Pieter Bruegel die Jongere

Pieter Brueghel die Jongere deur Antoon van Dyck

Pieter Bruegel (ook gespel Brueghel of Breugel)[lower-alpha 1] die Jongere (Nederlandse fonetiese uitspraak: ˈpitər ˈbrøːɣəl; gebore tussen 23 Mei en 10 Oktober 1564 - sterf tussen Maart en Mei 1638) was 'n Vlaamse skilder wat bekend is vir kopieë van sy vader Pieter Bruegel die Ouere se werk, sowel as sy eie oorspronklike werke. Die enorme uitset van sy ateljee, wat vir die plaaslike- sowel as die uitvoermark geproduseer het, het bygedra tot die internasionale verspreiding van sy vader se werk.

Tradisioneel word Pieter Bruegel die Jongere "de helse Bruegel" genoem omdat daar geglo is dat hy die outeur was van verskeie skilderye van fantastiese en groteske uitbeeldings. Hierdie skilderye word nou toegeskryf aan sy broer Jan Bruegel die Ouere.[2][3]

Lewe

[wysig | wysig bron]
A country brawl

Pieter Bruegel die Jongere is in Brussel gebore as die oudste seun van die beroemde sestiende-eeuse Nederlandse skilder Pieter Bruegel die Ouere, en Mayken Coecke van Aelst. Sy vader is in 1569 oorlede toe hy slegs vyf jaar oud was. Na die dood van sy moeder in 1578 het Pieter, saam met sy broer Jan Bruegel die Ouere en suster Marie, by hul ouma Mayken Verhulst gaan woon. Mayken Verhulst was die weduwee van die kunstenaar Pieter Coecke van Aelst, en 'n bekwame kunstenares in eie reg, bekend vir haar miniatuurskilderye.[4] Volgens die vroeë 17de eeuse Vlaamse biograaf Karel van Mander was Mayken Verhulst moontlik die eerste onderwyser van haar twee kleinseuns.[2][5]

Die Bruegel-familie het omstreeks 1578 na Antwerpen verhuis, waar Pieter moontlik die ateljee van die landskapskilder Gillis van Coninxloo (1544–1607) betree het. Sy meester het Antwerpen in 1585 verlaat, en in die 1584/1585 registers van die Gilde van Sint Lukas word "Peeter Brugel" gelys as 'n onafhanklike meester.

Op 5 November 1588 trou Pieter met Elisabeth Goddelet. Die egpaar het sewe kinders gehad, van wie baie jonk gesterf het. Een seun genaamd Pieter Bruegel III was ook 'n skilder.[4] Pieter Bruegel die Jongere het 'n groot ateljee in Antwerpen bedryf wat hoofsaaklik goedkoop kopieë van sy vader se werk vir die plaaslike- en uitvoermark vervaardig het. Hy was nietemin dikwels in finansiële probleme, moontlik weens drank. Hy het ten minste 9 leerlinge gehad, insluitend Frans Snyders en Andries Daniels.[5]

Hy sterf in Antwerpen op die ouderdom van 72.[5]

Werk

[wysig | wysig bron]

Algemeen

[wysig | wysig bron]
Die Dorpsprokureur of Die Belastinggaarder se Kantoor

Pieter Bruegel die Jongere het landskaps-, godsdienstige- en dorpstonele geskilder. Hy het ook 'n paar stillewe skilderye van blomme geskilder.[1] Sy genreskilderye van kleinboere beklemtoon die natuurskoon, wat deur sommige beskou word as 'n gebrek aan Pieter die Ouere se subtiliteit en humanisme.[6]

Hy het 'n groot aantal van Pieter Bruegel die Ouere se bekendste werke gekopieer. Sy naam en werk was in die 18de en 19de eeue grootliks vergete, totdat hy in die eerste helfte van die 20ste eeu herontdek is.[5]

Oorspronklike werke

[wysig | wysig bron]

Pieter Bruegel die Jongere het sy eie werke grootliks in die styl van sy vader geskep. Die skilderye is egter aangepas vir die 17de-eeu.[5] Een van die kunstenaar se suksesvolste oorspronklike werke was Die Dorpsprokureur (soms ook bekend as Die Belastinggaarder, die Betaling van die Tiende, die Prokureur van Powere Sake of die Notaris se kantoor). Die verskillende titels wat aan die werk toegeskryf word is aanduidend daarvan dit in die 17de eeu waarskynlik op genoemde maniere geïnterpreteer is. Die titel Die Dorpsprokureur is waarskynlik die geskikste titel aangesien die persoon agter die lessenaar 'n prokureur se hooftooisel dra; die invordering van belasting gewoonlik nie in so 'n omgewing plaasgevind het nie; en die papierwerk en sakke op die lessenaar lyk soos dié vir versoeke en dekrete. Die skildery beeld ook kleinboere uit wat met geskenke soos hoenders en eiers vir die prokureur op tou staan, wat 'n algemene gebeurtenis was, terwyl tiendebetalings in graan gemaak is.[7] Die skildery toon sy belangstelling in, en noukeurige waarneming van, die dorpslewe. Pieter Bruegel die Jongere se werkswinkel het verskeie kopieë van dié werk in verskillende formate gemaak. Daar bestaan 19 getekende en gedateerde weergawes van hierdie werk (vanaf tussen 1615–22) uit ongeveer 25 oorspronklikes en 35 twyfelagtige weergawes.

