Selfbevordering

Selfbevordering (Self-enhancement) is 'n tipe motivering wat plaasvind om mense beter oor hulleself te laat voel en hulle gevoel van eiewaarde te handhaaf.[1] Hierdie motief kom veral op die voorgrond wanneer persone bedreig voel, mislukking ervaar of wanneer hulle selfbeeld geknou word.[2][3][4] Selfbevordering behels dat daar voorkeur aan positiewe bo negatiewe selfbeskouings gegee word.[5]

Daar is 'n verskeidenheid strategieë wat mense kan gebruik om hulle gevoel van eiewaarde te verhoog. Hulle kan byvoorbeeld hulle gebrekkige vaardighede onderspeel of ander kritiseer ten einde beter te lyk. Alhoewel selfbevordering by mense met 'n lae sowel as 'n hoë selfbeeld gesien kan word, is die twee groepe geneig om verskillende strategieë te gebruik. Mense wat reeds 'n hoë selfbeeld het, verbeter hul selfkonsep direk, deur nuwe inligting op 'n bevooroordeelde manier te verwerk. Mense met 'n lae selfbeeld gebruik meer indirekte strategieë; hulle vermy byvoorbeeld situasies waarin hulle negatiewe eienskappe raakgesien sal word.[6]

Dimensies

[wysig | wysig bron]

Die omvang en aard van selfbevordering wissel oor 'n aantal dimensies.[5]

Selfversterking vs. selfbeskerming

[wysig | wysig bron]

Selfbevordering geskied deur óf selfversterking óf selfbeskerming; deur óf die positiwiteit van 'n persoon se selfkonsep te versterk óf die negatiwiteit van 'n persoon se selfkonsep te verminder.[7] Selfbeskerming is oënskynlik die sterker motief aangesien dit van groter belang is om negatiwiteit te vermy as om positiwiteit aan te moedig.[8] Maar, soos met alle motiverings, is daar verskille tussen individue. Dit blyk byvoorbeeld dat mense met 'n hoër selfbeeld voorkeur aan selfversterking gee terwyl mense met 'n laer selfbeeld geneig is om die self te beskerm.[9]

Openbaar vs. privaat

[wysig | wysig bron]

Selfbevordering kan privaat of in die openbaar geskied.[10] Openbare selfbevordering is 'n ooglopende positiewe voorstelling van die self,[11] terwyl private selfbevordering slegs deur die individu opgemerk word.[12] Die teenwoordigheid van ander mense, d.w.s. in openbare selfbevordering kan selfverhoging óf laat toeneem óf inhibeer.[13][14]

Sentraal vs. periferaal

[wysig | wysig bron]

Potensiële areas van selfbevordering wissel na gelang van hulle belangrikheid vir 'n persoon.[15] Selfbevordering geskied gewoonlik op 'n sentrale terreine in 'n individu se lewe, en in 'n mindere mate op die meer periferale, minder belangrike terreine.[16][17]

Eerlik vs. takties

[wysig | wysig bron]

Selfbevordering kan óf eerlik óf takties wees.[18] Eerlike selfbevordering is op onmiddellike bevrediging gerig terwyl taktiese selfbevrediging op die potensieel groter voordele van uitgestelde bevrediging gerig is.

Taktiese selfbevordering word dikwels bo eerlike selfbevordering verkies aangesien openlike selfbevordering sosiaal onaangenaam vir ander mense is.[19] Narcisme is 'n voorbeeld van uiterste eerlike selfbevordering.[20]

Tipes

[wysig | wysig bron]

Selfbevordering vind nie bloot toevallig plaas nie. Die voorkoms daarvan is dikwels hoogs sistematies en kan op 'n verskeidenheid maniere plaasvind. Interessant genoeg is ons gewoonlik onbewus daarvan dat ons selfbevorderend optree. Bewustheid van selfbevorderende prosesse sal die fasade beklemtoon wat ons probeer skep, en verklap dat ons waargenome self in werklikheid 'n verbeterde weergawe van ons werklike self is.

Selfsugtige toeskrywingsvooroordeel

[wysig | wysig bron]

Mense is geneig om selfsugtige toeskrywingsvooroordele te hê, menende dat positiewe uitkomste aan 'n persoon se interne gesteldheid toegeskryf word, maar negatiewe uitkomste aan faktore buite 'n persoon se beheer, bv. ander persone, toeval, omstandighede, toegeskryf word.[21] In kort, mense verwag erkenning vir hulle suksesse, maar hulle ontken verantwoordelikheid vir hulle mislukkings. Die selfsugtige toeskrywingsvooroordeel is baie sterk, en kan in die openbaar sowel as privaat raakgesien word,[22][23] selfs al word daar 'n premie op eerlikheid gestel.[24] Die selfsugtige toekenningsvooroordeel manifesteer veral wanneer persone die oorsprong van gebeure beskryf waarin hulle 'n persoonlike aandeel of belang het.[25][26]

Selektiwiteit

[wysig | wysig bron]

Selektiewe geheue

[wysig | wysig bron]

Mense sal soms eerder hulle sterk punte as hulle swakhede onthou. Die patroon van selektiewe vergeet is al as "mnemic neglect" beskryf. Hierdie "verwaarlosing" weerspieël vooroordele in die verwerking van inligting tydens kodering, herwinning of 'n persoon se onthouvermoë.

  • Vooroordele tydens kodering geskied via selektiewe aandag en selektiewe openbaarmaking.
  • Vooroordele tydens 'n persoon se herwinning en onthouvermoë geskied via 'n selektiewe herinneringsvermoë.

