Seks

Hierdie artikel handel oor menslike geslagsomgang. Vir seks by diere, sien Paring; vir die Afrikaanse musiekgroep, sien Die Seks.

Die term seks (afgelei van die Latynse sexus "geslag") verwys na die praktiese uitoefening van seksualiteit. In die algemene taalgebruik sluit die term seksuele handelings tussen twee of meer persone in, veral seksuele omgang en ander vergelykbare seksuele praktyke – in bepaalde gevalle ook masturbasie. Dit is ook onder verskeie ander name bekend, soos geslagsgemeenskap of koïtus.

Seks vervul ’n aantal verskillende funksies: Dit bevredig die seksdrang (libido), bewerkstellig voortplanting en speel ook ’n sentrale rol in liefdesverhoudings, waar dit 'n belangrike vorm van sosiale interaksie verteenwoordig en gevoelens van teerheid, geneentheid en liefde tot uitdrukking bring.

In die engste sin beteken seks die penetrasie van die vroulike vagina met die manlike penis. Dit is ook bekend as "vaginale seks".[1][2] Ander vorme van seks waarby penetrasie betrokke is, sluit in anale seks (penetrasie van die anus met die penis), orale seks (penetrasie van die mond met die penis of orale penetrasie van die vagina), vingerseks (penetrasie met die vingers) en penetrasie met behulp van ’n dildo.[3][4][5] Omdat mense die gevaar loop om seksueel oordraagbare infeksies op te doen tydens seks,[6][7] word veilige seks algemeen aanbeveel.[6]

Verskeie wette bestaan in talle lande teen sekere seksdade, soos bloedskande, seks met minderjariges, prostitusie, bestialiteit, sodomie, homoseksuele seks, en voor- en buitehuwelikse seks. Godsdienssienings speel ook ’n rol in persoonlike besluite oor seksuele aktiwiteit, soos besluite oor maagdelikheid.[8] Hoewel sienings van seksualiteit baie verskil van godsdiens tot godsdiens, is daar sekere dade wat algemeen veroordeel word, soos owerspel.

Seksuele handelings is ook onderhewig aan die reg op seksuele selfbestemming, en in die meeste beskaafde lande word hierdie reg deur wette beskerm wat ’n straf oplê vir mense wat seks sonder instemming, soos verkragting, uitoefen of probeer uitoefen.

Gedrag

[wysig | wysig bron]

Definisies

[wysig | wysig bron]
’n 19de-eeuse skildery van ’n paartjie wat vaginale seks het, deur Achille Devéria.

Hoewel "seks", "seksuele omgang" of "gemeenskap" feitlik altyd dui op die penetrasie van die vagina met die penis,[9] kan "seks" ’n aansienlik breër betekenis hê en kan dit penetrerende en niepenetrerende seks tussen twee of meer mense insluit.[10] Die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) verklaar dat nie-Engelse tale en kulture verskillende woorde vir seksuele aktiwiteit het, "met effens verskillende betekenisse".[10] Verskeie vulgêre woorde, slenguitdrukkings en eufemismes word vir seksuele omgang gebruik, soos "naai",[11] "pomp"[12] en "saamslaap".[13] Dit is ook onder die Latynse name immissio penis ("invoeging van die penis")[14] of coitio ("koïtus", "saamkom", "saamgaan") bekend.[15][4]

Vaginale, anale en orale seks word meer as enige ander seksuele aktiwiteit beskou as seksuele omgang.[16][4]

Hoewel niepenetrerende seks as seksuele omgang beskou kan word,[3][4][17] kan dit ook beskou word as ’n manier om maagdelikheid te bewaar.[18] Sommige gay mans beskou die teenmekaarvryf van penisse of orale seks as ’n manier om maagdelikheid te bewaar, terwyl ander dit kan beskou as hulle belangrikste seksuele aktiwiteit.[19][20][21] Lesbiërs kan orale en vingerseks as seksuele omgang beskou en dus as ’n vorm van die verlies van hulle maagdelikheid,[19][22] of nie.[23][24]

Studies oor die betekenis van seksuele omgang verskil soms. Terwyl die meeste penis-vaginale seks as seksuele omgang beskou, is die vraag of anale of orale seks wel omgang is debatteerbaar, met orale seks die laagste op die ranglys.[25][26]

Stimulasie

[wysig | wysig bron]

Seksuele omgang of enige ander seksuele aktiwiteit kan verskeie seksueel stimulerende faktore (fisiologies of sielkundig) insluit, soos verskillende seksposisies (waarvan die sendelingposisie die algemeenste is) of die gebruik van seksspeelgoed.[1][4][27] Voorspel kan sommige seksuele aktiwiteite voorafgaan en dit lei dikwels tot seksuele prikkeling van die seksmaats, en dus ’n ereksie van die manlike penis en vaginale smering.[28] Dit is ook algemeen dat mense seksueel bevredig kan word deur gesoen, eroties aangeraak of vasgehou te word.[29]

Édouard-Henri Avril se uitbeelding van die vrou in die boonste posisie, waarmee die kans groter is dat die klitoris gestimuleer word.[30]

Gedurende koïtus plaas seksmaats hulle heupe in so ’n posisie dat die penis heen en weer in die vagina kan beweeg om weerstand te skep, gewoonlik sonder om die penis heeltemal uit die vagina te haal. So stimuleer hulle mekaar en hulleself, en dit kan lei tot ’n orgasme by een of albei.[17][31]

Heteroseksuele seks.
Homoseksuele seks tussen twee vroue.
Homoseksuele seks tussen twee mans.
’n 19de-eeuse erotiese vertolking van die Romeinse keiser Hadrianus en Antinous wat anale seks het, deur Édouard-Henri Avril.

Die stimulasie van die klitoris speel by vroue ’n groot rol in seksuele aktiwiteit; 70-80% van vroue benodig regstreekse klitorale stimulasie om ’n orgasme te bereik,[32][33] hoewel indirekte stimulasie (deur byvoorbeeld vaginale omgang) ook genoeg kan wees vir ’n orgasme.[34][35] As gevolg hiervan kan die vrou ’n posisie bo die man inneem vir die beste klitorale stimulasie.[4][30][36]

Anale seks behels die stimulasie van die anus, anale opening, sluitspier of rektum; dit behels gewoonlik die penetrasie van die anus deur die penis, maar kan ook met seksspeelgoed, die tong (anilingus) of die vingers gedoen word.[37]

Orale seks bestaan uit al die aktiwiteite waarby die gebruik van die mond en keel betrokke is om die geslagsdele of anus te stimuleer. Dit word soms as die enigste seksuele aktiwiteit gedoen en kan die insluk van semen tydens fellatio of vaginale vloeistowwe tydens cunnilingus insluit.[1][38]

Vingerseks sluit in die manipulasie van die klitoris, res van die vagina of anus met die doel van seksuele prikkeling of stimulasie; dit kan die hele seksdaad uitmaak of deel wees van wedersyde masturbasie, voorspel of ander seksuele aktiwiteite.[39][40][41]

Voortplanting

[wysig | wysig bron]
Voortplantingstelsel in die vrou:
1. Nier; 2. Nierbekken; 3. Urienleier; 4. Eierleier; 5. Eierstok; 6. Baarmoeder; 7. Blaas; 8. Serviks; 9. Vagina

Natuurlike menslike voortplanting behels penis-vaginale penetrasie[42] waartydens semen, wat manlike gamete bekend as sperma bevat, deur ejakulasie van die penis in die vagina gestort word. Die sperma beweeg deur die vaginale kanaal en die serviks na die baarmoeder en dan die eierleiers.

Miljoene sperma kom in elke ejakulasie voor om die kans van bevrugting te vergroot, maar net een hoef ’n eiersel te bereik vir bevrugting om plaas te vind. Wanneer ’n vrugbare eiersel in die eierleier teenwoordig is, versmelt die manlike gameet met die eiersel vir bevrugting en die vorming van ’n nuwe embrio. Wanneer ’n bevrugte eiersel die baarmoeder bereik, heg dit vas aan die slymvlies aan die wand daarvan en swangerskap begin.[42][43]

Die kans op swangerskap is die grootste tussen sowat vyf dae voor en een tot drie dae ná ovulasie.[44] Om die moontlikheid van swangerskap te verhoog word seksuele omgang elke een tot twee dae aanbeveel,[45] of elke twee of drie dae.[46] Navorsing het getoon die seksposisie maak nie ’n aansienlike verskil in die moontlikheid van bevrugting nie, solank semen in die vagina gestort word.[47]

Wanneer ’n spermskenker seks met ’n vrou het wat nie sy maat is nie met die blote doel om haar swanger te maak staan dit bekend as natuurlike inseminasie, in teenstelling met kunsmatige inseminasie. Laasgenoemde is ’n metode om swangerskap te bewerkstellig op kunsmatige of halfkunsmatige maniere.[48] Vir kunsmatige bevrugting kan spermskenkers hulle sperma skenk deur ’n spermbank, en die inseminasie word gedoen met die uitsluitlike doel om die vrou te bevrug; in dié mate is dit die mediese ekwivalent van seksuele omgang.[49][50]

Ook gay en lesbiese pare kan van kunsmatige bevrugting gebruik maak. Soms verkies gay mans om ’n surrogaatma te gebruik; lesbiërs kan kies tussen skenkerinseminasie of ’n surrogaatma.[51][52]

Veilige seks en geboortebeperking

[wysig | wysig bron]

Daar is verskeie maniere waarop veilige seks deur hetero- en homoseksuele paartjies beoefen kan word, insluitende niepenetrerende seks,[53][54] en heteroseksuele paartjies kan orale en anale seks gebruik as ’n manier van geboortebeperking.[55][56] Swangerskap kan egter steeds met anale en ander vorme van seks voorkom as die penis naby die vagina kom en die sperma naby die ingang tot die vagina beland; daar is ook die risiko van bevrugting al is die penis nie naby die vagina nie, want sperma kan na die opening van die vagina oorgedra word deurdat die vagina in aanraking kom met vingers of ander niegenitale liggaamsdele wat in kontak met semen was.[57][58]

