Samesweringsteorieë oor die Covid-19-pandemie

Samesweringsteorieë en verkeerde inligting oor die Koronaviruspandemie van 2019-2020 (covid-19) het na die aanvanklike uitbraak in China aanlyn na vore gekom, en sluit verkeerde inligting in oor die oorsprong, skaal, behandeling en ander aspekte van die siekte.[1][2] Daar is selfs beweer dat die SARS-CoV-2-virus 'n biologiese wapen met 'n gepatenteerde entstof is, of 'n bevolkingsbeheerskema is, of die gevolg van 'n spioenasieoperasie tussen die VSA en China is.[3][4][5]

Pogings om verkeerde inligting te bekamp

[wysig | wysig bron]

Die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) het op 2 Februarie 2020 'n "massiewe infodemie" beskryf, met verwysing na 'n oorvloed van gemelde inligting, akkuraat en onwaar, oor die virus wat "dit moeilik maak vir mense om betroubare bronne en betroubare leiding te vind wanneer hulle dit nodig het." Die WGO het gesê dat die groot vraag na tydige en betroubare inligting die skepping van 'n direkte kommunikasielyn om mites teë te werk aangespoor het, waar die kommunikasie- en sosiale media-spanne op die WGO se webwerf en sosiale media-bladsye gemonitor en gereageer het.[6][7][8] Die WGO het sekere eise wat op sosiale media versprei is, as onwaar beskou, insluitende die bewering dat iemand kan sê of hy die virus het of nie net deur asem te haal; die bewering dat om baie water drink teen die virus beskerm; en die bewering dat om met soutwater te gorrel besmetting deur die virus sal voorkom.[9]

Facebook, Twitter en Google het gesê dat hulle saam met die WGO werk om verkeerde inligting aan te spreek.[10] In 'n webjoernaalpos het Facebook gesê dat hulle die inhoud wat deur vooraanstaande wêreldwye gesondheidsorganisasies en plaaslike owerhede gemerk is, wat die inhoudbeleid oor verkeerde inligting oortree wat tot 'fisieke skade' lei, sal verwyder.[11] Facebook gee ook gratis advertering aan die WGO.[12]

Aan die einde van Februarie 2020 het Amazon meer as een miljoen produkte verwyder wat beweer het dat hulle koronavirus kan genees of teen dit kan beskerm, en het tienduisende gesondheidsprodukte wat te duur was van hul lyste af verwyder.[13]

Samesweringsteorieë

[wysig | wysig bron]

Chinese biologiese wapen

[wysig | wysig bron]
Die simbool wat gebruik word om biologiese wapens of gevaarlike biologiese afval aan te dui

In Januarie 2020 het die BBC 'n artikel gepubliseer oor verkeerde inligting oor die koronavirus, met verwysing na twee artikels op 24 Januarie van The Washington Times waarin beweer word dat die virus deel was van 'n Chinese biologiese wapenprogram aan die Wuhan Institute of Virology (WIV).[1] Die Washington Post het later 'n artikel gepubliseer waarin die samesweringsteorie uiteengesit is, met verwysing na Amerikaanse kundiges wat verduidelik het waarom die instituut nie geskik is vir biowapennavorsing nie, dat die meeste lande biowapens as vrugteloos laat vaar het, en dat daar geen bewyse is dat die virus geneties gemanipuleer is nie.[14]

Op 29 Januarie het die finansiële nuuswebwerf en webjoernaal ZeroHedge, sonder bewyse, voorgestel dat 'n wetenskaplike aan die WIV die covid-19-stam wat verantwoordelik is vir die uitbreek van die koronavirus geskep het. ZeroHedge het die volledige kontakbesonderhede van die wetenskaplikes wat vermoedelik verantwoordelik was gelys en aan lesers voorgestel dat hulle die Chinese wetenskaplike "besoek" as hulle wil weet "wat die koronaviruspandemie regtig veroorsaak het."[15] Twitter het later die webjoernaal se rekening permanent opgeskort vir die oortreding van sy platformmanipuleringsbeleid.[16]

In Januarie 2020 het Buzzfeed News ook berig oor 'n samesweringsteorie van 'n skakel tussen die WIV se embleem en Umbrella Corporation, die agentskap wat die "zombie-virus" gemaak het in die film Resident Evil. Die teorie het ook 'n verband tussen "Racoon" (die belangrikste stad in Resident Evil) en 'n anagram van "Corona" gesien.[17] Die gewildheid van hierdie teorie het die aandag van Snopes getrek en hulle het bewys dat dit onwaar is dat die embleem van die WIV afkomstig is, maar eintlik van die maatskappy Shanghai Ruilan Bao Hu San Biotech Ltd, wat ongeveer 800 kilometer van Wuhan in Sjanghai geleë is, en ook daarop gewys dat die werklike naam van die stad in Resident Evil "Raccoon City" is.[17]

In Februarie 2020 het Tom Cotton ('n Amerikaanse senator) en Francis Boyle ('n regsprofessor) voorgestel dat die virus moontlik 'n Chinese biologiese wapen is,[18] terwyl daar volgens die mening van talle mediese kundiges geen bewyse hiervan bestaan ​​nie.[19] Rush Limbaugh ('n konserwatiewe politieke kommentator) het op The Rush Limbaugh Show, die gewildste radioprogram in die VSA, gesê die virus is waarskynlik "'n Chinese laboratoriumeksperiment" en dat die Chinese die virus en die media-histerie rondom dit gebruik teen Donald Trump.[20][21] In Februarie 2020 het die Financial Times berig dat Trevor Bedford ('n viruskundige en 'n wêreldwye koronavirusondersoeker) gesê het: "Ons kon geen bewyse van genetiese ingenieurswese vind nie", en dat, "die bewyse wat ons het, is dat die mutasies [in die virus] heeltemal ooreenstem met die natuurlike evolusie."[22] Bedford het verder gesê: "Die mees waarskynlike scenario, gebaseer op genetiese ontleding, is dat die virus tussen 20 en 70 jaar gelede deur 'n vlermuis na 'n ander soogdier oorgedra is. Hierdie tussendier - nog nie geïdentifiseer nie - het dit oorgedra aan die eerste menslike gasheer in die stad Wuhan aan die einde van November of begin Desember 2019."[22]

The Inverse ('n aanlyn wetenskapstydskrif) berig dat "Christopher Bouzy, die stigter van Bot Sentinel, 'n Twitter-analise vir Inverse gedoen het en gevind het dat [aanlyn] 'bots' en 'trollbots' 'n verskeidenheid valse aansprake maak. Hulle beweer dat China opsetlik die virus geskep het, dat dit 'n biologiese wapen is, dat Demokrate die bedreiging oorskadu om Donald Trump seer te maak, en meer. Alhoewel ons nie die oorsprong van hulle kan bevestig nie, is hulle beslis vir Trump."[23]

Toevallige lekkasie van virusse deur die WIV bly 'n bekommernis.[24] In 201 het die Amerikaanse molekulêre bioloog Richard H. Ebright sy kommer uitgespeek toe die WIV uitgebrei is om die vasteland van China se eerste "biologiese veiligheid vlak 4" laboratorium te word, hy het mense aan die vorige ontsnapping van die SARS-virus by ander Chinese laboratoriums herinner.[25] Terwyl Ebright verskeie samesweringsteorieë met betrekking tot die WIV weerlê het (bv. Biologiese wapennavorsing, dat die virus vervaardig is, ens.), het hy aan BBC China gesê dit nog moontlik was dat die virus die bevolking kan aanval weens 'n laboratoriumongeluk.[24] Op 6 Februarie het die regering van die VSA wetenskaplikes en mediese navorsers gevra om vinnig die oorsprong van die virus te ondersoek ten einde die huidige verspreiding aan te spreek en "om toekomstige voorbereiding op die uitbraak in te lig en om diere-, menslike- en omgewingsoordragsaspekte van koronavirusse beter te verstaan."[26]

