Salie
| Salvia officinalis | |
|---|---|
| |
| Sketse uit Koehler's Medicinal Plants (1887) | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| (geen rang): | |
| (geen rang): | |
| (geen rang): | |
| Orde: | |
| Familie: | |
| Genus: | |
| Spesie: | S. officinalis
|
| Binomiale naam | |
| Salvia officinalis | |
Salie (Salvia officinalis,[1] ook bekend as tuinsalie of gewone salie) is 'n meerjarige, immergroen struik, met houtagtige stingels, grys blare en blou tot perserige blomme.
Dit is 'n lid van die familie Lamiaceae en is inheems aan die Middellandse Seegebied, al is dit genaturaliseerd op baie plekke in die wêreld. Dit het 'n lang geskiedenis van medisinale en kulinêre gebruik, en in die moderne tyd as 'n ornamentele tuinplant. Die algemene naam "salie" word ook gebruik vir 'n aantal verwante en onverwante spesies.
Taksonomie
[wysig | wysig bron]S. officinalis is beskryf deur Carl Linnaeus in 1753. Dit is vir eeue lank in die Ou Wêreld vir sy voedsel en helende eienskappe gekweek, en is dikwels in ou herbale beskryf vir sy vele wonderbaarlike eienskappe.[2] Sy spesifieke tweede naam, "officinalis", verwys na sy medisinale gebruik - die officina was die tradisionele stoorkamer van 'n klooster waar kruie en medisyne geberg is. [1][3] S. officinalis is onder baie ander wetenskaplike name geklassifiseer oor die jare, insluitend ses verskillende name sedert 1940 alleen. [4] Dit is die tipiese spesie vir die genus Salvia. Die tweede mees gebruikte spesie van salie is Salvia lavandulaefolia, wat 'n soortgelyke samestelling met Salvia officinalis deel, met die uitsondering dat lavandulaefolia baie min van die potensieel giftige GABA-blokkeerder monoterpenoied thujone bevat.[5]
Bestuiwing
[wysig | wysig bron]Entomofilie (bestuiwing deur insekte) is 'n vorm van biotiese bestuiwing.
Party blomme verkies om net deur een soort insek bestuif te word. Hulle het dan 'n hele reeks hindernisse om te voorkom dat enige ander insek by hul nektar uitkom.
Die salie is een van hierdie eienaardige soort blomme. Hy het die heuningby as sy persoonlike dienskneg gekies. Die kroonblare van die blom is so gevorm dat dit maklik die liggaam van 'n heuningby kan akkomodeer. Die vlieg gaan hom vasloop in verskeie hindernisse en die hommelby is hopeloos te groot.
Sien ook
[wysig | wysig bron]- bestuiwing
- kroonblare
- blom
- insek
Bronne
[wysig | wysig bron]- Kennis, 1980, vol 3, bl. 428-429, ISBN 0 7981 0825 8
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 Harrison, Lorraine (2012). RHS Latin for gardeners. United Kingdom: Mitchell Beazley. p. 224. ISBN 9781845337315.
- ↑ Clebsch, Betsy; Carol D. Barner (2003). The New Book of Salvias. Timber Press. p. 216. ISBN 978-0-88192-560-9.
- ↑ Stearn, William T. (2004). Botanical Latin. Timber Press (OR). p. 456. ISBN 0-88192-627-2.
- ↑ Sutton, John (2004). The Gardener's Guide to Growing Salvias. Workman Publishing Company. p. 17. ISBN 978-0-88192-671-2.
- ↑ Olsen, RW (25 April 2000). "Absinthe and gamma-aminobutyric acid receptors". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 97 (9): 4417–8. doi:10.1073/pnas.97.9.4417. PMC 34311. PMID 10781032.