Kondome kan ook gebruik word as ’n vorm van veilige seks en geboortebeperking. Dit word algemeen aanbeveel vir die voorkoming van seksueel oordraagbare siektes.[6][59] Volgens verslae van die Amerikaanse Nasionale Gesondheidsinstitute en die WGO verlaag die korrekte en volgehoue gebruik van latekskondome die risiko van die oordrag van MIV/vigs met sowat 85-99% in verhouding met wanneer seks sonder beskerming beoefen word.[60][61] Kondome word selde vir orale seks gebruik en daar is min navorsing daaroor.[62] Die doeltreffendste manier om seksueel oordraagbare infeksies te vermy is om ’n mens te onthou van seks, veral vaginale, anale en orale seks.[59]

Besluite en opsies aangaande geboortebeperking kan deur kulturele, genderrol-, folklore- en godsdienstige oorwegings beïnvloed word.[63] In die oorwegend Katolieke lande Ierland, Italië en die Filippyne word klem gelê op vrugbaarheidsbewustheid en die ritmemetode, terwyl ander geboortebeperkingsmetodes afgekeur word.[64] Wêreldwyd is sterilisasie ’n algemener manier van geboortebeperking,[64] terwyl die gebruik van die intra-uteriene apparaat (IUA) ’n algemene vorm van omkeerbare geboortebeperking is.[64][65]

Bevrugting en geboortebeperking is veral ’n saak van lewe of dood in ontwikkelende lande, waar een uit elke drie voue voor 20 ’n kind kry; 90% van onveilige aborsies in hierdie lande kan voorkom word deur doeltreffende geboortebeperking.[64]

Voorkoms

[wysig | wysig bron]
’n Deursneeaansig van ’n man en vrou om te wys wat in die liggaam gebeur tydens koïtus (c. 1492 deur Leonardo da Vinci).

Penis-vaginale penetrasie is die algemeenste vorm van seksuele omgang.[2][66] Studies wys die meeste heteroseksuele paartjies beoefen feitlik elke keer vaginale seks.[66] Die Amerikaanse Nasionale Opname van Seksuele Gesondheid en Gedrag (NSSHB) het in 2010 berig vaginale seks is "die algemeenste seksuele gedrag tussen mans en vroue van alle ouderdomme en etnisiteite".[66] Volgens Clint E. Bruess et al. is dit "die gedrag wat die meeste bestudeer word" en "dikwels die fokus van seksopvoedingsprogramme vir die jeug".[67] Weiten et al. sê dit is die "algemeens onderskryfde en beoefende seksdaad in ons gemeenskap".[24]

Oor orale en anale seks sê die Sentrums vir Siektebeheer en -Voorkoming (CDC) in 2009: "Studies dui aan orale seks word algemeen beoefen deur seksueel aktiewe man-vrou- en selfdegeslagpaartjies van verskillende ouderdomme, insluitende tieners."[68] Orale seks is aansienlik algemener as anale seks.[24][26] Die NSSHB-studie van 2010 het bevind mans beoefen vaginale seks meer dikwels as penetrerende anale seks, maar dat 13-15% van mans tussen 25 en 49 penetrerende anale seks het. Dit is minder algemeen dat mans die passiewe maat in anale seks is; sowat 7% van mans tussen 14 en 94 het gesê hulle was al die passiewe maat. Volgens die studie beoefen vroue minder anale seks as mans, maar die praktyk is nie ongewoon onder hulle nie; daar is geraam 10-14% van vroue tussen 18 en 39 het in die vorige 90 dae anale seks beoefen, en die meeste vroue het gesê hulle het een keer per maand of ’n paar keer per jaar anale seks.[66]

Ouderdom met eerste omgang

[wysig | wysig bron]

Die voorkoms van seksuele omgang is al tussen kulture vergelyk. In 2003 het Michael Bozon van die Franse Institut national d'études démographiques ’n studie gedoen oor die ouderdom waarop vroue en mans hulle eerste seksuele omgang gehad het. In die eerste groep wat hy bestudeer het, mense van Afrika suid van die Sahara (Mali, Senegal en Ethiopië), het geblyk die mans was ouer as die vroue toe hulle die eerste keer seks gehad het, maar dit was dikwels buite die huwelik. Die studie het die Indiese subkontinent as deel van die studie beskou, maar net data van Nepal was beskikbaar.[69][70]

In die tweede groep het geblyk families moedig hulle dogters aan om eers later in hulle lewe te trou en om hulle tot dan van seks te onthou. Seuns word egter aangemoedig om voor hulle troue ondervinding met ouer vroue en prostitute op te doen. Die ouderdom van mans in hierdie groep was laer as dié van vroue. Die groep het Latynse kulture ingesluit, van beide Suid-Europa (Portugal, Griekeland en Roemenië) en Latyns-Amerika (Brasilië, Chili en die Dominikaanse Republiek). Die studie het gereken baie Asiatiese gemeenskappe val ook in dié groep, maar net data van Thailand was beskikbaar.[69][70]

In die derde groep was die ouderdomme van mans en vroue nader aan mekaar; daar was egter twee subgroepe. In nie-Latynse, Katolieke lande (Pole en Litaue word genoem), was die ouderdom met die eerste seks hoër, wat dui op huwelike later in die lewe en die bewaring van mans en vroue se maagdelikheid. Dieselfde patroon van later huwelike en die bewaring van maagdelikheid het in Singapoer en Sri Lanka voorgekom. China en Viëtnam is as deel van die groep beskou, maar data was nie beskikbaar nie.[69][70] In Noord- en Oos-Europese lande was die ouderdom met die eerste seks laer, met mans en vroue wat albei voor die huwelik seksuele omgang gehad het. Die studie het Switserland, Duitsland en Tsjeggië by die groep ingesluit.[69][70]

Wat data in die VSA betref, het die Nasionale Sentrum vir Gosondheidstatistieke in 2010 berig die ouderdom met die eerste seksuele omgang is 17,1 jaar vir beide mans en vroue.[71]

Invloed op gesondheid

[wysig | wysig bron]

Voordele

[wysig | wysig bron]

Seksuele omgang en aktiwiteit het volgens berig word voordele vir die gesondheid so uiteenlopend soos ’n groter immuniteit deur die liggaam se vervaardiging van teenliggaampies te verhoog en ’n gepaardgaande laer bloeddruk,[72][73] en ’n kleiner kans op prostaatkanker.[72]

Seksuele intimiteit en orgasmes verhoog vlakke van die hormoon oksitosien (ook bekend as "die liefdeshormoon"), wat mense kan help bande smee en vertroue opbou.[73][74] Oksitosien het vermoedelik ’n groter impak op vroue as op mans, wat die rede kan wees dat vroue seksuele aantrekking of aktiwiteit meer as mans met romanse en liefde verbind.[75]

’n Langtermynstudie met 3 500 mense tussen 18 en 102 deur die kliniese neuropsigoloog David Weeks het op grond van onpartydige beoordelings van die mense se foto's, aangedui seks op ’n gereelde basis help mense chronologies aansienlik jonger lyk.[76]

Risiko's

[wysig | wysig bron]

Seksueel oordraagbare infeksies (SOI's) is bakterieë, virusse of parasiete wat deur seksuele kontak versprei word, veral deur onveilige vaginale, anale en orale seks.[77][78] Orale seks is minder riskant as vaginale en anale seks.[79] SOI's toon dikwels nie aanvanklike simptome nie en dit verhoog die risiko dat dit onwetend aan ander oorgedra kan word.[80][81]

In Amerika is daar elke jaar 19 miljoen nuwe gevalle van seksueel oordraagbare infeksies,[82] en in 2005 het die WGO geskat daar is 448 miljoen mense tussen 15 en 49 jaar oud wat elke jaar met geneeslike SOI's (soos sifilis, gonorree en chlamydia) aangesteek word.[83] Sommige SOI's kan ’n genitale sweer veroorsaak; selfs as hulle dit nie doen nie, vermenigvuldig hulle die risiko tienvoudig om MIV op te doen of oor te dra.[83] Hepatitis B kan ook deur seksuele kontak oorgedra word.[84] Daar is wêreldwyd sowat 257 miljoen chroniese draers van hepatitis B.[85]

MIV is een van die grootste redes van sterftes in die wêreld; in 2010 het na raming sowat 30 miljoen mense gesterf sedert die begin van die epidemie. Van die 2,7 miljoen nuwe MIV-infeksies wat in 2010 wêreldwyd voorgekom het, was 1,9 miljoen (70%) in Afrika. Die WGO het ook berig dat die "geskatte 1,2 miljoen Afrikane wat in 2010 aan MIV-verwante siektes gesterf het, 69% van die 1,8 miljoen sterftes wêreldwyd weens die infeksie uitgemaak het".[86] Dit word deur bloedtoetse opgespoor en hoewel geen geneesmiddel nog gevind is nie, kan dit bestuur word deur antiretrovirale middels vir die siekte en kan pasiënte ’n gesonde en produktiewe lewe lei.[87]

In 2005 het die WGO geraam 123 miljoen vroue wêreldwyd raak elke jaar swanger, en sowat 87 miloen van hierdie swangerskappe, of 70,7%, is onbeplan. Sowat 46 miljoen swangerskappe eindig jaarliks in ’n aborsie.[88]

Oormatige seksuele aktiwiteit op ’n gereelde (daaglikse) basis kan tot ’n verslawing aan seks lei.[89][90] Seksuele verslawing, of hiperseksualiteit, word dikwels beskou as ’n impulsbeheersteuring of gedragsverslawing.