Tobias Ellwood, voorsitter van die Verdedigingsgeselekteerde Komitee van die Verenigde Koninkryk se House of Commons, het ook in die openbaar die rol van die Chinese weermag se Wuhan-instituut vir biologiese produkte bevraagteken en gevra vir "groter deursigtigheid oor die oorsprong van die koronavirus".[27]

Die South China Morning Post (SCMP) het berig dat een van die hoofnavorsers van die Instituut, Shi Zhengli, die besondere fokus was van persoonlike aanvalle in Chinese sosiale media wat beweer het dat haar werk op die vlermuis-gebaseerde virusse die bron van die virus is. Shi het geantwoord: "Ek sweer by my lewe, die virus het niks met die laboratorium te doen nie", en toe die SCMP haar gevra het om kommentaar te lewer op die aanvalle, het Shi geantwoord: "My tyd moet spandeer word aan meer belangrike sake."[28] Caixin ('n media- en nuuswebwerf) berig dat Shi verdere openbare uitsprake gemaak het teen "waargenome teorieë oor die nuwe virus se bron", en aangehaal dat sy gesê het: "Die nuwe Koronavirus van 2019 is die natuur wat mense straf vir die behoud van onbeskaafde lewensgewoontes. Ek, Shi Zhengli, sweer by my lewe dat dit niks met ons laboratorium te doen het nie."[29]

Die regse kommentator Josh Bernstein het beweer dat die Demokratiese Party en die "mediese diep-bedryf" met die Chinese regering saamgewerk het om die koronavirus te skep en vry te stel om Donald Trump te laat val. Bernstein het verder voorgestel dat diegene wat verantwoordelik is, in 'n kamer met besmette koronaviruspasiënte toegesluit moet word.[30]

Jerry Falwell Jr., die president van "Liberty University" het op Fox News 'n samesweringsteorie bevorder dat Noord-Korea en China saamgesweer het om die koronavirus te skep.[31] Hy het ook gesê dat mense na die uitbraak van die koronavirus oorreageer het en dat Demokrate probeer om die situasie te gebruik om president Trump te benadeel.[32]

Amerikaanse biologiese wapen

[wysig | wysig bron]

Russiese beskuldiging

[wysig | wysig bron]

Amerikaanse amptenare het op 22 Februarie beweer dat Rusland agter 'n voortdurende veldtog van waninformasie is, en duisende sosiale media-rekeninge op Twitter, Facebook en Instagram gebruik om doelbewus ongegronde samesweringsteorieë te bevorder en beweer dat die virus 'n biologiese wapen is wat deur die CIA vervaardig word. Hulle beweer ook dat die VSA 'n ekonomiese oorlog voer teen China met behulp van die virus.[33][34][35] Philip Reeker (waarnemende assistent-sekretaris van die staat vir Europa en Eurasië) het gesê dat "Rusland se oogmerk is om onmin te saai, om Amerikaanse instellings en bondgenootskappe van binne af te ondermyn deur die verspreiding van inligting oor koronavirus. Kwaadaardige Russiese akteurs kies weer om openbare veiligheid te bedreig deur afleiding van die globale gesondheidsreaksie."[33] Rusland ontken die bewering en sê dat dit 'n "doelbewuste vals verhaal" is.[36]

Volgens die Amerikaanse tydskrif The National Interest, hoewel amptelike Russiese kanale gedemp is om die Amerikaanse biologiese wapen-samesweringsteorie te bevorder, is ander Russiese media-elemente nie onder die beheer van die Kremlin nie.[37] Zvezda ('n nuuswinkel wat deur die Russiese verdedigingsministerie befonds word) het 'n artikel gepubliseer met die titel "Koronavirus: Amerikaanse biologiese oorlogvoering teen Rusland en China" waarin hulle beweer dat die virus bedoel is om die Chinese ekonomie te vernietig en China se posisie in die volgende ronde van handelsonderhandelinge te verswak.[37][37] Vladimir Zhirinovsky ('n ultra-nasionalistiese politikus en leier van die Liberaal-Demokratiese Party van Rusland) het op 'n radiostasie in Moskou beweer dat die virus 'n eksperiment is van die Pentagon en farmaseutiese maatskappye. Die politikus Igor Nikulin het op Russiese televisie- en nuusmedia verskyn en het aangevoer dat Wuhan vir die aanval gekies is omdat die teenwoordigheid van 'n BSL-4-viruslaboratorium 'n voorbladverhaal vir die Pentagon en CIA oor 'n Chinese bio-eksperiment-lekkasie sou verskaf.[37] (BSL-4 is die hoogste vlak van biologiese veiligheidsmaatreëls). 'n Dokument van die EU beweer daar was 80 pogings deur die Russiese media om misleidende informasie met betrekking tot die epidemie te versprei.[38]

Iranse beskuldiging

[wysig | wysig bron]

Volgens Radio Farda het die Iranse geestelike Seyyed Mohammad Saeedi die Amerikaanse president Donald Trump beskuldig dat hy Qom met die koronavirus teiken "om sy kultuur en eer te beskadig". Saeedi beweer dat Trump sy belofte nakom om Iranse kulturele terreine aan te val as Iraniërs wraak neem oor die Amerikaanse lugaanval waardeur Qasem Soleimani (bevelvoerder van die Koeds-mag, 'n deel van Iran se Islamitiese rewolusionêre wag) doodgemaak is.[39]

Die Iranse TV-persoonlikheid Ali Akbar Raefipour beweer dat die koronavirus deel uitmaak van 'n "hibriede oorlogvoeringsprogram" wat die Verenigde State teen Iran en China voer.[40]

Brigadier-generaal Gholam Reza Jalali (hoof van die Iranse organisasie vir burgerlike verdediging) het beweer dat die koronavirus waarskynlik 'n biologiese aanval op China en Iran met ekonomiese doelstellings is.[41][42]

Hossein Salami (die hoof van van Iran se Islamitiese rewolusionêre wag) het beweer dat die koronavirus-uitbraak in Iran moontlik te wyte is aan 'n Amerikaanse "biologiese aanval".[43] Verskeie Iranse politici, waaronder Ali Khamenei, Hossein Amir-Abdollahian, Rasoul Falahati , Alireza Panahian, Abolfazl Hasanbeigi en Gholamali Jafarzadeh Imanabadi het ook soortgelyke opmerkings gemaak.[44] Reza Malekzadeh (Iran se adjunkminister van gesondheid) het egter die biologiese oorlogvoeringsteorie verwerp.[45]

Voormalige Iranse president Mahmoud Ahmadinejad het op 9 Maart 'n brief aan die Verenigde Nasies gestuur waarin hy beweer dat "dit vir die wêreld duidelik is dat die gemuteerde koronavirus in 'n laboratorium geproduseer is" en dat covid-19 "'n nuwe wapen is om politieke en ekonomiese voordeel in die globale arena te vestig en te onderhou."[46]

Chinese beskuldiging

[wysig | wysig bron]

Volgens die tydskrif The Economist, is die internet van China vol samesweringsteorieë oor covid-19 wat beweer dat die CIA die virus geskep het om China in bedwang te hou.[47] Alhoewel biologiese oorlogvoering teen Chinese troepe in die Korea-oorlog slegs as 'n aantyging in die VSA beskou word, word dit as amptelike geskiedenis in China beskou, wat aan hierdie nuwe teorieë geloofwaardigheid verleen.

Verskeie samesweringsartikels in Chinees vanuit die EARS-virus-era het tydens die koronavirusuitbraak opgeduik met veranderde besonderhede en beweer dat die EARS-virus biologiese oorlogvoering is wat die VSA teen China voer. Sommige van hierdie artikels beweer dat die Beijing genomika-instituut in China genetiese inligting van die Chinese bevolking aan die VSA verkoop het, en dat die VSA dan die virus kon implementeer wat spesifiek gerig was op die genoom van Chinese individue. Op 26 Januarie het die Chinese militêre nuuswebwerf Xilu 'n artikel gepubliseer waarin hulle uiteensit hoe die virus kunsmatig deur die VSA gekombineer is om "Chinese mense presies te teiken". Die artikel is begin Februarie verwyder.

