p. 16. ISBN 9781782004318. Besoek op 25 Oktober 2015. The War of Attrition was also notable for the first use of UAVs, or unmanned aerial vehicles, carrying reconnaissance cameras in combat. {{cite book}}: Check |url= value (hulp)[dooie skakel]
  16. ↑ Saxena, V. K. (2013). [ Onbemande vliegtuig op Google Boeke The Amazing Growth and Journey of UAV's and Ballastic Missile Defence Capabilities: Where the Technology is Leading to?]. Vij Books India Pvt Ltd. p. 6. ISBN 9789382573807. Besoek op 25 Oktober 2015. During the Yom Kippur War the Israelis used Teledyne Ryan 124 R RPVs along with the home-grown Scout and Mastif UAVs for reconnaissance, surveillance and as decoys to draw fire from Arab SAMs. This resulted in Arab forces expending costly and scarce missiles on inappropriate targets [...]. {{cite book}}: Check |url= value (hulp)
  17. ↑ Blum, Howard (2003). The eve of destruction: the untold story of the Yom Kippur War (in English). HarperCollins. ISBN 9780060013998.{{cite book}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link)
  18. ↑ Levinson, Charles (13 Januarie 2010). "Israeli Robots Remake Battlefield". The Wall Street Journal. p. A10. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Maart 2020. Besoek op 13 Januarie 2010.
  19. ↑ Gal-Or, Benjamin (1990). Vectored Propulsion, Supermaneuverability & Robot Aircraft. Springer Verlag. ISBN 978-3-540-97161-0.
  20. ↑ Z. Goraj; A. Frydrychewicz; R. Świtkiewicz; B. Hernik; J. Gadomski; T. Goetzendorf-Grabowski; M. Figat; St Suchodolski; W. Chajec. report (PDF). Bulletin of the Polish Academy of Sciences, Technical Sciences, Volume 52. Number 3, 2004. Besoek op 9 Desember 2015.
  21. ↑ Community Research and Development Information Service. Civil uav application and economic effectiveness of potential configuration solutions. published by the Publications Office of the European Union. Besoek op 9 Desember 2015.
  22. ↑ Ackerman, Spencer; Shachtman, Noah (9 Januarie 2012). "Almost 1 in 3 U.S. Warplanes Is a Robot". WIRED (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Maart 2020. Besoek op 8 Januarie 2015.
  23. ↑ Radsan, AJ; Murphy (2011). "Measure Twice, Shoot Once: Higher Care for Cia-Targeted Killing". Univ. Ill. Law Rev.:1201–1241.

Sien ook

[wysig | wysig bron]