Duur van seks en genitale komplikasies

[wysig | wysig bron]

Seksuele omgang waarby ’n man betrokke is, eindig dikwels wanneer die man ejakuleer, en daarom het sy seksmaat nie noodwendig tyd gehad om ’n orgasme te bereik nie.[91] Voortydige ejakulasie is ook algemeen, en vroue het ’n langer tyd as mans nodig om seksueel gestimuleer te raak voordat hulle ’n orgasme bereik.[28][92][93] Volgens geleerdes soos Weiten et al. "dink baie paartjies ’n orgasme moet net deur gemeenskap [penis-vaginale seks] bereik word", die woord "voorspel" suggereer dat enige ander vorm van seksuele stimulasie net ’n voorbereiding vir die "hoofgebeure" is en dat "omdat vroue minder gereeld ’n orgasme deur gemeenskap bereik", hulle meer geneig as mans is om ’n orgasme voor te gee om hulle seksmaat te bevredig.[28]

’n Skildery van ’n Indiese paartjie wat seksuele omgang uitrek.

In 1991 het geleerdes van die Kinsey-instituut gesê: "Die waarheid is dat die tyd tussen penetrasie en ejakulasie nie net van man tot man verskil nie, maar ook van tyd tot tyd vir dieselfde man." Volgens hulle is die regte lengte van seksuele omgang die tyd wat albei maats nodig het om wedersyds bevredig te word; hulle het klem gelê daarop dat Kinsey "bevind het 75 persent van mans ejakuleer binne twee minute van penetrasie. Maar hy het nie gevra of die mans of hulle maats dink twee minute is wedersyds bevredigend nie" en dat "onlangser verslae dui op effens langer tye vir omgang".[94]

’n Opname in 2008 deur Kanadese en Amerikaanse seksterapeute het bevind die gemiddelde tyd vir heteroseksuele omgang (koïtus) is 7 minute, dat 1 tot 2 minute te kort is, 3 tot 7 minute genoeg, 7 tot 13 minute wenslik en 10 tot 30 minute te lank.[66][95]

Anorgasme is wanneer gereeld gesukkel word om ’n orgasme te bereik, ondanks genoeg stimulasie, en dit persoonlike stres veroorsaak.[96] Dit is aansienlik algemener by vroue as by mans,[97][98] en dit is al toegeskryf aan die gebrek aan seksopvoeding oor die vrou se liggaam, veral in seksnegatiewe kulture, soos dat klitorale stimulasie gewoonlik vir ’n vrou die sleutel tot ’n orgasme is.[98] Die fisieke struktuur van koïtus bevoordeel penisstimulasie bo klitorale stimulasie; die ligging van die klitoris verg stimulasie met die hand of mond om ’n orgasme vir die vrou te bewerkstellig.[28] Sowat 25% van vroue sê hulle bereik moeilik ’n orgasme,[66] 10% het nog nooit ’n orgasme gehad nie[99] en 40% of 40-50% het óf gekla dat hulle nie bevredig word nie óf het die een of ander tyd in hulle lewe gesukkel om seksueel opgewek te raak.[100]

Vaginisme is die onwillekeurige sametrekking van die bekkenvloerspiere wat koïtus, of enige vorm van penetrasie van die vagina, pynlik en soms onmoontlik maak. Dit kan moeilik wees om te oorkom, want as vroue verwag om pyn tydens seksuele omgang te ervaar kan dit die spiere laat saamtrek, en dit lei weer tot pynlike seksuele omgang.[98][101] Behandeling van vaginisme vereis dikwels beide sielkundige en gedragstegnieke.[102]

Sowat 40% van mans lei minstens soms aan die een of ander vorm van erektiele disfunksie, of impotensie.[103] Vir mense wat met impotensie sukkel wat deur mediese toestande veroorsaak word, is voorskrifmedisyne soos Viagra beskikbaar. Dokters maan egter teen die onnodige gebruik van hierdie middels omdat hulle gepaardgaan met ernstige risiko's, soos ’n groter kans op ’n hartaanval.[104]

Sowat een uit elke drie mans kan die een of ander tyd deur voortydige ejakulasie geraak word.[105] Die Amerikaanse Urologiese Vereniging raam tot 21 persent van mans in die VSA kan voortydige ejakulasie ervaar.[106]

Sosiale uitwerking

[wysig | wysig bron]

Volwassenes

[wysig | wysig bron]

Redes vir seks kan voortplanting of ontspanning wees.[107] Dit speel ook dikwels ’n belangrike rol in bandvorming (bonding).[75] In baie gemeenskappe is dit algemeen dat paartjies seks het terwyl hulle voorbehoedmiddels gebruik, om so pret te hê en hulle emosionele verhouding te versterk terwyl hulle met opset probeer om ’n swangerskap te vermy.[75]

Die vorming van sterk emosionele bande tussen seksmaats is belangriker vir sosiale interaksies en langtermynverhoudings as onmiddellike voortplanting.

In mense is ovulasie relatief onsigbaar sodat ’n paartjie nie altyd weet of die vrou op enige gegewe oomblik vrugbaar is nie. ’n Moontlike rede hiervoor kan wees die vorming van sterk emosionele bande tussen seksmaats, wat belangriker vir sosiale interaksies en langtermynverhoudings is as onmiddellike voortplanting.[75][108]

Seksuele behoeftes wat nie bevredig word nie, word verbind met ’n hoër kans op egskeiding en die beëindiging van verhoudings, veral wat mans betref.[109][110][111] Sommige studies wys egter ’n gebrek aan gereelde seks is nie self ’n groot rede vir egskeiding nie, maar dit is dikwels een van verskeie redes wat daartoe kan lei.[112][113] Volgens ’n studie in 2010 het die NSSHB bevind mans wie se laaste seksuele omgang met ’n lewensmaat was, het groter prikkeling, meer plesier en minder probleme soos erektiele disfunksie ervaar as mans wie se laaste seksdaad met iemand buite ’n verhouding was.[114]

Vroue kla dikwels oor hulle manlike seksmaats se gebrek aan seksuele spontaniteit. ’n Afname in seksuele aktiwiteit onder hierdie vroue kan wees omdat hulle glo hulle is nie meer aantreklik nie of omdat hulle maats se gesondheidsprobleme seksuele omgang belemmer.[115] Sommige vroue sê hulle grootste seksuele bevrediging kom uit seks met iemand met wie hulle ’n emosionele band het, eerder as net danksy ’n orgasme.[91][116] Wat egskeiding betref, is vroue meer geneig om hulle mans te verlaat weens ontrouheid as hulle in ’n huwelik met min samewerking of baie konfilk is.[111]

Navorsing wys ook paartjies wat nie getroud is nie, maar saamwoon, het meer seks as getroude paartjies en is meer geneig om seks buite die verhouding te hê; dit kan wees as gevolg van die "wittebrood-effek" (die nuwigheid om seks met ’n maat te hê), aangesien seks gewoonlik al hoe minder beoefen word hoe langer ’n paartjie getroud is. Getroude paartjies het seks gemiddeld een of twee keer per week, of sowat ses tot sewe keer per maand.[117] Ouer mense het gewoonlik ook minder seks as jong mense.[117]

Tieners

[wysig | wysig bron]

Tieners gebruik seks algemeen vir verhoudings- en ontspanningsdoeleindes, en dit kan ’n negatiewe óf positiewe uitwerking op hulle lewe hê. Hoewel tienerswangerskappe in sommige kulture verwelkom word, word dikwels daarop neergesien. Volgens navorsing plaas die vroeëre begin van puberteit by kinders groot druk op tieners om soos volwassenes op te tree voordat hulle emosioneel en kognitief daarvoor gereed is.[118]

Sommige studies toon veral meisies wat seksuele omgang het, ondervind meer stres en depressie en dat meisies meer geneig as seuns is om seksueel riskant te wees, soos om seks sonder ’n kondoom te hê.[119][120] Dit kan egter wees dat verdere navorsing nodig is.[120] In sommige lande word seksopvoeding op skool gegee; dié programme is omstrede, want baie mense reken seksopvoeding is die plig van ouers en voogde.[121]

Sommige studies in die 1970's tot '90's dui op ’n verband tussen selfagting en seks onder tieners,[122] terwyl ander studies uit die 1980's en '90's min of geen verband gevind het nie.[123] Navorsing uit die 1990's en later dui meestal op laasgenoemde.[123][124][125]

Volgens die psigiater Lynn Ponton het alle tieners ’n sekslewe, of hulle seks met ander, met hulleself of skynbaar geen seks het nie. Deur tieners se seksualiteit as ’n potensieel positiewe ervaring te beskou, eerder as iets inherent gevaarliks, kan jong mense gehelp word om gesonder patrone te ontwikkel en positiewer keuses oor seksuele aktiwiteit te maak.[118] Volgens sommige navorsers kan langtermyn- romantiese verbindings tieners die vermoë help ontwikkel om later in hulle lewe verhoudings van goeie gehalte hê.[126]

Etiese, godsdienstige en wetlike sienings

[wysig | wysig bron]
’n Erotiese skildery op ’n antieke Griekse kylix.

Hoewel seksuele omgang, as koïtus, die natuurlike metode van voortplanting by die mens is, het mense ingewikkelde morele en etiese riglyne wat die beoefening daarvan reguleer. Dit verskil volgens godsdienstige en landswette. Sommige regerings en godsdienste het ook streng aanduidings van "paslike" en "onpaslike" seksuele gedrag, wat insluit beperkings op soorte seks wat toelaatbaar is.

Regsaspekte

[wysig | wysig bron]

Seksuele misdade

[wysig | wysig bron]

Seks met iemand teen sy of haar sin, of sonder instemming, is verkragting, maar kan ook "seksuele aanranding" genoem word; dit word in die meeste lande as ’n ernstige misdaad beskou.[127][128] Meer as 90% van verkragtingslagoffers is vroue, 99% van verkragters is mans en net 5% van verkragters is vreemdelinge vir hulle slagoffers.[128]

Die meeste lande het ’n toestemmingsouderdom wat bepaal hoe oud iemand moet wees om wettige seks te hê, gewoonlik 16 tot 18, maar dit wissel van 12 tot 20 jaar. In sommige gemeenskappe word die toestemmingsouderdom bepaal deur niestatutêre gebruike en tradisies.[129] Seks met ’n persoon jonger as dié ouderdom word, ongeag of hulle toestemming gegee het, dikwels beskou as seksuele aanranding of statutêre verkragting, soms afhangend van die verskil tussen die twee partye se ouderdom.

