Saamgepersde aardgas

Saamgepersde aardgas is 'n fossielbrandstof wat as plaasvervanger vir petrol, diesel of propaan gebruik kan word. Alhoewel die verbranding daarvan kweekhuisgasse vrystel is dit meer omgewingsvriendelik as laasgenoemde brandstowwe en is baie veiliger as daardie brandstowwe in die geval van 'n lekkasie ten opsigte van sy brandgevaar (aardgas is ligter as lug en word gou in die lug versprei).

Saamgepersde aardgas word vervaardig deur aardgas (wat hoofsaaklik uit metaan [CH4] bestaan) na minder as 1% van sy volume by standaard atmosferiese druk saam te pers. Dit word gestoor en versprei in harde silinders by 'n druk van 200-220 bar.

Saamgepersde aardgas word in gewone petrolenjin motors gebruik wat omgeskakel word om dubbelbrandstofvoer moontlik te maak. Voertuie wat met aardgas aangedryf word, word toenemend in Europa en Suid-Amerika gebruik vanweë die toenemende styging in petrolpryse. Saamgepersde aardgas word as gevolg van beide hoë brandstofpryse en omgewingskwessies ook gebruik in ligte passasiersvoertuie, bakkies, busse en treine.

Saamgepersde aardgas se volumetriese energiedigtheid word geraam op 42% van dié van vloeibare aardgas en 25% van diesel s'n.[1]

Tegnologie

[wysig | wysig bron]
'n Saamgepersde aardgas-aangedrewe Neoplan AN440 A, in Albuquerque, Nieu-Meksiko.

Saamgepersde aardgas kan gebruik word in Otto-siklus- (petrol-enjins) en aangepaste Dieselsiklus enjins. Otto-siklus enjins wat 'n arm mengsel brand kan 'n hoër termiese doeltreffendheid lewer in vergelyking met stoïchiometriese Otto-siklus enjins ten koste van hoër NOx- en koolwaterstofvrylatings. Elektronies beheerde stoïchiometriese enjins stel die minste besoedeling vry met die hoogste moontlike kraglewering, veral wanneer dit met uitlaatgashersirkulasie, turboaanjaers, tussenverkoelers en drierigting katalitiese omsetters gekombineer word, maar met die nadeel van groter hittevrystelling en brandstofverbruik. 'n Doelgemaakte aardgasenjin kan moontlik hoë krag lewer in vergelyking met 'n petrolenjin omdat die oktaangetal van aardgas hoër is as dié van petrol (wat 'n enjinontwerp met 'n hoër kompressieverhouding moontlik maak en gevolglike verbeterde kraglewering).

Saamgepersde aardgas kan hervul word vanaf 'n laedruk- ("stadige vul") of 'n hoëdrukstelsel ("vinnige vul"). Die verskille lê in die koste van die vulstasie teenoor die hervultyd. Daar is ook sommige stelsels wat die hervul snags vanaf huishoudelike gastoevoere moontlik maak, maar dit word egter in sommige lande verbied. Die hervul van 'n voertuig vanaf 'n huishoudelike aardgastoevoerlyn word baie meer gewild in die V.S.A, veral in Kalifornië en New York en word belastingstoegewings gemaak vir die installasie van die benodigde toerusting.

Saamgeperste aardgassilinders kan vervaardig word uit staal, aluminium of plastiek. Liggewig saamgestelde materiale (veselbedekte dunmetaal "ISO 11439 CNG-3") silinders is veral geskik vir gebruik in voertuie omdat hulle 'n beduidende gewigsvoordeel bied bo die staal en aluminium eweknieë. Die silinders wat saam met 'n veiligheidsklep verhandel word volg gewoonlik die ISO 11439 standaard.[2]

Die toerusting wat benodig word om aardgas aan die Otto-siklus enjin te lewer sluit in 'n drukreguleerder ('n toestel wat die aardgas vanaf die stoordruk tot die leweringsdruk verlaag) en 'n gasmenger of gasinspuiter. Vroeëre generasie omskakelingstelle het venturi-tipe vermengers ingesluit waar die gas deur middel van die venturi-effek by die enjin ingesuig is. Nuwer omskakelingstelle sluit elektroniese multi-punt gasinspuiters in, soortgelyk aan die petrol inspuitstelsels wat op die meeste voertuie deesdae aangetref word.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ http://www.envocare.co.uk/lpg_lng_cng.htm
  2. ↑ http://www.iso.org/iso/catalogue_detail?csnumber=33298 ISO 11439: Gas cylinders -- High pressure cylinders for the on-board storage of natural gas as a fuel for automotive vehicles