Sommige artikels op gewilde webwerwe in Chinees wek ook die verdenking van Amerikaanse militêre atlete wat aan die Wuhan 2019 Militêre Wêreldspele deelgeneem het, wat tot einde Oktober 2019 geduur het, en het voorgestel dat hulle die virus ontplooi het. Hulle beweer dat die ongeërgde houding en die buitengewoon-swak resultate onder Amerikaanse atlete in die wedstryde buite verhouding was, dat hulle moontlik daar was vir ander doeleindes en dat dit in werklikheid biologiese oorlogvoering was. Sulke bewerings stel dat die Amerikaanse atlete se woonplek tydens hul verblyf in Wuhan ook naby aan die Huanan groothandelmark vir seekos was, waar die eerste bekende groep gevalle van covid-19 voorgekom het.

Hierdie samesweringsteorie is in Maart 2020 onderskryf deur Zhao Lijian, 'n woordvoerder van die Ministerie van Buitelandse Sake van die Volksrepubliek China.[48][49][50] Op 13 Maart het die Amerikaanse regering die Chinese ambassadeur Cui Tiankai ontbied na Washington, D.C. oor die koronavirussamesweringsteorieë.[51]

Arabiese wêreld

[wysig | wysig bron]

Volgens die nie-winsgewende Midde-Ooste se Media-navorsingsinstituut (MEMRI), wat in Washington, D.C. gebaseer is, het talle skrywers in die Arabiese pers die samesweringsteorie bevorder dat covid-19, sowel as EARS en die Varkgriepvirus doelbewus deur die VSA geskep en versprei is om entstowwe teen hierdie siektes te verkoop, en dat dit "deel is van 'n ekonomiese en sielkundige oorlog wat die VSA teen China voer met die doel om dit te verswak en dit as 'n agterlike land en 'n bron van siektes voor te stel."[52] Irakse politieke ontleder Sabah Al-Akili op Al-Etejah TV, die Saoedi-dagblad Al-Watan-skrywer Sa'ud Al-Shehry, die Siriese dagblad Al-Thawra-rubriekskrywer Hussein Saqer en die Egiptiese joernalis Ahmad Rif'at op die Egiptiese nuuswebwerf Vetogate, is deur MEMRI aangebied as voorbeelde van voortplanters van die Amerikaanse samesweringsteorie oor biologiese oorlogvoering in die Arabiese wêreld.[52]

Filippyne

[wysig | wysig bron]

'n Filipynse senator, Tito Sotto, het 'n samesweringsvideo oor biologiese wapens gespeel tydens 'n verhoor in die Amerikaanse Senaat in Februarie 2020, wat daarop dui dat die koronavirus biologiese oorlogvoering teen China is.[53][54]

Venezuela

[wysig | wysig bron]

Elvis Méndez, lid van die konstituerende vergadering van Venezuela, het verklaar dat die koronavirus 'n "bakteriologiese siekte is wat in '89, in '90 en histories ontstaan ​​het" en dat dit 'n siekte is wat "deur die gringos toegedien is". Méndez het teoretiseer dat die virus 'n wapen teen Latyns-Amerika en China is en dat die doel daarvan is "om die persoon te demoraliseer en te verswak."[55]

Sameswerings teen Joodse mense

[wysig | wysig bron]

Iran se Press TV het aangevoer dat "Sionistiese elemente 'n dodeliker tipe van koronavirus ontwikkel het en wat teen Iran gebruik is."[56] Verskillende Arabiese mediakantore het Israel en die Verenigde State daarvan beskuldig dat hulle covid-19, voëlgriep en EARS geskep en versprei het.[57] Mense op sosiale media het 'n verskeidenheid teorieë aangebied, waaronder die veronderstelling dat Jode covid-19 vervaardig het om 'n wêreldwye ineenstorting van die aandelemark te bewerkstellig en sodoende wins te maak, terwyl 'n gas op Turkse televisie 'n meer ambisieuse idee voorstel waarin Jode en Sioniste covid-19, voëlgriep, en Kongokoors geskep het om "die wêreld te herskep, lande te oorheers, en die wêreld se bevolking te steriliseer."[58]

Mediese waninligting

[wysig | wysig bron]

Chlorokien en asitromisien

[wysig | wysig bron]

Chlorokien, of meer korrek, Hidroksichlorokien is verkeerdelik geïdentifiseer as 'n effektiewe behandeling vir covid-19. Op 19 Maart 2020 het die Amerikaanse president Donald Trump beweer dat die Food and Drug Administration (FDA) 'n "baie kragtige" middel goedgekeur het om covid-19 te behandel.[59] Hidroksichlorokiensulfaat (HCS) word gebruik om malaria, lupus ('n outo-immuunsiekte) en rumatoïede artritis te behandel,[60] met chlorokiensulfaat wat gebruik word om akwariums skoon te maak.[61]

Die FDA het gevolglik vinnige goedkeuring gegee vir gebruik van die middel slegs in mediese proewe, waarin dit gebruik kan word om "pasiënte met 'n matige covid-19-infeksie te behandel om die duur van die simptome te verminder, wat kan help om die verspreiding van siektes te voorkom" maar "kliniese proewe is nodig om wetenskaplike bewyse te lewer dat hierdie behandelings effektief is."[62]

Trump se verklaring is gebaseer op 'n oop-etiket, nie-gerandomiseerde proefstudie in Frankryk. Tydens die studie is dosisse HCS aan pasiënte toegedien wat besmet was met die SARS-CoV-2-virus en wat ligte simptome gehad het. Die navorser het beweer dat pasiënte vinniger herstel en vir 'n korter periode aansteeklik was.[63][64][65]

'n Afsonderlike, willekeurig-beheerde, dubbelblinde studie is in China gedoen waarby 30 mense betrokke was. Hierdie studie het geen statistiese betekenisvolle verskil gevind tussen die groep wat HCS ontvang het en dié wat dit nie ontvang het nie (die kontrolegroep). In werklikheid het een van die pasiënte ernstig siek geword en sy behandeling is gestaak. Die resultate is nie afdoende nie, omdat die groepgrootte klein was en geen plasebo gebruik is nie.[66]

Die antibiotikum asitromisien is in kombinasie met hidroksichlorokiensulfaat in proewe gebruik. Antibiotika het normaalweg geen effek op SARS-CoV-2 nie, aangesien dit 'n virus is. Maar asitromisien het egter ook ligte antivirale eienskappe. Die studies is gedoen om die effektiwiteit daarvan in hierdie verband en in samewerking met HCS te evalueer.[65]

Ivermektien

[wysig | wysig bron]

In Desember 2020 gebruik die Amerikaanse politikus Ron Johnson 'n verhoor in die Senaat om 'n randteorie oor 'n covid-19-geneesmiddel te bevorder.[67] Onder die getuies was Pierre Kory, 'n dokter in long- en kritiekesorg, wat ivermektien verkeerdelik as 'wonderbaarlik' beskryf het en 'n 'wondermiddel' wat teen covid-19 gebruik moes word. Videomateriaal van sy uitsprake het op sosiale media viraal geword en meer as een miljoen kyke gekry.[68]

David Gorski het geskryf dat die narratief van ivermektien as 'n 'wondermiddel' vir covid-19 'n 'gemetastaseerde' weergawe is van 'n soortgelyke samesweringsteorie rondom die geneesmiddel hidroksiechlorokien, waarin vermoed word dat ongespesifiseerde magte die nuus oor die doeltreffendheid van die middel onderdruk vir hul eie kwaadwillige doeleindes.[69]

Bewerings oor 'n entstof voordat dit bestaan het

[wysig | wysig bron]

Verskeie plasings op sosiale media het 'n samesweringsteorie bevorder waarin beweer word dat die koronavirus bekend was en dat daar reeds 'n entstof beskikbaar is, voordat dit amptelik vrygestel is. PolitiFact en FactCheck.org het opgemerk dat daar op daardie staduim geen entstof vir covid-19 bestaan het ​​nie. Die patente wat deur verskillende sosialemediaposte aangehaal word, verwys na bestaande patente vir genetiese volgordes en entstowwe vir ander stamme van koronavirus, soos die EARS-koronavirus.[4][70] Die WGO het op 5 Februarie 2020 berig dat, te midde van nuusberigte oor 'deurbraak' medisyne, is daar op daardie stadium geen doeltreffende behandelings bekend vir mense wat met die virus besmet is nie[71] en dit sluit antibiotika en kruiemiddels in wat geen nut het nie.[72] Wetenskaplikes werk daaraan om 'n entstof te ontwikkel, maar tot en met 18 Maart 2020 het geen entstofkandidate kliniese toetse voltooi nie.