’n Uitbeelding van verkragting, deur Max Slevogt.

Sommige lande beskou enige seks met ’n persoon met onvoldoende verstandelike vermoëns om toestemming te gee, ongeag ouderdom, as verkragting.[130]

Robert Francoeur et al. sê "voor die 1970's het die definisies van verkragting dikwels net penis-vaginale seksuele omgang ingesluit".[131][132] Dit is dikwels as seksuele aanranding gedefinieer.[133] Mettertyd het die betekenis van verkragting in sommige dele van die wêreld breër geword om baie ander soorte dade teen iemand se sin in te sluit, soos anale seks, orale seks en penetrasie van die vagina of anus met ’n ander voorwerp as ’n penis.[131] Dit het ook in Suid-Afrika gebeur. Die Suid-Afrikaanse wysigingswet op seksuele misdade van 2007 het nuwe definisies vir verkragting daargestel met ’n genderneutrale basis.[134] Dit het die definisie van verkragting as penis-vaginale penetrasie vervang om onder meer alle seks sonder instemming in te sluit; dit het ook die toestemmingsouderdom vir hetero- en homoseksuele op 16 vasgestel.[135]

Daar is gewoonlik ook wette teen bloedskande, of seks met ’n nabye familielid, selfs al gee albei partye toestemming.[136] Nog algemeen verbode seksdade is bestialiteit en nekrofilie.[137][138][139]

Huwelike en verhoudings

[wysig | wysig bron]
Lawrence Alma-Tadema se uitbeelding van 'n hofmakery en huweliksaansoek.

Seksuele omgang word tradisioneel beskou as ’n noodsaaklike deel van die huwelik, met baie godsdienstige gebruike wat die volvoering van die huwelik vereis en die huwelik verklaar as die paslikste eenheid vir seksuele voortplanting.[140] In sulke gevalle word enige rede wat aanleiding daartoe gee dat die huwelik nie volvoer word nie, beskou as ’n rede vir die nietigverklaring daarvan (wat nie ’n egskeidingsprosedure vereis nie). Seks tussen huweliksmaats word in verskeie gemeenskappe en godsdienste as ’n "huweliksreg" beskou, in historiese én moderne tye, veral wat betref die man se regte met sy vrou.[141][142][143] Tot laat in die 20ste eeu was daar gewoonlik ’n klousule wat die man uitgesluit het van vervolging weens verkragting as hy sy vrou gedwing het om seks te hê.[144] Volgens die skrywer 'lai Oshitokunbo Oshisanya het die konsep van huweliksregte algemeen afgeneem namate die wetlike status van vroue verander het.[145]

Owerspel (seks met ’n persoon wat nie jou huweliksmaat is nie) is in sommige regsgebiede steeds ’n misdaad.[146][147] Seksuele omgang tussen ongetroude mense en die saamwoon van ’n ongetroude paartjie is ook in sommige regsgebiede onwettig.[148][149]

In sommige ander lande word die huwelik nie sosiaal of wetlik vereis vir seksuele omgang of voortplanting nie. (In sommige lande soos Ysland, Noorweë, Swede, Denemarke, Bulgarye, Estland, Slowenië, Frankryk en België vind die meeste geboortes buite die huwelik plaas.)[150] Wat egskeidingswette betref, kan ’n weiering om seks met ’n huweliksmaat te hê rede wees vir ’n egskeiding.[151]

In sommige lande is seks tussen mense van dieselfde geslag strafbaar met tronkstraf of teregstelling; dit is byvoorbeeld die geval in sommige Islamitiese lande, soos Iran.[152][153] Teenstand teen selfdegeslaghuwelike is grootliks geskoei op die geloof dat seksuele omgang en oriëntasie heteroseksueel van aard moet wees.[154][155][156] Die erkenning van sulke huwelike is in baie lande ’n menseregte-, politieke, sosiale, morele en godsdienstige kwessie. Die konflik gaan gewoonlik daaroor of paartjies van dieselfde geslag toegelaat behoort te word om ’n huwelik aan te gaan, ’n ander status moet gebruik soos ’n burgerlike verbintenis (met óf dieselfde regte as ’n huwelik óf beperkte regte) of nie so ’n reg moet hê nie.[155][156]

In November 2006 het die Parlement van Suid-Afrika die Wetsontwerp op Burgerlike Verbintenisse 230-41 goedgekeur waardeur die regtelike instrument van 'n "vrywillige verbintenis van twee persone" geskep is wat "deur óf 'n huwelik óf 'n burgerlike verbintenis voltrek en geregistreer word". Die wet spesifiseer nie of die verbintenis of huwelik tussen heteroseksuele of homoseksuele persone aangegaan mag word nie.[157]

Godsdiensaspekte

[wysig | wysig bron]

Daar is uiteenlopende verskille tussen godsdienstige sienings oor seks binne en buite die huwelik.

  • Die meeste denominasies in die Christendom, insluitende die Rooms-Katolieke Kerk, het streng sienings oor watter seksuele praktyke aanvaarbaar is of nie.[158] Die meeste sienings word deur verskillende interpretasies van die Bybel beïnvloed.[159] Sommige kerke beskou seks buite die huwelik as ’n sonde; in sulke gevalle word seks soms as iets heiligs tussen ’n man en vrou beskou.[158][159] Histories het Christelike leerstellinge dikwels selibaat voorgestaan,[160] hoewel net sekere lede van sommige groepe (soos sekere godsdiensleiers) vandag ’n eed van selibaat aflê en afstand doen van die huwelik en enige seksuele aktiwiteit.[159] Die Bybel kan vertolk word as dat dit penis-vaginale seks as die enigste aanvaarbare seksuele praktyk onderskryf,[161][162] terwyl die Bybel volgens ander vertolkings nie duidelik is oor orale of enige ander spesifieke soort seks nie; volgens laasgenoemde vertolkings is dit ’n persoonlike keuse of orale seks binne die huwelik aanvaarbaar is.[161][163][164] Sommige kerke beskou die gebruik van geboortebeperking om voortplanting te verhinder as ’n groot sonde teen God en die huwelik, omdat hulle glo die hoofrede van die huwelik is om kinders te kry, terwyl ander kerke dit nie glo nie.[165]
    • As ’n huwelikseremonie in die Rooms-Katolieke Kerk plaasvind, maar dit word nie volvoer nie, om watter rede ook al, word die huwelik beskou as ratum sed non consummatum. So ’n huwelik kan deur die pous nietig verklaar word.[166]
    • In die Kerk van Jesus Christus van die Heiliges van die Laaste Dae word seks binne die huwelik as heilig beskou. Seks is volgens hulle deur God ingestel vir die skepping van kinders en die uitdrukking van liefde tussen ’n man en vrou. Lede word ontmoedig om seks voor die huwelik te hê en om ontrou aan ’n huweliksmaat te wees.[167]
    • Shakers glo seksuele omgang is die wortel van alle kwaad en dat alle mense dus selibaat moet wees, insluitende getroude pare. Die oorspronklike Shaker-gemeenskap wat in 1840 ’n hoogtepunt met 6 000 volle lede bereik het, het teen 2009 net drie lede gehad.[168]
  • In Judaïsme word van ’n getroude man verwag om sy vrou te voorsien van seksuele plesier, wat onah (letterlik "haar tyd") genoem word. Dit is een van die voorwaardes wat hy aanvaar as deel van die Joodse huwelikskontrak wat hy tydens die huwelikseremonie aan haar gee. In Joodse sienings van die huwelik is seksuele begeerte nie boos nie, maar dit moet op die regte tyd, plek en manier bevredig word.[169]
  • Islam beskou seks binne die huwelik as genotvol, ’n spirituele aktiwiteit en ’n plig.[170][171][172] Moslemmans, beide Sjiiete en Soenniete, word toegelaat om met tot vier vroue permanent te trou. In Sjia-Islam kan mans ’n onbeperkte hoeveelheid tydelike huwelike aangaan, wat van ’n paar minute tot verskeie jare kan duur en waarin seks toelaatbaar is. Soennivroue kan net een permanente huwelik op ’n keer aangaan en Sjiavroue beide permenent en tydelik. Seks buite die huwelik en die hou van byvroue, asook owerspel, anale seks en homoseksualiteit is verbode.[173][174][175]
  • In Hindoeïsme is daar wisselende sienings van seksualiteit, maar in die algemeen word seks buite die huwelik as immoreel en skandelik beskou.[170]
  • Boeddhistiese etiek, in sy algemeenste formulering, reken ’n mens behoort nie sensuele plesier na te streef nie, want dit hou jou gebonde aan die siklus van geboorte en die dood, samsara, en keer dat jy nirwana bereik. Aangesien Boeddhistiese monnike heeltemal oorgehaal is om hierdie doel te bereik, bly hulle selibaat. Ander monastiese opleidingsreëls verbied masturbasie, wellustige aanraking en gesprekke met mense van die teenoorgestelde geslag, en ander vorme van seksuele aktiwiteit. Boeddhistiese niegeestelikes onderneem die Vyf Voorskrifte, waarvan die derde een is om seksuele wangedrag te vermy, en dus nie ander leed aan te doen met jou seksuele gedrag nie. Owerspel is die duidelikste oortreding van die voorskrif. Ander is om seks met ’n verloofde vrou te hê of iemand wat nog deur ’n familielid beskerm word, asook verkragting en bloedskande.[176] Boeddhistiese geskrifte bevat geen ander reëls of aanbevelings vir niegeestelikes wat betref masturbasie, homoseksualiteit en voorbehoedmiddels nie. Latere Boeddhistiese skrywers soos Nagarjuna gee verskeie verklarings en aanbevelings.[177]
  • In die Baha’igeloof word seks net tussen ’n man en vrou toegelaat.[178]
  • Aanhangers van Wicca leer "om die Godin se aanbidding in die hart te laat wees wat hom verheug, omdat alle dade van liefde en plesier die Godin se rituele is." Dit laat aanhangers skynbaar toe om sensualiteit en plesier te verken. Hulle word aangemoedig om verantwoordelik met seks te wees, op watter manier dit ook al plaasvind.[179]

