Paleis van Whitehall

Die Paleis van Whitehall vanuit die weste gesien (c. 1675, Hendrick Danckerts).
’n Plan uit 1638 deur Inigo Jones vir ’n nuwe paleis op die terrein wat nooit gebou is nie.

Die Paleis van Whitehall (Engels: Palace of Whitehall) of White Hall was die hoofwoning van die Engelse konings in Londen van 1530 tot 1698, toe alles behalwe die banketsaal afgebrand het. Voor die brand was dit die grootste paleis in Europa – met meer as 1 500 kamers was dit groter as die Vatikaan en Paleis van Versailles.[1] Die naam van die pad waaraan baie van die Britse regering se administratiewe geboue geleë is, kry sy naam van dié paleis.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Teen die 13de eeu het die Paleis van Westminster die regeringsetel geword in England, en dit was sedert 1049 die hoofwoning van die monarg. Die omringende gebied het baie gewild en duur geword en die aartsbiskop van York, Walter de Grey, het kort ná 1240 ’n eiendom in die gebied gekoop wat hy York Place genoem het.

Koning Eduard I het dikwels in dié huis gebly terwyl restourasiewerk aan Westminster gedoen is en hy het die gebou laat vergroot om sy gevolg te huisves. York Place is in die 15de eeu herbou en so deur kardinaal Wolsey laat uitbrei dat dit die naasgrootste woning in Londen was; dit was selfs groter as die koning se paleise. Toe Hendrik VIII die Katolieke kardinaal in 1530 van sy mag ontneem, het hy York Place oorgeneem as sy nuwe hoofwoning in die plek van Westminster. Hy het saam met Anna Boleyn na die woning se skatte gaan kyk. Die naam "Whitehall" of "White Hall" is in 1532 die eerste keer gebruik; dit kom van die wit stene wat vir die gebou gebruik is.

Hendrik VIII het York Place herontwerp en verder laat uitbrei. Hy is in die paleis met twee van sy ses vroue getroud: Anna Boleyn in 1533 en Jane Seymour in 1536. Hy is ook Januarie 1547 hier dood.

Jakobus I het ’n paar groot veranderings laat aanbring. Hy het onder meer ’n banketsaal in 1622 laat aanbou. Teen 1650 was die paleis die grootste niekerklike kompleks in Engeland, met meer as 1 500 kamers. Die uitleg was baie onreëlmatig en die verskillende dele was van verskillende groottes en argitektoniese style. Dit het meer soos ’n klein dorp gelyk as soos ’n enkele gebou.

Karel II het ook aan die paleis verander. Nes sy pa, Karel I, is hy hier dood. Jakabus II het ook aan die paleis verander, deur onder meer ’n nuwe kapel in 1687 te laat aanbou.

Op 10 April 1691 het ’n brand in die paleis uitgebreek wat die ouer strukture verswak het, maar blykbaar nie die staatskamers nie.[2] ’n Tweede brand het egter op 4 Januarie 1698 uitgebreek en die grootste deel van die res van die kompleks verwoes.[3][4] Benewens die banketsaal het net ’n paar geboue oorgebly, maar dit is eindelik in 1769 gesloop.

Verskeie belangrike kunswerke is in die brand verwoes, onder meer waarskynlik Michelangelo se Kupido, Hans Holbein die Jongere se Portret van Hendrik VIII en Gian Lorenzo Bernini se marmerborsbeeld van Karel I.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "Whitehall" (in Engels). BBC. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Oktober 2004. Besoek op 15 Augustus 2012.
  2. ↑ "Fire in Whitehall ends an age of palaces" (in Engels). London Online. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Junie 2019. Besoek op 1 Januarie 2011.
  3. ↑ Thurley, Simon (1999). Whitehall Palace: an architectural history of the royal apartments, 1240–1698. Yale University Press. p. 142. ISBN 978-0-300-07639-4. Besoek op 2 Januarie 2012.
  4. ↑ Evelyn, John (1906). The diary of John Evelyn. Macmillan and co., limited. p. 334. Besoek op 2 Januarie 2012.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]

51°30′16″N 0°7′32″W / 51.50444°N 0.12556°W / 51.50444; -0.12556