Kokaïen genesing

[wysig | wysig bron]

Verskeie virale sosiale media poste op Twitter wat beweer dat die snork van kokaïen die neusgate van die koronavirus steriliseer, het oor Europa en Afrika versprei. In reaksie hierop het die Franse Ministerie van Gesondheid en die WGO openbareveiligheidsaankondigings vrygestel wat hierdie eis ontken.[73]

Weerstand in mense van Afrika

[wysig | wysig bron]

Vanaf 11 Februarie het berigte, wat vinnig via Facebook versprei is, geïmpliseer dat 'n Kameroense student in China heeltemal genees is van die virus weens sy Afrika-genetika. Terwyl 'n student suksesvol behandel is, het ander bronne in die media opgemerk dat geen bewyse daarop dui dat mense van Afrika meer weerstand bied teen die virus nie en dat die eise as vals inligting bestempel word.[74] Die Keniaanse minister van gesondheid, Mutahi Kagwe, het die gerugte dat "diegene met swart velle nie covid-19 kry nie" eksplisiet weerlê, nadat Kenia se eerste geval van covid-19 op 13 Maart aangekondig is.[75]

5G-mobiele netwerke

[wysig | wysig bron]

In Februarie 2020 berig die BBC dat samesweringsteoretici op sosiale mediagroepe 'n skakel tussen die koronavirus en 5G-mobiele netwerke beweer en dat die uitbrake van Wuhan en Diamond Princess direk veroorsaak is deur elektromagnetiese velde en die bekendstelling van 5G- en draadlose tegnologieë.[76] In Maart 2020, in 'n video deur Thomas Cowan, 'n mediese dokter, beweer hy dat koronavirus deur 5G veroorsaak word, gebaseer op die bewerings dat Afrika-lande nie noemenswaardig deur die pandemie geraak is nie en dat Afrika nie 'n 5G-streek is nie.[77] Beide die aansprake en die video, wat deur die sangeres Keri Hilson onderskryf is, is op sosiale media gekritiseer en deur Reuters[78] en Georges C. Benjamin (uitvoerende direkteur van die Amerikaanse Openbaregesondheidsvereniging) gediskrediteer.[77][79]

Asemhaling-maskers is ondoeltreffend

[wysig | wysig bron]

Baie mediese kundiges, waaronder die Amerikaanse geneesheer-generaal Jerome Adams in Februarie 2020 en Alanna Shaikh in Maart 2020, het mense gevra om nie asemhaling-maskers in die openbaar te koop of te gebruik nie en het beweer dat hulle nie doeltreffend is nie.[80][81] Hulle advies het teen openbare epidemiologiese maatreëls gevaar.[80][82][83][84] Indien gesigmaskers korrek gebruik word, is die maskers effektief vir die beoogde gebruik.

Troeteldiere

[wysig | wysig bron]

Honderde troeteldiere in China en elders is van ontslae geraak onder die ongeloof dat gewone huishoudelike troeteldiere, soos honde en katte, besmet kan raak en die siekte kan versprei.[85][86][87] Alhoewel daar aanduidings is dat honde besmet kan raak met die virus, is daar min aanduiding dat hulle aansteeklik raak nie.[88][89][90][91]

Metanol

[wysig | wysig bron]

Iran het voorvalle van die drink van metanol, onder die verkeerde opvatting dat dit die koronavirusinfeksie sou genees of teen dit sou beskerm, aangemeld.[92] Tuisgemaakte alkohol wat metanol bevat is dikwels verbruik sedert alkohol in Iran verbied is.[93] As gevolg hiervan is meer as 300 mense dood aan metanolvergiftiging. Koronavirus-verwante metanolmisbruikvoorvalle word geassosieer met 'n Britse poniekoerant-verhaal oor whisky en heuning as 'n beweerde middel teen die koronavirus, sowel as valse assosiasies met alkoholgebaseerde hand-ontsmettingsmiddels.[92][93][94]

Soortgelyke voorvalle het in Turkye plaasgevind, met 30 Turkse burgers wat aan metanolvergiftiging gesterf het wat verband hou met die koronavirus.[95]

Verkeerde maniere om selftoetse vir die koronavirus te doen

[wysig | wysig bron]

Daar is wyd op sosiale media gesirkuleer dat daar 'n aantal eenvoudige toetse en behandelings vir die koronavirus is. Hulle is almal verkeerd en sluit onder meer in:

  • As jy in staat is om jou asem vir 10 sekondes in te hou is dit 'n effektiewe selftoets vir die koronavirus[96]
  • Om gekookte gemmer op 'n leë maag te eet kan die koronavirus doodmaak[97]
  • Suurlemoen met water drink kan gebruik word om die koronavirus en kanker te voorkom, omdat dit vitamien C-vlakke verhoog[98]
  • Warm saunas en haardroërs (veral in die neus) kan die koronavirus doodmaak[99]
  • 'n antieke drankie van Sri Lanka kan die koronavirus voorkom[100]
  • Seep gemaak van borrie en LifeBuoy-seep kan koronavirus voorkom[101]
  • UV-ligte, chloor en hoë (meer as 56°C) temperatuur kan op mense gebruik word om die koronavirus dood te maak.[102]

Al die bogenoemde eise is weerlê. Daar is byvoorbeeld nie bewys dat gemmer 'n virussiekte genees nie, en daar is ook nie bewys dat vitamien C doeltreffend is teen die koronavirus nie.

Waninligting deur misdadigers

[wysig | wysig bron]

Die WGO het gewaarsku teen strafregtelike swendelary waar oortreders hulself wanvoorstel as verteenwoordigers van die WGO wat persoonlike inligting van die slagoffers via e-pos of telefoon soek.[103]

Cybersecurity Check Point sê daar was 'n groot toename in phishing-aanvalle om slagoffers te lok om onbewustelik 'n rekenaarvirus te installeer onder die dekmantel van e-posse met koronavirus-temas wat aanhegsels bevat. Hulle gebruik vals domeine soos "cdc-gov.org" in plaas van die regte "cdc.gov", of boots selfs die oorspronklike domein na sodat die vals webbladsy soos die regte domein lyk. Meer as 4000 koronavirus-verwante domeine is geregistreer.[104]

Die polisie in New Jersey, VSA, het berigte van voorvalle van misdadigers wat aan mense se deure geklop het en beweer dat hulle van die Sentrums vir Siektebeheer en Voorkoming (CDC) is. Hulle probeer om produkte teen 'n verhoogde prys te verkoop of op 'n ander manier slagoffers te besteel onder die dekmantel van die opvoeding en beskerming van die publiek teen die koronavirus.[105]

Skakels wat voorgee om na die koronavirus-kaart van die Johns Hopkins-universiteit te gaan, maar in plaas daarvan na 'n vals webwerf gaan wat rekenaarvirusse versprei, het op die internet versprei.[106]