In sommige gevalle word seks tussen twee mense beskou as teen godsdienswette en leerstellings. In baie godsdiensgemeenskappe, soos die Rooms-Katolieke Kerk en Mahayana-Boeddhisme, word van godsdiensleiers verwag om hulle van seks te onthou sodat hulle hulle volle aandag, energie en lojaliteit aan hulle godsdienspligte kan wy.[180]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Wayne Weiten; Margaret A. Lloyd; Dana S. Dunn; Elizabeth Yost Hammer (2008). Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st Century. Cengage Learning. pp. 422–423. ISBN 978-0495553397. Besoek op 5 Januarie 2012.
  2. ↑ 2,0 2,1 Sandra Alters; Wendy Schiff (2012). Essential Concepts for Healthy Living. Jones & Bartlett. pp. 180–181. ISBN 978-1449630621. Besoek op 31 Augustus 2013.
  3. ↑ 3,0 3,1 "Sexual Intercourse" (in Engels). Discovery.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Augustus 2010. Besoek op 12 Januarie 2008.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Nilamadhab Kar; Gopal Chandra Kar (2005). Comprehensive Textbook of Sexual Medicine. Jaypee Brothers Publishers. pp. 107–112. ISBN 978-8180614057. Besoek op 4 September 2012.[dooie skakel]
  5. ↑ Virginia Rutter; Pepper Schwartz (2011). The Gender of Sexuality: Exploring Sexual Possibilities. Rowman & Littlefield. p. 76. ISBN 978-0742570054. Besoek op 21 Oktober 2015.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 "Global strategy for the prevention and control of sexually transmitted infections: 2006–2015. Breaking the chain of transmission" (PDF). World Health Organization. 2007. Besoek op 26 November 2011.
  7. ↑ "Sexually Transmitted Disease Surveillance" (PDF). Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 2008. Besoek op 6 Desember 2011. sien ook Fact Sheet
  8. ↑ Bryan Strong; Christine DeVault; Theodore F. Cohen (2010). The Marriage and Family Experience: Intimate Relationship in a Changing Society. Cengage Learning. p. 186. ISBN 978-0-534-62425-5. Besoek op 8 Oktober 2011.
  9. ↑
  10. ↑ 10,0 10,1 "Defining sexual health: Report of a technical consultation on sexual health" (PDF). WGO. 11 Januarie 2002. p. 4. Besoek op 5 September 2012.
  11. ↑ "Naai (1)" in die HAT. Aanlyn by viva-afrikaans.org (intekening nodig).
  12. ↑ "Pomp" (2b) in die WAT. Aanlyn by viva-afrikaans.org (intekening nodig).
  13. ↑ "Saamslaap" in die Departement van Kuns en Kultuur se Meertalige MIV/VIGS-terminologielys. Aanlyn by viva-afrikaans.org (intekening nodig).
  14. ↑ "Intromission".. URL besoek op 26 Desember 2012. 
  15. ↑
    • "Coitus".. URL besoek op 6 September 2012. 
  16. ↑
  17. ↑ 17,0 17,1 Ada P. Kahn; Jan Fawcett (2008). The Encyclopedia of Mental Health. Infobase Publishing. p. 111. ISBN 978-0816064540. Besoek op 5 September 2012.
  18. ↑
  19. ↑ 19,0 19,1 Laura M. Carpenter (2005). Virginity Lost: An Intimate Portrait of First Sexual Experiences. New York University. pp. 295 pages. ISBN 978-0-8147-1652-6. Besoek op 9 Oktober 2011.
  20. ↑ Joseph Gross, Michael (2003). Like a Virgin. pp. 44–45. 0001-8996. Besoek op 13 Maart 2011. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  21. ↑ Dolby, Tom (Februarie 2004). "Why Some Gay Men Don't Go All The Way". Out. pp. 76–77. Besoek op 12 Februarie 2011.
  22. ↑ Richard M. Lerner; Laurence Steinberg (2004). Handbook of Adolescent Psychology. John Wiley & Sons. pp. 193–196. ISBN 978-0471690443. Besoek op 29 April 2013.
  23. ↑ Jerrold S. Greenberg; Clint E. Bruess; Sarah C. Conklin (2007). Exploring the Dimensions of Human Sexuality. Jones & Bartlett Learning. p. 429. ISBN 978-0-7637-4148-8. 9780763741488. Besoek op 19 Desember 2010.
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 Wayne Weiten; Dana S. Dunn; Elizabeth Yost Hammer (2016). Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st Century. Cengage Learning. p. 349. ISBN 978-0-7637-4148-8. 1305968476. Besoek op 27 Desember 2017.
  25. ↑ UD, TK (2014). Promoting Healthy Behaviour: A Practical Guide. Routledge. pp. 243–248. ISBN 1317818873.
  26. ↑ 26,0 26,1 Aggleton P, Ball A, Mane P (2013). Sex, Drugs and Young People: International Perspectives. Routledge. pp. 74–75. ISBN 1134333102.
  27. ↑ Taormino, Tristan (2009). The Big Book of Sex Toys. Quiver. p. 52. ISBN 978-1-59233-355-4. Besoek op 9 Junie 2014.
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 28,3 Wayne Weiten; Dana S. Dunn; Elizabeth Yost Hammer (2011). Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st Century. Cengage Learning. pp. 384–386. ISBN 978-1-111-18663-0. Besoek op 5 Januarie 2012.
  29. ↑ Sandra Alters; Wendy Schiff (2011). Essential Concepts for Healthy Living Update. Jones & Bartlett Publishers. p. 154. ISBN 978-1449653743. Besoek op 9 Desember 2014.
  30. ↑ 30,0 30,1 Keath Roberts (2006). Sex. Lotus Press. p. 145. ISBN 978-8189093594. Besoek op 17 Augustus 2012.
  31. ↑ Cecie Starr; Beverly McMillan (2008). Human Biology. Cengage Learning. p. 314. ISBN 978-0495561811. Besoek op 30 April 2013.
  32. ↑ Joseph A. Flaherty; John Marcell Davis; Philip G. Janicak (1993). Psychiatry: Diagnosis & therapy. A Lange clinical manual. Appleton & Lange. pp. 544 pages. ISBN 978-0-8385-1267-8.
  33. ↑ Mah K, Binik YM (7 Januarie 2001). "The nature of human orgasm: a critical review of major trends". Clinical Psychology Review. 21 (6): 823–856. doi:10.1016/S0272-7358(00)00069-6. PMID 11497209.
  34. ↑ Elisabeth Anne Lloyd (2005). The case of the female orgasm: bias in the science of evolution. Harvard University Press. p. 53. ISBN 978-0-674-01706-1. Besoek op 5 Januarie 2012.
  35. ↑ O'Connell HE, Sanjeevan KV, Hutson JM (Oktober 2005). "Anatomy of the clitoris". The Journal of Urology. 174 (4 Pt 1): 1189–95. doi:10.1097/01.ju.0000173639.38898.cd. PMID 16145367. {{cite journal}}: Onbekende parameter |lay-url= geïgnoreer (hulp); Onbekende parameter |laydate= geïgnoreer (hulp); Onbekende parameter |laysource= geïgnoreer (hulp)
  36. ↑ Hurlbert DF, Apt C (1995). "The coital alignment technique and directed masturbation: a comparative study on female orgasm". Journal of Sex & Marital Therapy. 21 (1): 21–29. doi:10.1080/00926239508405968. PMID 7608994.
  37. ↑ Barry R. Komisaruk; Beverly Whipple; Sara Nasserzadeh; Carlos Beyer-Flores (2009). The Orgasm Answer Guide. Johns Hopkins University Press. pp. 108–109. ISBN 978-0-8018-9396-4. Besoek op 6 November 2011.
  38. ↑ Paula Kamen (2000). Her Way: Young Women Remake the Sexual Revolution. New York University Press. pp. 74–77. ISBN 978-0814747339. Besoek op 5 September 2012.
  39. ↑ Human Kinetics (2009). Health and Wellness for Life. Human Kinetics. p. 207. ISBN 978-0736068505. Besoek op 11 Oktober 2013.
  40. ↑ Hite, Shere (2003). The Hite Report: A Nationwide Study of Female Sexuality. New York, NY: Seven Stories Press. pp. 512 pages. ISBN 978-1-58322-569-1. Besoek op 2 Maart 2012.
  41. ↑ Carroll, Janell L. (2009). Sexuality Now: Embracing Diversity. Cengage Learning. pp. 118, 252, and 264. ISBN 978-0-495-60274-3. Besoek op 23 Junie 2012.
  42. ↑ 42,0 42,1 Richard Evan Jones; Kristin H. López (2006). Human Reproductive Biology. Academic Press. pp. 604 pages. ISBN 978-0120884650. Besoek op 8 November 2012.
  43. ↑ Cecie Starr; Beverly McMillan (2015). Human Biology. Cengage Learning. p. 339. ISBN 978-1305445949. Besoek op 27 Desember 2017.
  44. ↑ Pages.242,374 in: Weschler, Toni (2002). Taking Charge of Your Fertility (Revised uitg.). New York: HarperCollins. pp. 359–361. ISBN 978-0-06-093764-5.
  45. ↑ "How to get pregnant". Mayo Clinic (in Engels). 2 November 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Mei 2020. Besoek op 16 Februarie 2018.
  46. ↑ "Fertility problems: assessment and treatment, Clinical guideline [CG156]". National Institute for Health and Care Excellence. Besoek op 16 Februarie 2018. Gepubliseer: Februarie 2013.
  47. ↑ Dr. Philip B. Imler & David Wilbanks. "The Essential Guide to Getting Pregnant" (PDF). American Pregnancy Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 1 Junie 2018. Besoek op 20 November 2019.