'n Verdere merkwaardige werk deur Pieter Bruegel die Jongere is die Whitsun Bride, wat in ten minste vyf outograaf weergawes bekend is.[5] Een van die kopieë is voorheen in die Metropolitan Museum of Art gehuisves. Die skildery beeld die destydse Vlaamse gebruik uit om 'n koningin te kies en te kroon op Whitsuntide. Hierdie skildery onderskei hom in styl en kleur duidelik van sy vader se werk. Die skildery bestaan uit helder kleure, met baie vermiljoen, 'n ryk blou-groen in die figure, asook blou vir die lug. Die kleure vertoon 'n eenheid wat kenmerkend is van 17de eeuse skilderwerk. [8] Nog 'n oorspronklike werk deur Pieter Bruegel die Jongere is vier klein tondo's wat die Vier stadia van die rivier verteenwoordig (almal by die Nasionale Galery in Praag). Aangesien sy styl nooit na sy vroeë loopbaan verder ontwikkel het nie, is dit moeilik om die besondere werk te dateer.[5]

In verskeie gevalle is dit moeilik om vas te stel of 'n besondere werk 'n oorspronklike werk deur Pieter Bruegel die Jongere is, of dié van sy vader.

Die Preek van die Heilige Johannes die Doper

[wysig | wysig bron]
  • Die Preek van die Heilige Johannes die Doper
  • Die Preek van die Heilige Johannes die Doper, oorspronklike deur Pieter Bruegel die Ouere (1566), Kunsmuseum, Boedapest
    Die Preek van die Heilige Johannes die Doper, oorspronklike deur Pieter Bruegel die Ouere (1566), Kunsmuseum, Boedapest
  • Kopie deur Pieter Bruegel die Jongere van sy vader se werk Die Preek van die Heilige Johannes die Doper (na 1616), Groeningemuseum in Brugge, met weglating van die bebaarde man in swart, wat gedraai is na die toeskouer in die oorspronklike werk
    Kopie deur Pieter Bruegel die Jongere van sy vader se werk Die Preek van die Heilige Johannes die Doper (na 1616), Groeningemuseum in Brugge, met weglating van die bebaarde man in swart, wat gedraai is na die toeskouer in die oorspronklike werk
  • Kopie deur Pieter Bruegel die Jongere van sy vader se werk Die Preek van die Heilige Johannes die Doper (1601-1604), EUROPEUM - European Culture Centre in Kraków
    Kopie deur Pieter Bruegel die Jongere van sy vader se werk Die Preek van die Heilige Johannes die Doper (1601-1604), EUROPEUM - European Culture Centre in Kraków
  • The Alchemist
  • Die Alchemis deur Pieter Bruegel die Ouere, Metropolitan Museum of Art, oorspronklike ets
    Die Alchemis deur Pieter Bruegel die Ouere, Metropolitan Museum of Art, oorspronklike ets
  • Kopie van Die Alchemis deur Pieter Bruegel die Jongere, herskep in kleur op paneel
    Kopie van Die Alchemis deur Pieter Bruegel die Jongere, herskep in kleur op paneel

Die grootskaalse kopieering van sy vader se oeuvre demonstreer dat daar 'n aansienlike vraag na Pieter die Ouere se werk was. Terselfdertyd het die kopieë bygedra tot die popularisering van Pieter die Ouere se werk. Sonder die seun se kopieerwerk sou die publiek nie toegang tot sy vader se werk gehad het nie, wat hoofsaaklik in elite private versamelings gehou is, soos die keiserlike versameling van Rudolf II in Praag of die Farnese versameling in Parma. Terselfdertyd het Pieter die Jongere uitbreidings gemaak op sy vader se repertorium deur sy eie variasies op sy vader se temas te maak.

Keur uit sy werk

[wysig | wysig bron]
Die huweliksprosessie
Die Ongelowige Herder, Aberdeen Kunsgalery
  • 'n Dorpsfees
  • Aanbidding van die Wyses
  • Sensus in Bethlehem
  • Vlaamse Spreekwoorde
  • Slagting van die Onskuldiges
  • Huweliksdans van 'n Kleinboer
  • Die Heilige Johannes se Dansers in Molenbeeck'
  • Die Alchemis
  • Die Kruisiging
  • Die Ongelowige Herder
  • Die Heilige Familie met die Heilige Johannes
  • Die Optog na Golgota
  • Die Preek van die Heilige Johannes die Doper
  • Die sewe dade van Genade
  • Die dorpsprokureur
  • Die besoek aan die Plaas
  • Winterlandskap met voëlvalletjie

Notas

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Voor 1616 het hy sy naam geteken as Bruegel en na 1616 as Breugel.[1]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 "Pieter Brueghel (II)" (in Nederlands en Middle Dutch). Nederlandse Instituut vir Kunsgeskiedenis.
  2. ↑ 2,0 2,1 Alexander Wied and Hans J. Van Miegroet. "Jan Breughel I." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 11 Julie 2014.
  3. ↑ Larry Silver, Peasant Scenes and Landscapes: The Rise of Pictorial Genres in the Antwerp Art Market, University of Pennsylvania Press, 4 Jan 2012, p. 154-158
  4. ↑ 4,0 4,1 Frans Jozef Peter Van den Branden, Geschiedenis der Antwerpsche schilderschool, Antwerpen, p. 440-443 (in Nederlands)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Alexander Wied and Hans J. Van Miegroet. "Bruegel." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 11 Julie 2014.
  6. ↑ Gibson, Michael. "A Dynasty of Painters: Belgium celebrates the Bruegels". ARTnews (Januarie 1981): 130.
  7. ↑ Natalie Zemon Davis, The Gift in Sixteenth-century France, University of Wisconsin Press, 2000
  8. ↑ Margaretta M. Salinger, The Whitsun Bride by Pieter Brueghel the Younger, in: Bulletin of the Metropolitan Museum of Art, XXXIV (1939) , bl. 88-90

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]