Dieet

[wysig | wysig bron]
Corona-bier word verkeerd geassosieer met die koronavirus

Eet van 'n vlermuis

[wysig | wysig bron]

Sommige media, waaronder Daily Mail en RT ('n Russiese internasionale televisienetwerk wat deur die regering gefinansier word), sowel as individue het verkeerde inligting versprei deur 'n video, wat 'n jong Chinese vrou wys wat 'n vlermuis eet, te versprei en valslik voorgestel dat dit in Wuhan opgeneem is.[107][2] Die video wat wyd versprei is bevat onverwante beeldmateriaal van 'n Chinese reisvideoweblogger, Wang Mengyun, wat vlermuissop eet op die eiland Palau in 2016.[107][2][108][109] Wang het 'n verskoning op Weibo gepubliseer[108][109] waarin sy gesê het dat sy dreigemente ontvang het,[108] en dat sy slegs die Palauanse kookkuns wou vertoon.[108][109] Die verspreiding van verkeerde inligting rakende vlermuise is gewortel in xenofobie teenoor Asiërs.[110][111] Wetenskaplikes stel voor dat die virus sy oorsprong in vlermuise het en in 'n tussenganger gehuisves word voordat dit mense besmet het.[112]

Vegetariese immuniteit

[wysig | wysig bron]

Sommige organisasies, waaronder PETA ('n Amerikaanse organisasie vir diereregte) en individue het op sosiale media vals bewerings gemaak dat die eet van vleis mense vatbaar maak vir die virus.[112]

In Indië het 'n vals gerug aanlyn versprei waarin beweer word dat slegs mense wat vleis eet deur koronavirusse geraak is wat "#NoMeat_NoCoronaVirus" op Twitter gewild gemaak het.[113]

Verkeerde assosiasie met Corona-bier

[wysig | wysig bron]

In 'n meningspeiling is gewys dat 38% van die Amerikaanse bierdrinkers geweier het om Corona-bier te drink.[114][115] Hierdie statistiek word nie beskou as 'n betroubare aanduiding van 'n Amerikaanse geloof dat die drink van die bier die virus veroorsaak nie, hoewel dit geïmpliseer is in die media en onder die publiek.[116][117] Daar is geen verband tussen die virus en die bier nie.[115][116]