  48. ↑ James Bobick; Naomi Balaban (2008). The Handy Anatomy Answer Book. Visible Ink Press. pp. 306–307. ISBN 978-1578593286. Besoek op 21 Augustus 2013.
  49. ↑ R.K. Sharma (2007). Concise Textbook Of Forensic Medicine & Toxicology. Elsevier India. pp. 113–116. ISBN 978-8131211458. Besoek op 13 Oktober 2013.
  50. ↑ Mosby, Marie T. O'Toole (2013). Mosby's Medical Dictionary. Elsevier Health Sciences. p. 138. ISBN 978-0323112581. Besoek op 13 Oktober 2013.
  51. ↑ Berkowitz D, Marsiglio W (2007). "Gay Men: Negotiating Procreative, Father, and Family Identities". Journal of Marriage and Family. 69 (2): 366–381. doi:10.1111/j.1741-3737.2007.00371.x.
  52. ↑ Joan M. Burda (2008). Gay, lesbian, and transgender clients: a lawyer's guide. American Bar Association. pp. 69–74. ISBN 978-1-59031-944-4. Besoek op 28 Julie 2011.
  53. ↑ Bhushan Kumar; Somesh Gupta (2014). Sexually Transmitted Infections. Elsevier Health Sciences. ISBN 978-8131229781.
  54. ↑ Jerry D. Durham; Felissa R. Lashley (2000). The Person With HIV/AIDS: Nursing Perspectives (3de uitg.). Springer Publishing Company. p. 103. ISBN 978-8122300048. Besoek op 29 Januarie 2012.
  55. ↑ Robert Crooks; Karla Baur (2010). Our Sexuality. Cengage Learning. pp. 286–289. ISBN 978-0495812944. Besoek op 30 Augustus 2012.
  56. ↑ Feldmann J, Middleman AB (2002). "Adolescent sexuality and sexual behavior". Current Opinion in Obstetrics and Gynecology. 14 (5): 489–493. doi:10.1097/00001703-200210000-00008. PMID 12401976.
  57. ↑ Thomas, R. Murray (2009). Sex and the American teenager seeing through the myths and confronting the issues. Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Education. p. 81. ISBN 9781607090182. Besoek op 21 Oktober 2015.
  58. ↑ Edlin, Gordon (2012). Health & Wellness. Jones & Bartlett Learning. p. 213. ISBN 9781449636470. Besoek op 21 Oktober 2015.
  59. ↑ 59,0 59,1 Chin HB, Sipe TA, Elder R, Mercer SL, Chattopadhyay SK, Jacob V, Wethington HR, Kirby D, Elliston DB, Griffith M, Chuke SO, Briss SC, Ericksen I, Galbraith JS, Herbst JH, Johnson RL, Kraft JM, Noar SM, Romero LM, Santelli J (2012). "The Effectiveness of Group-Based Comprehensive Risk-Reduction and Abstinence Education Interventions to Prevent or Reduce the Risk of Adolescent Pregnancy, Human Immunodeficiency Virus, and Sexually Transmitted Infections". American Journal of Preventive Medicine. 42 (3): 272–294. doi:10.1016/j.amepre.2011.11.006. PMID 22341164.
  60. ↑ National Institute of Allergy and Infectious Diseases (20 Julie 2001). "Workshop Summary: Scientific Evidence on Condom Effectiveness for Sexually Transmitted Disease (STD) Prevention" (PDF).: 13–15. Besoek op 20 Maart 2009.  Geargiveer 18 Maart 2009 op Wayback Machine
  61. ↑ "Effectiveness of male latex condoms in protecting against pregnancy and sexually transmitted infections" (in Engels). World Health Organization. 2000. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Junie 2011. Besoek op 23 Julie 2013.
  62. ↑ Bhushan Kumar, Somesh Gupta (2014). Sexually Transmitted Infections E book. Elsevier Health Sciences. p. 122. ISBN 8131229785.
  63. ↑ Dianne Hales (2010). An Invitation to Health: Choosing to Change. Cengage Learning. pp. 301–302. ISBN 978-0538736558. Besoek op 30 Maart 2013.
  64. ↑ 64,0 64,1 64,2 64,3 Dianne Hales (2008). An Invitation to Health Brief 2010–2011. Cengage Learning. pp. 269–271. ISBN 978-0495391920. Besoek op 29 Augustus 2013.
  65. ↑ Winner B, Peipert JF, Zhao Q, Buckel C, Madden T, Allsworth JE, Secura GM (2012). "Effectiveness of long-acting reversible contraception". N. Engl. J. Med. 366 (21): 1998–2007. doi:10.1056/NEJMoa1110855. PMID 22621627.
  66. ↑ 66,0 66,1 66,2 66,3 66,4 66,5 Sien bladsy 302 vir inligting oor orgasme, en bladsye 285-286 vir definisies, voorkoms en lengte van seksuele omgang. Janell L. Carroll (2012). Discovery Series: Human Sexuality (1ste uitg.). Cengage Learning. p. 656. ISBN 978-1111841898. Besoek op 25 Augustus 2013.
  67. ↑ Clint E. Bruess; Elizabeth Schroeder (2013). Sexuality Education Theory and Practice. Jones & Bartlett Publishers. p. 152. ISBN 978-1449649289. Besoek op 5 Desember 2014.
  68. ↑ "Oral Sex and HIV Risk" (PDF). Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Junie 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 10 Mei 2013. Besoek op 20 Augustus 2013.
  69. ↑ 69,0 69,1 69,2 69,3 Bozon, Michael (2003). "At what age do women and men have their first sexual intercourse? World comparisons and recent trends" (PDF). Population and Societies. 391: 1–4. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op Maart 4, 2016.
  70. ↑ 70,0 70,1 70,2 70,3 Graziella Caselli; Guillaume Wunsch; Daniel Courgeau; Jacques Vallin (2005). Demography – Analysis and Synthesis: A Treatise in Population. Academic Press. pp. 490–501. ISBN 978-0127656601. Besoek op 6 September 2013.
  71. ↑ "Key Statistics from the National Survey of Family Growth". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Besoek op 9 Februarie 2013.
  72. ↑ 72,0 72,1 Andrew Steptoe; Kenneth Freedland; J. Richard Jennings; Maria M. Llabre; Stephen B Manuck; Elizabeth J. Susman (2010). Handbook of Behavioral Medicine: Methods and Applications. Springer Science & Business Media. pp. 60–61. ISBN 978-0387094885. Besoek op 7 Desember 2014.
  73. ↑ 73,0 73,1 Theresa Hornstein; Jeri Schwerin (2012). Biology of Women. Cengage Learning. p. 205. ISBN 978-1285401027. Besoek op 7 Desember 2014.
  74. ↑ Carol Sigelman; Elizabeth Rider (2011). Life-Span Human Development. Cengage Learning. p. 452. ISBN 978-1111342739. Besoek op 7 Desember 2014.
  75. ↑ 75,0 75,1 75,2 75,3 Laura Freberg (2009). Discovering Biological Psychology. Cengage Learning. pp. 308–310. ISBN 978-0547177793. Besoek op 9 Januarie 2016.
  76. ↑ Northrup, Christiane (2010). Women's Bodies, Women's Wisdom: Creating Physical and Emotional Health and Healing. Bantam. p. 232. ISBN 978-0-553-80793-6. Besoek op 21 Oktober 2015.
  77. ↑ Hoeger W, HS, FA, HC (2016). Principles and Labs for Fitness and Wellness. Cengage Learning. pp. 538–540. ISBN 133709997X.
  78. ↑ "Sexually transmitted infections". womenshealth.gov (in Engels). 22 Februarie 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2020. Besoek op 8 Desember 2017.
  79. ↑ GM, MJ (2016). Nursing Care Plans - E-Book: Diagnoses, Interventions, and Outcomes. Elsevier Health Sciences. p. 725. ISBN 032342810X.
  80. ↑ Murray PR, Rosenthal KS, Pfaller MA (2013). Medical microbiology (7de uitg.). St. Louis, MO: Mosby. p. 418. ISBN 978-0-323-08692-9. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Desember 2015.
  81. ↑ Goering, Richard V. (2012). Mims' medical microbiology (5de uitg.). Edinburg: Saunders. p. 245. ISBN 978-0-7234-3601-0.
  82. ↑ "STD Trends in the United States: 2010 National Data for Gonorrhea, Chlamydia, and Syphilis" (in Engels). Centers for Disease Control and Prevention. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 November 2018. Besoek op 15 September 2012.
  83. ↑ 83,0 83,1 "Sexually transmitted infections (STIs)" (in Engels). World Health Organization. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 April 2018. Besoek op 20 Junie 2015.
  84. ↑ CDC Hepatitis B Information for Health Professionals Besoek op 27 Mei 2010
  85. ↑ "Hepatitis B" (in Engels). World Health Organization. 18 Julie 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020.
  86. ↑ "HIV/AIDS". World Health Organization. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Februarie 2014. Besoek op 15 September 2012.
  87. ↑ "HIV/AIDS". Fact sheet N° 360 (in Engels). World Health Organization. Julie 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Desember 2013. Besoek op 8 September 2012.
  88. ↑ "Not Every Pregnancy is Welcome". The world health report 2005 – make every mother and child count (in Engels). World Health Organization. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Januarie 2020. Besoek op 6 Desember 2011.
  89. ↑ Blum K, Werner T, Carnes S, Carnes P, Bowirrat A, Giordano J, Oscar-Berman M, Gold M (2012). "Sex, drugs, and rock 'n' roll: hypothesizing common mesolimbic activation as a function of reward gene polymorphisms". Journal of Psychoactive Drugs. 44 (1): 38–55. doi:10.1080/02791072.2012.662112. PMC 4040958. PMID 22641964.