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 "Chinese koronavirus: verkeerde inligting versprei aanlyn". BBC News (in Engels). 30 Januarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Februarie 2020. Besoek op 3 Februarie 2020.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Taylor, Josh (31 Januarie 2020). "Vlermuissop, slegte behandelings en siektestudies: die verspreiding van verkeerde inligting oor koronavirus". The Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Februarie 2020. Besoek op 3 Februarie 2020.
  3. ↑ Hier is 'n lys van verkeerde inligting wat versprei word oor die koronavirus (Engels). Buzzfeed News. Argief geskep van die oorspronklike op 6 Februarie 2020. URL besoek op 8 Februarie 2020.
  4. ↑ 4,0 4,1 McDonald, Jessica (24 Januarie 2020). Poste op sosiale media versprei die samesweringsteorie oor koronavirus (Engels). factcheck.org. Argief geskep van die oorspronklike op 6 Februarie 2020. URL besoek op 8 Februarie 2020.
  5. ↑ Ghaffary, Shirin; Heilweil, Rebecca (31 Januarie 2020). Hoe tegniese ondernemings besig is om vals stories oor die koronavirus te hanteer (Engels). Vox. Argief geskep van die oorspronklike op 8 Februarie 2020. URL besoek op 8 February 2020.
  6. ↑ (in Engels) Novel Coronavirus (‎2019-nCoV)‎: situation report, 13 (Report). World Health Organization. 2020. 
  7. ↑ Koronavirus: VN se gesondheidsagentskap beweeg vinnig om 'infodemie' aan te pak; Guterres waarsku teen stigmatisering (Engels). UN News (4 Februarie 2020). Argief geskep van die oorspronklike op 5 Februarie 2020. URL besoek op 5 Februarie 2020.
  8. ↑ WGO sê daar is nog geen doeltreffende koronavirusbehandeling nie (Engels). Yahoo! Finance. Argief geskep van die oorspronklike op 6 Februarie 2020. URL besoek op 6 Februarie 2020.
  9. ↑ Elassar, Alaa (17 Maart 2020). "Een gevaarlike koronavirus-"selftoets" word op sosiale media versprei. Waarom jy dit moet vermy". CNN (in Engels). Besoek op 17 Maart 2020.
  10. ↑ Richtel, Matt (6 Februarie 2020). "WGO bestry 'n pandemie behalwe koronavirus: 'n "Infodemie"". The New York Times (in Engels). ISSN 0362-4331. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Februarie 2020. Besoek op 7 Februarie 2020.
  11. ↑ "Soos verkeerde inligting oor koronavirus op sosiale media versprei, verwyder Facebook die plasings" (in Engels). Reuters. 1 Februarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Februarie 2020. Besoek op 7 Februarie 2020.
  12. ↑ Facebook kondig aan hoe dit beplan om die koronavirus te help beveg (Engels). Inverse. Argief geskep van die oorspronklike op 6 Maart 2020. URL besoek op 5 Maart 2020.
  13. ↑ "Amazon verwyder een miljoen vals koronavirusprodukte". BBC News (in Engels). 28 Februarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Maart 2020. Besoek op 1 Maart 2020.
  14. ↑ Kenners ontketen teorie wat die koronavirus van China verbind met wapennavorsing (Engels). The Washington Post (29 Januarie 2020). Argief geskep van die oorspronklike op 31 Januarie 2020. URL besoek op 2 Februarie 2020.
  15. ↑ Peters, Jay (31 Januarie 2020). Die marktewebjoernaalskrywer Zero Hedge is van Twitter geskors nadat hulle private inligting oor 'n Chinese wetenskaplike gepubliseer het (Engels). The Verge. Argief geskep van die oorspronklike op 6 Februarie 2020. URL besoek op 23 Februarie 2020.
  16. ↑ Datoo, Siraj (31 Januarie 2020). Zero Hedge is permanent van Twitter geskors vir 'teistering' (Engels). Bloomberg. Argief geskep van die oorspronklike op 2 Februarie 2020. URL besoek op 7 Februarie 2020.
  17. ↑ 17,0 17,1 Evon, Dan (29 Januarie 2020). Is die "Umbrella Corporation" se kenteken soortgelyk aan dié van "Wuhan Biotech Lab"? (Engels). Snopes. URL besoek op 10 Februariw 2020.
  18. ↑ Budryk, Zack (9 Februarie 2020). "Chinese ambassadeur rakende 'Cotton coronavirus': "Dit is baie skadelik om ongegronde gerugte op te wek"". The Hill (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Februarie 2020. Besoek op 11 Februarie 2020.
  19. ↑ Subramaniam, Tara (18 Februarie 2020). Feitkontroleer die eise van Tom Cotton oor die koronavirus (Engels). CNN. Argief geskep van die oorspronklike op 19 Februarie 2020. URL besoek op 19 Februarie 2020.
  20. ↑ Staff, Media Matters. Rush Limbaugh: "Die koronavirus is 'n poging om Trump te kry" (Engels). Media Matters for America.
  21. ↑ Rush Limbaugh beweer dat Chinese die probeer om van koronavirus 'n wapen te maak om Trump te laat val (Engels) (25 Februarie 2020). Argief geskep van die oorspronklike op 29 Februarie 2020. URL besoek op 25 Februarie 2020.
  22. ↑ 22,0 22,1 Cookson, Clive (14 Februarie 2020). "Coronavirus is nie in 'n Wuhan-laboratorium geneties vervaardig nie, sê kenner". Financial Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Februarie 2020. Besoek op 14 Februarie 2020.
  23. ↑ ""Bots" voer 'n disinformasieveldtog oor koronavirus op sosiale media". Inverse (in Engels). 27 Februarie 2020.
  24. ↑ 24,0 24,1 [Vertaal Wuhan se longontsteking: "Wuhan Virus Research Institute" in die oë van die uitbraak en valse nuusstorm] (Chinees). BBC News China (5 Februarie 2020). Argief geskep van die oorspronklike op 16 Februarie 2020. URL besoek op 8 Februarie 2020.
  25. ↑ Cyranoski, David (22 Februarie 2017). "Binne die Chinese laboratorium wat die gevaarlikste patogene ter wêreld bestudeer". Nature (in Engels). 592 (7642): 399–400. Bibcode:2017Natur.542..399C. doi:10.1038/nature.2017.21487. PMID 28230144.
  26. ↑ Die regering vra wetenskaplikes om die oorsprong van koronavirus te ondersoek (Engels) (6 Februarie 2020). Argief geskep van die oorspronklike op 8 Februarie 2020. URL besoek op 28 Februarie 2020.
  27. ↑ Ellwood, Tobias (29 Februarie 2020). "Deursigtigheid sal die wêreld oortuig dat China 'n vriend is". The Telegraph (in Engels). ISSN 0307-1235. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Maart 2020. Besoek op 3 Maart 2020.
  28. ↑ Chen, Stephen (6 Februarie 2020). "Koronavirus: Die grotteverkenning van vlermuis wetenskaplike bied hoop om virusse wat skelmer is as Sars te verslaan". South China Morning Post (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Februarie 2020. Besoek op 8 Februarie 2020.
  29. ↑ Rui, Yang; Feng, Yuding; Zhao, Jinchao; Walsh, Matthew (7 Februarie 2020). Adjunkdirekteur van "Wuhan Virology Lab" weereens verwerp die samesweringsteorieë oor koronavirus (Engels). Caixin. Argief geskep van die oorspronklike op 19 Februarie 2020. URL besoek op 8 Februarie 2020.
  30. ↑ Josh Bernstein: Die koronavirus-uitbraak is 'n demokratiese en Chinese sameswering teen Trump (Engels). Argief geskep van die oorspronklike op 12 Maart 2020. URL besoek op 12 Maart 2020.
  31. ↑ Media Matters Staff. Die gas op Fox-nuus, Jerry Falwell Jr, spekuleer dat Noord-Korea "met China saamgekom het" om koronavirus te skep (Engels). Media Matters for America. URL besoek op 13 Maart 2020.
  32. ↑ Heim, Joe (13 Maart 2020). "Liberty Universiteit se Adjunkpresident Jerry Falwell Jr. sê klasse sal voortgaan" (in Engels). The Washington Post. Besoek op 15 Maart 2020.
  33. ↑ 33,0 33,1 Glenza, Jessica (22 Februarie 2020). "Koronavirus: Amerika sê Rusland is agter die misleidende informasieveldtog". The Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Februarie 2020. Besoek op 25 Februarie 2020.
  34. ↑ Koronavirus: Rusland moedig vals nuus aan oor die gebruik van die Amerikaanse uitbraak om "ekonomiese oorlog" teen China te voer, sê amptenare (Engels). Agence France-Presse (23 Februarie 2020). Argief geskep van die oorspronklike op 23 Februarie 2020. URL besoek op 27 Februarie 2020.
  35. ↑ Ng, Kate (23 Februarie 2020). Die Verenigde State beskuldig Rusland van 'n reuse veldtog met verkeerde inligting rakende die koronavirus (Engels). The Independent. Argief geskep van die oorspronklike op 24 Februarie 2020. URL besoek op 27 Februarie 2020.
  36. ↑ "Koronavirus: Rusland ontken die verspreiding van Amerikaanse samesweringsteorie op sosiale media" (in Engels). BBC. 23 Februarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Februarie 2020. Besoek op 25 Februarie 2020.
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 37,3 Episkopos, Mark (7 Februarie 2020). "Sommige in Rusland dink dat die koronavirus 'n Amerikaanse biologiese wapen is". The National Interest (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Februarie 2020. Besoek op 27 Februarie 2020.
  38. ↑ Rusland het verkeerde inligting oor koronavirus ontplooi om paniek in die Weste te saai, lui die EU-dokument (Engels). Reuters (18 Maart 2020). Argief geskep van die oorspronklike op 19 Maart 2020.
  39. ↑ "Die geestelike van Iran blameer Trump vir die uitbreek van koronavirus in die godsdienstige stad". Radio Farda (in Engels). 22 Februarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Februarie 2020. Besoek op 26 Februarie 2020.
  40. ↑ "Koronavirus: Waninligting en vals mediese advies versprei in Iran". BBC News (in Engels). 29 Februarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Maart 2020. Besoek op 1 Maart 2020.
  41. ↑ "Burgerlike Verdedigingshoof: Koronavirus waarskynlik biologiese aanval teen China, Iran" (in Engels). Fars News Agency. 3 Maart 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2020. Besoek op 4 Maart 2020.
  42. ↑ "Virus is 'n biologiese aanval op China en Iran, beweer die Iraanse verdedigingshoof". The Times of Israel (in Engels). 4 Maart 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Maart 2020. Besoek op 4 Maart 2020.
  43. ↑ "Coronavirus kan 'n Amerikaanse 'biologiese aanval' wees: IRGC-hoof Hossein Salami". Al Arabiya English (in Engels). 5 Maart 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Maart 2020. Besoek op 6 Maart 2020.
  44. ↑ "Die leuen wat Khamenei se samesweringsteorie oor 'Biologiese aanval' veroorsaak het". IranWire (in Engels). 16 Maart 2020.
  45. ↑ "Koronavirus: Iran se adjunkminister van gesondheid verwerp biologiese oorlogvoeringsteorie". Al Arabiya English (in Engels). 14 Maart 2020. Besoek op 14 Maart 2020.
  46. ↑ "'Biologiese oorlog': Voormalige Iraanse president sê koronavirus is 'in laboratoriums vervaardig'" (in Engels). Washington Examiner. 9 Maart 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Maart 2020. Besoek op 11 Maart 2020.
  47. ↑ "China se regeerders sien die koronavirus as 'n kans om hul greep te verskerp". The Economist (in Engels). 8 Februarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Februarie 2020. Besoek op 29 Februarie 2020.
  48. ↑ Cheng, Ching-Tse. China se ministerie van buitelandse sake beskuldig die Amerikaanse weermag dat nulle die koronavirus na Wuhan gebring het (Engels). www.taiwannews.com.tw. Taiwan News. URL besoek op 13 Maart 2020.
  49. ↑ Budryk, Zack (12 Maart 2020). "China beskuldig die Amerikaanse weermag dat hulle koronavirus na Wuhan gebring het". The Hill (in Engels). Besoek op 13 Maart 2020.
  50. ↑ Tang, Didi. "China beskuldig VSA dat hulle koronavirus na Wuhan gebring het". www.thetimes.co.uk (in Engels). The Times. Besoek op 13 Maart 2020.
  51. ↑ "VSA beveel China se ambassadeur om na Washington te gaan oor die koronavirussamesweringsteorie". Al Arabiya English (in Engels). 14 Maart 2020. Besoek op 14 Maart 2020.
  52. ↑ 52,0 52,1 "Arabiese skrywers: Die koronavirus is deel van die biologiese oorlogvoering wat deur die VSA gevoer word teen China". Middle East Media Research Institute (MEMRI) (in Engels). 6 Februarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Februarie 2020. Besoek op 29 Februarie 2020.
  53. ↑ Rubio, Marco (3 Maart 2020). "Marco Rubio: Rusland, China en Iran voer inligtingsoorlog oor koronavirus". New York Post (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2020. Besoek op 4 Maart 2020.
  54. ↑ San Juan, Ratziel (4 Februarie 2020). "Die samesweringsvideo oor biologiese wapens kruip in die Senaat se koronavirusverhoor in". The Philippine Star (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Maart 2020. Besoek op 4 Maart 2020.
  55. ↑ Constituyente Elvis Méndez: "El coronavirus lo inocularon los gringos" ([Vertaal: Konstituant Elvis Méndez: "Die koronavirus is geënt deur die gringos")] (7 Maart 2020).
  56. ↑ Frantzman, Seth (8 Maart 2020). "Iran se regime moedig antisemitiese sameswerings oor koronavirus aan". Jerusalem Post (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Maart 2020. Besoek op 11 Maart 2020.
  57. ↑ "Arabiese media beskuldig VSA, Israel, van sameswering oor koronavirus teen China". Jerusalem Post (in Engels). 9 Februarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Maart 2020. Besoek op 11 Maart 2020.
  58. ↑ Cortellessa, Eric (14 Maart 2020). "Die samesweringsteorie dat Jode virus versprei het is op sosiale media, sê ADL". Times of Israel (in Engels).
  59. ↑ Opmerkings deur president Trump, vise-president Pence, en lede van die koronavirustaakmag in perstoespraak (Engels). The White House (19 Maart 2020). URL besoek op 31 Maart 2020.
  60. ↑ Hidroksiechlorokien (Engels). WebMD (30 Januarie 2019). URL besoek op 31 Maart 2020.
  61. ↑ Shepherd, Katie (24 Maart 2020). "'n Man het gedink dat akwariumskoonmaker met dieselfde naam as die antivirale middel chloroquine koronavirus sou voorkom. Dit het hom doodgemaak". Washington Post (in Engels). Besoek op 31 Maart 2020.
  62. ↑ Sandler, Rachel (30 Maart 2020). "FDA gee toestemming vir antimalariamiddels Chloorokien en Hidroksiechloorokien vir nood koronavirusbehandeling". Forbes (in Engels). Besoek op 31 Maart 2020.
  63. ↑ Coronavirus : diagnostiquons et traitons ! Premiers résultats pour la chloroquine – IHU ([Vertaal:Koronavirus: Kom ons diagnoseer en behandel! Eerste resultate vir chloorokien] (Frans). IHU – Méditerranée Infection. URL besoek op 31 Maart 2020.
  64. ↑ "Franse navorser publiseer suksesvolle dwelmproef teen Covid-19". connexionfrance.com (in Engels). Besoek op 31 Maart 2020.
  65. ↑ 65,0 65,1 Gautret, Philippe; Lagier, Jean-Christophe; Parola, Philippe; Hoang, Van Thuan; Meddeb, Line; Mailhe, Morgane; Doudier, Barbara; Courjon, Johan; Giordanengo, Valérie; Vieira, Vera Esteves; Dupont, Hervé Tissot; Honoré, Stéphane; Colson, Philippe; Chabrière, Eric; La Scola, Bernard; Rolain, Jean-Marc; Brouqui, Philippe; Raoult, Didier (2020). "Hidroksiechloorokien en azitromisien as a behandeling vir COVID-19: resultate van 'n oop-etiket, nie-gerandomiseerde kliniese proef". International Journal of Antimicrobial Agents (in Engels). Elsevier BV: 105949. doi:10.1016/j.ijantimicag.2020.105949. ISSN 0924-8579.
  66. ↑ Haelle, Tara (25 Maart 2020). "Hidroksiechloorokien gebruik vir COVID-19 koronavirus toon geen voordeel in die eerste klein maar beperkte beheerde proefneming nie". Forbes (in Engels). Besoek op 31 Maart 2020.
  67. ↑ Qiu, Linda (17 Desember 2020). "The election is over, but Ron Johnson keeps promoting false claims of fraud". The New York Times (in Engels (VSA)). ISSN 0362-4331. Besoek op 18 Desember 2020.
  68. ↑ Beatrice Dupuy (11 Desember 2020). "No evidence ivermectin is a miracle drug against COVID-19" (Fact check). AP News.
  69. ↑ Gorski DH (28 Desember 2020). "2020 and the pandemic: A year of (some) physicians behaving badly". Science-Based Medicine.
  70. ↑ PolitiFact – Nee, daar is geen entstof vir die Wuhan se koronavirus nie (Engels). politifact. Argief geskep van die oorspronklike op 7 Februarie 2020. URL besoek op 7 Februarie 2020.
  71. ↑ "WGO: 'geen bekende effektiewe' behandeling vir nuwe koronavirus nie" (in Engels). Reuters. 5 Februarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Februarie 2020. Besoek op 6 Februarie 2020.
  72. ↑ "Die mites rondom die nuwe koronavirus-uitbraak verdwyn" (in Engels). Al Jazeera. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Februarie 2020. Besoek op 8 Februarie 2020.
  73. ↑ Crellin, Zac (9 Maart 2020). "Jammer vir die Franse mense wat gedink het kokaïen sou hulle teen die koronavirus beskerm". Pedestrian.TV (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Maart 2020. Besoek op 11 Maart 2020.
  74. ↑ Swart mense is nie meer bestand teen nuwe koronavirus nie (Engels). AFP Fact Check (12 Februarie 2020). Argief geskep van die oorspronklike op 16 Februarie 2020. URL besoek op 16 Februarie 2020.