  90. ↑ Olsen CM (Desember 2011). "Natural rewards, neuroplasticity, and non-drug addictions". Neuropharmacology. 61 (7): 1109–1122. doi:10.1016/j.neuropharm.2011.03.010. PMC 3139704. PMID 21459101.
  91. ↑ 91,0 91,1 John Wincze (2009). Enhancing Sexuality : A Problem-Solving Approach to Treating Dysfunction. Oxford University Press. pp. 56–60. ISBN 978-0199718023.
  92. ↑ Hartmut Porst; Jacques Buvat (2008). Standard Practice in Sexual Medicine. John Wiley & Sons. p. 189. ISBN 978-1405178723. Besoek op 22 Oktober 2013.
  93. ↑ Emmanuele A. Jannini; Chris G. McMahon; Marcel D. Waldinger (2012). Premature Ejaculation: From Etiology to Diagnosis and Treatment. Springer. pp. 159–162. ISBN 978-8847026469. Besoek op 22 Oktober 2013.
  94. ↑ June M. Reinisch; Ruth Beasley (1991). The Kinsey Institute New Report On Sex. Macmillan. pp. 129–130. ISBN 978-0312063863. Besoek op 30 Augustus 2012.
  95. ↑ Corty EW, Guardiani JM (2008). "Canadian and American Sex Therapists' Perceptions of Normal and Abnormal Ejaculatory Latencies: How Long Should Intercourse Last?". The Journal of Sexual Medicine. 5 (5): 1251–1256. doi:10.1111/j.1743-6109.2008.00797.x. PMID 18331255.
  96. ↑ Vern L Bullough; Bonnie Bullough (2014). Human Sexuality: An Encyclopedia. Routledge. p. 32. ISBN 978-1135825027. Besoek op 6 Desember 2014.
  97. ↑ Rosenthal, Martha (2012). Human Sexuality: From Cells to Society. Cengage Learning. p. 150. ISBN 9780618755714. Besoek op 22 Oktober 2013.
  98. ↑ 98,0 98,1 98,2 Irving B. Weiner; George Stricker; Thomas A. Widiger (2012). Handbook of Psychology, Clinical Psychology. John Wiley & Sons. pp. 172–175. ISBN 978-1118404430. Besoek op 22 Oktober 2013.
  99. ↑ Rod Plotnik; Haig Kouyoumdjian (2010). Introduction to Psychology. Cengage Learning. p. 344. ISBN 978-0495903444.
  100. ↑ Knoepp LR, Shippey SH, Chen CC, Cundiff GW, Derogatis LR, Handa VL (2010). "Sexual complaints, pelvic floor symptoms, and sexual distress in women over forty". The Journal of Sexual Medicine. 7 (11): 3675–82. doi:10.1111/j.1743-6109.2010.01955.x. PMC 3163299. PMID 20704643.
  101. ↑ Fred F. Ferri (2012). Ferri's Clinical Advisor 2013,5 Books in 1, Expert Consult — Online and Print,1: Ferri's Clinical Advisor 2013. Elsevier Health Sciences. p. 1134. ISBN 978-0323083737. Besoek op 29 November 2014.
  102. ↑ Marlene B. Goldman; Rebecca Troisi; Kathryn M. Rexrode (2012). Women and Health. Academic Press. p. 351. ISBN 978-0123849793. Besoek op 6 Desember 2014.
  103. ↑ Schouten BW, Bohnen AM, Groeneveld FP, Dohle GR, Thomas S, Bosch JL (Julie 2010). "Erectile dysfunction in the community: trends over time in incidence, prevalence, GP consultation and medication use—the Krimpen study: trends in ED". J Sex Med. 7 (7): 2547–53. doi:10.1111/j.1743-6109.2010.01849.x. PMID 20497307.
  104. ↑ Jerrold S Greenberg; Clint E. Bruess; Dean Emeritus (2010). Exploring the Dimensions of Human Sexuality. Jones & Bartlett Publishers. p. 633. ISBN 978-0763797409. Besoek op 8 Desember 2014.
  105. ↑ "Premature ejaculation". Mayo Clinic.com. Besoek op 2 Maart 2007.
  106. ↑ "Guideline on the pharmacologic management of premature ejaculation" (PDF). American Urological Association. 2004. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op Maart 3, 2016. Besoek op Oktober 12, 2013.
  107. ↑ HJ, WA, SS (2004). The Handbook of Sexuality in Close Relationships. Psychology Press. pp. 172–173. ISBN 1135624704.
  108. ↑ Harry T. Reis; Susan Sprecher; Susan K. Sprecher (2009). Encyclopedia of Human Relationships. Vol. 1. SAGE. pp. 541–543. ISBN 978-1412958462.
  109. ↑ Victor C. De Munck (1998). Romantic Love and Sexual Behavior: Perspectives from the Social Sciences. Greenwood Publishing Group. pp. 148–149. ISBN 978-0275957261. Besoek op 9 Desember 2014.
  110. ↑ Tasha R. Howe (2011). Marriages and Families in the 21st Century: A Bioecological Approach. John Wiley & Sons. p. 411. ISBN 978-1405195010. Besoek op 9 Desember 2014.
  111. ↑ 111,0 111,1 Mark A Fine; John H. Harvey (2013). Handbook of Divorce and Relationship Dissolution. Psychology Press. p. 160. ISBN 978-1317824213. Besoek op 9 Desember 2014.
  112. ↑ June M. Reinisch; Ruth Beasley (1991). The Kinsey Institute New Report On Sex. Macmillan. p. 74. ISBN 978-0312063863. Besoek op 9 Desember 2014.
  113. ↑ Pepper Schwartz; Virginia Rutter (1998). The Gender of Sexuality. Rowman & Littlefield. p. 129. ISBN 978-0803990425. Besoek op 9 Desember 2014.
  114. ↑ William Yarber; Barbara Sayad; Bryan Strong (2012). Human Sexuality: Diversity in Contemporary America (Eighth uitg.). McGraw-Hill Higher Education. p. 445. ISBN 978-0077435257. Besoek op 9 Desember 2014.
  115. ↑ Beth Montemurro (2014). Deserving Desire: Women's Stories of Sexual Evolution. Rutgers University Press. p. 169. ISBN 978-0813573069. Besoek op 9 Desember 2014.
  116. ↑ Michael Gurian (2013). The Wonder of Aging: A New Approach to Embracing Life After Fifty. Simon & Schuster. p. 178. ISBN 978-1476706719. Besoek op 9 Desember 2014.
  117. ↑ 117,0 117,1 Bryan Strong; Theodore Cohen (2013). The Marriage and Family Experience: Intimate Relationships in a Changing Society. Cengage Learning. p. 212. ISBN 978-1285531892. Besoek op 9 Desember 2014.
  118. ↑ 118,0 118,1 Ponton, Lynn (2000). The Sex Lives of Teenagers. Dutton Publishing. p. 3. ISBN 978-0-452-28260-5.
  119. ↑ Ralph J. DiClemente; John S. Santelli; Richard A. Crosby (2009). Adolescent Health: Understanding and Preventing Risk Behaviors. John Wiley & Sons. pp. 521–522. ISBN 978-0470452790. Besoek op 7 Desember 2014.
  120. ↑ 120,0 120,1 Jamie L Abaied; Deepika Anand; Tracey L Auster; Daniel BE (2014). The Oxford Handbook of Depression and Comorbidity. Oxford University Press. p. 450. ISBN 978-0199797004. Besoek op 7 Desember 2014.
  121. ↑ Kevin Ryan; James Cooper (2008). Those Who Can, Teach. Cengage Learning. p. 110. ISBN 978-0547204888. Besoek op 9 Desember 2014.
  122. ↑ Lerner, Richard M.; Perkins, Daniel F. (1999). Social Interactions in Adolescence and Promoting Positive Social Contributions of Youth. Taylor & Francis. p. 124. ISBN 978-0815332954. Besoek op 14 April 2017. {{cite book}}: Onbekende parameter |name-list-format= geïgnoreer (hulp)
  123. ↑ 123,0 123,1 Kowalski RM, Leary MR (2004). The Interface of Social and Clinical Psychology: Key Readings. Psychology Press. p. 121. ISBN 978-1841690872. Besoek op 14 April 2017.
  124. ↑ Mary H. Guindon (2009). Self-Esteem Across the Lifespan: Issues and Interventions. Taylor & Francis. p. 147. ISBN 978-1841690872. Besoek op 14 April 2017.
  125. ↑ Lisa Arai (2009). Teenage Pregnancy: The Making and Unmaking of a Problem. Policy Press. p. 147. ISBN 978-1847420749. Besoek op 14 April 2017.
  126. ↑ Madsen S., Collins W. A. (2005). Differential predictions of young adult romantic relationships from transitory vs. longer romantic experiences during adolescence. Presented at Biennial Meeting of the Society for Research on Child Development, Atlanta, Georgia.
  127. ↑ Marshall Cavendish Corporation (2010). Sex and Society. Marshall Cavendish Corporation. pp. 143–144. ISBN 978-0-7614-7906-2. Besoek op 25 Augustus 2013.
  128. ↑ 128,0 128,1 Jerrold S. Greenberg; Clint E. Bruess; Sarah C. Conklin (2010). Exploring the Dimensions of Human Sexuality. Jones & Bartlett Learning. p. 515. ISBN 978-0-7637-7660-2. Besoek op 25 Augustus 2013.
  129. ↑ Karen L. Kinnear (2007). Childhood Sexual Abuse: A Reference Handbook. ABC-CLIO. p. 89. ISBN 978-1-85109-905-4. Besoek op 25 Augustus 2013.
  130. ↑ Reed, E. J. (1997). "Criminal Law and the Capacity of Mentally Retarded Persons to Consent to Sexual Activity". Virginia Law Review. 83 (4): 799–827. doi:10.2307/1073749. JSTOR 1073749.
  131. ↑ 131,0 131,1 Francoeur, Robert T.; Noonan, Raymond J.; Opiyo-Omolo, Beldina (2004). The Continuum Complete International Encyclopedia of Sexuality. Continuum International Publishing Group. p. 173. ISBN 978-0826414885. Besoek op 30 April 2013. {{cite book}}: Onbekende parameter |name-list-format= geïgnoreer (hulp)