  75. ↑ Alberti, Mia; Feleke, Bethlehem (13 Maart 2020). "Minister verwerp vals gerugte dat "diegene met swart vel nie koronavirus kan opdoen nie", soos Kenia die eerste geval aanteken" (in Engels). CNN. Besoek op 15 Maart 2020.
  76. ↑ Cellan-Jones, Rory (26 Februarie 2020). "Koronavirus: Valse nuus versprei vinnig". BBC (in Engels). Besoek op 20 Maart 2020.
  77. ↑ 77,0 77,1 Wynne, Kelly (19 Maart 2020). Youtube-video stel voor dat 5G-internet koronavirus veroorsaak en dat mense dit glo (Engels). Newsweek. URL besoek op 20 Maart 2020.
  78. ↑ "Vals bewering: 5G-netwerke maak mense siek, nie koronavirus nie". Reuters (in Engels). 17 Maart 2020. Besoek op 20 Maart 2020.
  79. ↑ Finley, Taryn (16 Maart 2020). Nee, Keri Hilson, 5G het nie die koronavirus veroorsaak nie (Engels). HuffPost. URL besoek op 20 Maart 2020.
  80. ↑ 80,0 80,1 Coren, Michael J.. Elke kundige opinie wat jy gehoor het oor die dra van maskers is korrek (Engels). Quartz. URL besoek op 30 Maart 2020.
  81. ↑ Shaikh, Alanna. Koronavirus is ons toekoms | Alanna Shaikh | TEDxSMU.
  82. ↑ Sim, Shin Wei (Maart 2014). "Die gebruik van gesigsmaskers om respiratoriese infeksie te voorkom: 'n literatuuroorsig in die konteks van die model van gesondheidsoortuiging". Singapore Medical Journal (in Engels). 55 (3): 160–167. doi:10.11622/smedj.2014037. ISSN 0037-5675. PMC 4293989. PMID 24664384. {{cite journal}}: Onbekende parameter |co-authors= geïgnoreer (hulp)
  83. ↑ Jefferson, T. (21 September 2009). "Fisiese ingrepe om die verspreiding van respiratoriese virusse te onderbreek of te verminder: Sistematiese oorsig". BMJ (in Engels). BMJ. 339 (sep21 1): b3675–b3675. doi:10.1136/bmj.b3675. ISSN 0959-8138. {{cite journal}}: Onbekende parameter |co-authors= geïgnoreer (hulp)
  84. ↑ Feng, Shuo (Maart 2020). "Rasionele gebruik van gesigsmaskers in die COVID-19-pandemie". The Lancet Respiratory Medicine (in Engels). doi:10.1016/s2213-2600(20)30134-x. ISSN 2213-2600. {{cite journal}}: Onbekende parameter |co-authors= geïgnoreer (hulp)
  85. ↑ Williams, Sophie (29 Februarie 2020). "Koronavirus: Redding van China se diere tydens die uitbraak". BBC News (in Engels).
  86. ↑ Kim, Allen. "Katte en honde wat aan die begin van die uitbraak van die koronavirus laat vaar is, is honger of dood" (in Engels). CNN. Besoek op 27 Maart 2020.
  87. ↑ "Die toesluiting weens die koronavirus in China sien 'n oplewing in verlate troeteldiere". Time (in Engels). Besoek op 27 Maart 2020.
  88. ↑ koronavirus and troeteldiere: Vrae van die eienaars (Engels). URL besoek op 29 Maart 2020.
  89. ↑ Higgins-Dunn, Noah (28 Februarie 2020). "'n Hond in Hong Kong toets positief vir die koronavirus, het die WGO-amptenare bevestig" (in Engels). CNBC.
  90. ↑ Brulliard, Karin. "Hond met 'n 'lae-vlak' koronavirus-infeksie bly in kwarantyn ná bloedtoets, sê Hong Kong se amptenare" (in Engels). The Washington Post.
  91. ↑ Mole, Beth (25 Maart 2020). Moenie paniekerig raak nie: Ars Technica se uitgebreide gids tot die koronavirus (Engels). Ars Technica.
  92. ↑ 92,0 92,1 Trew, Bel (27 Maart 2020). "Koronavirus: Honderde dood in Iran weens die drink van metanol te midde van vals berigte dat dit siekte genees". The Independent (in Engels). Besoek op 27 Maart 2020.
  93. ↑ 93,0 93,1 Hannon, Elliot (27 Maart 2020). Honderde sterf in Iran van tuisgemaakte alkohol wat aanlyn verkoop word as 'n valse middel teen die koronavirus (Engels). Slate. URL besoek op 28 Maart 2020.
  94. ↑ "In Iran val vals geloof dat 'n gif teen virusse veg honderde dood". The New York Times (in Engels). 27 Maart 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Maart 2020. Besoek op 28 Maart 2020.
  95. ↑ "9 kişi daha saf alkolden öldü ([Vertaal]:9 mense is dood aan meer suiwer alkohol)". CNN Türk (in Turks). 25 Maart 2020. Besoek op 28 Maart 2020.
  96. ↑ Die Wêreldgesondheidsorganisasie weerlê virale bewerings dat jou asem op hou kan toets vir COVID-19 (Engels). AFP Fact Check (4 Maart 2020).
  97. ↑ Dokters weerlê misleidende aanlyn-bewering dat die verbruik van gekookte gemmer nuwe koronavirusinfeksies kan genees (Engels). AFP Fact Check (13 Februarie 2020).
  98. ↑ Vals beweerings versprei aanlyn dat die drink van water met suurlemoen COVID-19 kan voorkom (Engels). AFP Fact Check (10 Maart 2020).
  99. ↑ Warm lug van saunas, haardroërs sal COVID-19 nie voorkom of behandel nie (Engels). AFP Fact Check (19 Maart 2020).
  100. ↑ Gesondheidskenners weerlê dat antieke medisinale kruie 'n effektiewe middel teen koronavirus is (Engels). AFP Fact Check (17 Maart 2020).
  101. ↑ Indiese jeugdiges sweer by borrie, hunker na "Lifebuoy" om COVID-19 op dreef te hou (Engels). The Week (13 Maart 2020).
  102. ↑ Misleidende verslag beweer dat UV-lig, chloor en hoë temperature COVID-19 kan doodmaak (Engels). AFP Fact Check (19 Maart 2020).
  103. ↑ WGO waarsku teen koronavirus COVID-19 kriminele swendelary. un.org (29 Februarie 2020). Argief geskep van die oorspronklike op 8 Maart 2020. URL besoek op 11 Maart 2020.
  104. ↑ Morrison, Sara (5 Maart 2020). Koronavirus-e-posbedrog probeer om kontant uit jou vrees te kry (Engels). vox.com. Argief geskep van die oorspronklike op 6 Maart 2020. URL besoek op 11 Maart 2020.
  105. ↑ Griffin, Andrew (10 Maart 2020). Koronavirus: Slegte mense klop aan deure en beweer dat hulle deel is van die amptelike reaksie op siektes, waarsku die polisie (Engels). The Independent. Yahoo! News. Argief geskep van die oorspronklike op 11 Maart 2020. URL besoek op 11 Maart 2020.
  106. ↑ Hackers het hul eie koronaviruskaart gemaak om rekenaarvirusse te versprei, waarsku feds (Engels). Miami Herald (13 Maart 2020). URL besoek op 14 Maart 2020.
  107. ↑ 107,0 107,1 Palmer, James (27 Januarie 2020). "Moenie die vlermuissop vir die Wuhan-virus blameer nie". Foreign Policy (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Februarie 2020. Besoek op 3 Februarie 2020.
  108. ↑ 108,0 108,1 108,2 108,3 O’Neill, Marnie (29 Januarie 2020). Die Chinese invloedrywer Wang Mengyun, ook bekend as 'Vlermuissopmeisie', verbreek die stilte (Engels). news.au. Argief geskep van die oorspronklike op 8 Februarie 2020. URL besoek op 8 Februarie 2020.
  109. ↑ 109,0 109,1 109,2 Gaynor, Gerren Keith (28 Januarie 2020). Coronavirus: Verontwaardiging oor die Chinese blogger wat "vlermuissop" eet, vra verskoning (Engels). Fox News Channel. Argief geskep van die oorspronklike op 4 Februarie 2020. URL besoek op 8 Februarie 2020.
  110. ↑ Romm, Tony (1 Maart 2020). Miljoene "twiete" bevorder samesweringsteorieë oor koronavirus in ander lande, lui 'n Amerikaanse verslag wat nie gepubliseer is nie (Engels). Washington Post. Argief geskep van die oorspronklike op 9 Maart 2020. URL besoek op 11 Maart 2020.
  111. ↑ Hussain, Suhauna (3 Februarie 2020). Die vrees vir koronavirus veroorsaak rassistiese sentimente wat Asiërs teiken (Engels). Los Angeles Times. Argief geskep van die oorspronklike op 5 Februarie 2020. URL besoek op 11 Maart 2020.
  112. ↑ 112,0 112,1 Brueck, Hilary (27 Februarie 2020). 14 valse aansprake oor die koronavirus, insluitend 'n valse klapperolie-kuur en 'n valse skakel na ingevoerde pakkette (Engels). Business Insider. Argief geskep van die oorspronklike op 6 Februarie 2020. URL besoek op 7 Maart 2020.
  113. ↑ 'Geen vleis, geen koronavirus' maak geen sin nie (Engels). The Wire. Argief geskep van die oorspronklike op 3 Maart 2020. URL besoek op 3 Maart 2020.
  114. ↑ "5WPR se peiling toon dat 38% van die Amerikaners wat bier drink nie nou Corona sou koop nie" (in Engels). 5W Public Relations. 27 Februarie 2020.
  115. ↑ 115,0 115,1 Gibson, Kate (1 Maart 2020). Volgens die opname sê 38% van die Amerikaners wat bier drink, sê hulle sal nie 'n Corona bestel nie (Engels). CBS News. Argief geskep van die oorspronklike op 6 Maart 2020. URL besoek op 12 Maart 2020.
  116. ↑ 116,0 116,1 Root, Al. Amerikaners sê dat hulle nie Corona-bier sal drink nie weens die koronavirus. Die verkope is in elk geval 5% hoër. (Engels). Barron's. Argief geskep van die oorspronklike op 7 Maart 2020. URL besoek op 12 Maart 2020.
  117. ↑ Mounk, Yascha (28 Februarie 2020). Wat die twyfelagtige Corona-peiling onthul (Engels). The Atlantic. URL besoek op 12 Maart 2020.