  132. ↑ Kalbfleisch PJ, Cody MJ (2012). Gender Power and Communication in Human Relationships. Routledge. p. 153. ISBN 978-1136480508. Besoek op 30 April 2013.
  133. ↑ Ken Plummer (2002). Modern Homosexualities: Fragments of Lesbian and Gay Experiences. Routledge. pp. 187–191. ISBN 978-1134922420. Besoek op 24 Augustus 2013.
  134. ↑ Khumalo, Gabi (19 Desember 2007). "Sex crimes bill partly enacted". BuaNews. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Oktober 2011. Besoek op 28 Junie 2011.
  135. ↑ Lees meer oor die wysigingswet op die Engelse Wikipedia.
  136. ↑ Roffee, J. A. (2014). No Consensus on Incest? Criminalisation and Compatibility with the European Convention on Human Rights, doi:10.1093/hrlr/ngu023 .
  137. ↑ Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM-IV. Washington, D.C.: American Psychiatric Association. 2000. ISBN 978-0-89042-025-6.
  138. ↑ Milner JS, Dopke CA (2008). "Paraphilia Not Otherwise Specified: Psychopathology and theory". In Laws DR, O'Donohue WT (reds.). Sexual Deviance: Theory, Assessment, and Treatment. New York: The Guilford Press. pp. 384–418. ISBN 978-1-59385-605-2. {{cite book}}: Onbekende parameter |last-author-amp= geïgnoreer (hulp)
  139. ↑ Seto, MC; Barbaree HE (2000). "Paraphilias". In Hersen M; Van Hasselt VB (reds.). Aggression and violence: an introductory text. Boston: Allyn & Bacon. pp. 198–213. ISBN 978-0-205-26721-7.
  140. ↑ Margaret Monahan Hogan (2002). Marriage as a Relationship: Real and Rational. Marquette University Press. p. 88. ISBN 978-0874626575. Besoek op 1 September 2015.
  141. ↑ James G. Dwyer (2001). Religious Schools V. Children's Rights. Cornell University Press. pp. 72–73. ISBN 978-0801487316. Besoek op 31 Augustus 2015.
  142. ↑ Ronald Green (2013). Religion and Sexual Health: Ethical, Theological, and Clinical Perspectives, Volume 1 of Theology and Medicine. Springer Science & Business Media. p. 112. ISBN 978-9401579636. Besoek op 31 Augustus 2015.
  143. ↑ Heather Brook (2015). Conjugality: Marriage and Marriage-like Relationships Before the Law. Palgrave Macmillan. pp. 71–73. ISBN 978-1137480910. Besoek op 31 Augustus 2015.
  144. ↑ Suzanne K. Steinmetz; Marvin B. Sussman (2013). Handbook of Marriage and the Family. Springer Science & Business Media. pp. 787–788. ISBN 978-1461571513. Besoek op 31 Augustus 2014.
  145. ↑ Oshisanya, 'lai Oshitokunbo (2015). An Almanac of Contemporary Judicial Restatements (Criminal & Quasi Criminal Law & Procedure) vol. iii: Almanac vol. iii. Almanac Foundation. p. 132. ISBN 978-9785120035. Besoek op 31 Augustus 2015.
  146. ↑ James A. Brundage (2009). Law, Sex, and Christian Society in Medieval Europe. University of Chicago Press. pp. 609–611. ISBN 978-0226077895. Besoek op 31 Augustus 2015.
  147. ↑ Philip Carlan; Lisa S. Nored; Ragan A. Downey (2011). An Introduction to Criminal Law. Jones & Bartlett Publishers. p. 139. ISBN 978-1449647216. Besoek op 31 Augustus 2015.
  148. ↑ "Can Iran 'control' its cohabiting couples?". BBC News. 10 Desember 2014. Besoek op 31 Augustus 2015.
  149. ↑ "Amnesty International Report 2014/15". amnesty.org. 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Mei 2017. Besoek op 31 Augustus 2015.
  150. ↑ "Share of live births outside marriage". europa.eu. 2 Maart 2015. Besoek op 31 Augustus 2015.
  151. ↑ Choudhri, Nihara K (2004). The complete guide to divorce law. New York: Citadel Press. pp. 8–9. ISBN 978-0-8065-2528-0. Besoek op 30 Augustus 2015.
  152. ↑ Janet Afary. Sexual Politics in Modern Iran. (2009) Cambridge University Press. ISBN 0-521-89846-3
  153. ↑ "PUBLIC AI Index: MDE 13/010/2008. UA 17/08 Fear of imminent execution/ flogging". Amnesty International. Geargiveer vanaf die oorspronklike op Maart 5, 2016. Besoek op Desember 22, 2013.
  154. ↑ Naomi R. Cahn; June Carbone (2010). Red families v. blue families: legal polarization and the creation of culture. Oxford University Press US. p. 129. ISBN 978-0-19-537217-5. Besoek op 29 Julie 2011.
  155. ↑ 155,0 155,1 Donald J. Cantor (2006). Same-sex marriage: the legal and psychological evolution in America. Wesleyan University Press. pp. 1–191. ISBN 978-0-8195-6812-0. Besoek op 29 Julie 2011.
  156. ↑ 156,0 156,1 American Psychological Association (2004). "Resolution on Sexual Orientation and Marriage" (PDF). Besoek op 1 September 2015.
  157. ↑ (en) PrideLegal.com: Huwelik en burgerlike verbintenis Geargiveer 4 November 2019 op Wayback Machine
  158. ↑ 158,0 158,1 Daniel L. Akin (2003). God on Sex: The Creator's Ideas About Love, Intimacy, and Marriage. B&H Publishing Group. pp. 1–291. ISBN 978-0805425963. Besoek op 21 Oktober 2015.
  159. ↑ 159,0 159,1 159,2 Dennis P. Hollinger (2009). The Meaning of Sex: Christian Ethics and the Moral Life. Baker Academic. pp. 30–33. ISBN 978-0801035715. Besoek op 9 Desember 2014.
  160. ↑ Chad Denton (2014). The War on Sex: Western Repression from the Torah to Victoria. McFarland. pp. 107–117. ISBN 978-0547204888. Besoek op 9 Desember 2014.
  161. ↑ 161,0 161,1 Margaret D. Kamitsuka (2010). The Embrace of Eros: Bodies, Desires, and Sexuality in Christianity. Fortress Press. pp. 16–17. ISBN 978-1451413519. Besoek op 9 Desember 2014.
  162. ↑ Stefanie Knauss (2014). More Than a Provocation: Sexuality, Media and Theology. Vandenhoeck & Ruprecht. p. 69. ISBN 978-3525604502. Besoek op 9 Desember 2014.
  163. ↑ Robert G. Barnes; Rosemary J. Barnes (1996). Great Sexpectations: Finding Lasting Intimacy in Your Marriage. Zondervan. p. 66. ISBN 978-0310201373. Besoek op 9 Desember 2014.
  164. ↑ Christo Scheepers (2012). Between the Covers: Sexual freedom through the bond of marriage. Struik Christian Media. p. 53. ISBN 978-1415320563. Besoek op 8 Desember 2014.
  165. ↑ Jill Oliphant (2010). OCR Religious Ethics for AS and A2. Routledge. p. 213. ISBN 978-1136992919. Besoek op 1 September 2015.
  166. ↑ D. L. d'Avray (2010). Rationalities in History: A Weberian Essay in Comparison. Cambridge University Press. pp. 177–178. ISBN 978-1139490504. Besoek op 1 September 2015.
  167. ↑ William H. Swatos; Peter Kivisto (1998). Encyclopedia of Religion and Society. Rowman Altamira. p. 464. ISBN 978-0761989561. Besoek op 9 Desember 2014.
  168. ↑ Chase, Stacey (23 Julie 2006). "The Last Ones Standing". The Boston Globe.
  169. ↑ Laura J. Zilney; Lisa Anne Zilney (2009). Perverts and Predators: The Making of Sexual Offending Laws. Rowman & Littlefield. pp. 7–8. ISBN 978-0742566248. Besoek op 9 Desember 2014.
  170. ↑ 170,0 170,1 Don S. Browning, Martha Christian Green, John Witte. Sex, marriage, and family in world religions. (2006) Columbia University Press. ISBN 0-231-13116-X [1]
  171. ↑ Abdul Rahman bin Abdul Karim al-Sheha. Islamic Perspective of Sex (2003) Saudi Arabia. ISBN 9960-43-140-1
  172. ↑ Fatima M. D'Oyen. The Miracle of Life. (2007) Islamic Foundation (UK). ISBN 0-86037-355-X
  173. ↑ Joseph, Suad; Naǧmābādī, Afsāna (2003). Encyclopedia of Women and Islamic Cultures: Family, Law and Politics (in Engels). BRILL. p. 454. ISBN 9789004128187.
  174. ↑ al-Qaradawi, Yusuf (2013). The Lawful and the Prohibited in Islam: الحلال والحرام في الإسلام (in Engels). The Other Press. p. 20. ISBN 9789670526003.
  175. ↑ Simon, Rita James; Brooks, Alison (2009). Gay and Lesbian Communities the World Over (in Engels). Rowman & Littlefield. p. 17. ISBN 9780739143643.
  176. ↑ Harvey, Peter. An Introduction to Buddhist Ethics: Foundations, Values and Issues. Cambridge, 2000: 71-72.
  177. ↑ Harvey, Peter. An Introduction to Buddhist Ethics: Foundations, Values and Issues. Cambridge, 2000: 71-74.
  178. ↑ Kenneth E. Bowers. God Speaks Again: An Introduction to the Baha'i Faith. (2004) Baha'i Publishing. ISBN 1-931847-12-6
  179. ↑ Hans Holzer. The Truth about Witchcraft (1971) Doubleday. bl. 128. ISBN 0-09-004860-1
  180. ↑ William Skudlarek. Demythologizing Celibacy: Practical Wisdom from Christian and Buddhist Monasticism. (2008) Liturgical Press. ISBN 0-8146-2947-4

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]