Selektiewe aanvaarding en verwerping

[wysig | wysig bron]

Selektiewe aanvaarding behels dat vleiende of egoversterkende inligting aanvaar word sonder dat die geldigheid daarvan betwyfel word. Selektiewe verwerping behels dat 'n persoon na geloofwaardige teorieë soek in 'n poging om kritiek te weerlê. Die volgende is 'n goeie voorbeeld van selektiewe aanvaarding en verwerping: Selektiewe aanvaarding geskied wanneer die geldigheid van 'n eksamen waarin 'n persoon goed gevaar het, sonder meer aanvaar word, terwyl selektiewe verwerping beteken dat daar na redes gesoek word om 'n eksamen waarin 'n persoon swak gevaar het, as ongeldig te verwerp.[27][28]

In ooreenstemming met selektiewe aanvaarding en verwerping, openbaar mense 'n meer kritiese houding teenoor die blaam wat hulle vir iets ontvang, en is hulle meer toegeeflik wanneer hulle lof ontvang.[29][30]

Strategieë

[wysig | wysig bron]

Strategiese sosiale vergelykings

[wysig | wysig bron]
Die potensiële rigtings van strategiese sosiale vergelykings.

Die sosiale aard van die wêreld waarin ons leef, beteken dat selfevaluasie nie in 'n vakuum kan plaasvind nie – dit is onvermydelik dat daar vergelyking met ander sosiale partye sal plaasvind. Baie sosiale vergelykings vind as gevolg van omstandighede outomaties plaas, bv. binne 'n eksamenopset.

Opwaartse sosiale vergelykings
[wysig | wysig bron]

'n Opwaartse sosiale vergelyking behels dat 'n persoon hom met 'n individu vergelyk wat oë sy meerdere is. Opwaartse sosiale vergelyking met 'n individu wat skynbaar oor dieselfde eienskappe as die self beskik, lei soms tot selfbevordering deurdat die self en die ander persoon se eienskappe geassimileer word.[31] Dit gebeur egter slegs wanneer:

  • die gaping tussen die self en die teikenpersoon nie te groot is nie;[32]
  • die vaardigheid of sukses wat ter sprake is, haalbaar is;[33]
  • die teikenpersoon as 'n mededinger beskou word.[34]

Wanneer 'n sosiale vergelyking nie tot assimilasie lei nie, kan kontrastering plaasvind. Dit kan dan tot opwaartse sosiale vergelyking lei waar die klem op inspirasie val.[35]

Afwaartse sosiale vergelykings
[wysig | wysig bron]

Afwaartse sosiale vergelykings behels vergelyking met 'n individu wat oënskynlik ondergeskik aan of minder bekwaam as die self is. Afwaartse sosiale vergelykings dien as 'n vorm van egoverdediging waar die ego op grond van die gevoel van meerderwaardigheid opgeblaas word.[36][37]

Laterale sosiale vergelykings
[wysig | wysig bron]

Laterale sosiale vergelykings, vergelykings met diegene wat oënskynlik gelyk aan die self is, kan ook selfbevorderend wees. Vergelykings met lede van 'n persoon se in-groep kan tot beskerming teen 'n lae selfbeeld bydra, veral wanneer die in-groep benadeel is.[38]

Selfevaluering-instandhoudingsteorie
[wysig | wysig bron]

Selfbevordering groei en taan as 'n funksie van 'n persoon se bekwaamheidsvlak binne die konteks van interpersoonlike verhoudings. Dit beïnvloed interpersoonlike gesindhede en gedrag. Daar is drie faktore wat mense se selfevaluerings beïnvloed:[39]

  • In naby verhoudings: Vergelykings van 'n persoon se prestasie met dié van ander is 'n groter waarskynlikheid, en wanneer dit plaasvind, dra dit meer gewig.
  • Persoonlike relevansie van 'n spesifieke vermoë: wanneer die domein nie relevant tot die self is nie, sal besinning plaasvind en wanneer die domein relevant is, sal vergelyking plaasvind.
  • Prestasievlak in daardie bekwaamheidsdomein.

Strategiese vertolking

[wysig | wysig bron]

Die konsepte wat mense gebruik om hulleself en hulle sosiale wêreld te verstaan, is relatief vaag.[40] Wanneer sosiale vergelykings getref word, kan mense hulle vertolking van daardie konsepte maklik en subtiel aanpas ten einde die self te versterk. Strategiese vertolkings kom veral voor nadat negatiewe terugvoer ontvang is.[41] Enkele voorbeelde van strategiese vertolkings is:

  • Mense se interpretasie van dit wat hulle as 'n deug of talent beskou, is bevooroordeeld ten gunste van die eienskappe waaroor hulle beskik.[42]
  • Mense beskou persoonlikheidsterugvoer en wetenskaplike navorsing as minder geloofwaardig indien daar geïmpliseer word dat hulle vatbaar vir siekte is.[29][43]
  • Lui mense beskou die res van die wêreld as redelik fiks en gesond terwyl persone wat gereeld oefen, hulle atletiese vermoëns as 'n afsonderlike, unieke eienskap beskou.[44]
  • Mense tob langer wanneer hulle swak toetsuitslae ontvang, is meer geneig om dit te laat hersien en is aansienlik meer skepties daaroor.[45] Mense reageer nie dieselfde op toetsuitslae wat deur ander ontvang word nie.[46]
  • Strategiese vertolkings kan ook meer subtiel wees. Mense vertolk nie net hulle eie eienskappe op 'n selfbevorderende manier nie, maar ook dié van ander sodat hulle vergelykenderwys beter kan vertoon.

Selfbelemmerende gedrag

[wysig | wysig bron]

Selfbelemmerende gedrag behels dat 'n persoon struikelblokke op sy eie pad stel ten einde die evaluerende implikasies wat taakverrigting meebring, te verminder.[47] Selfbevordering kan hier op twee maniere plaasvind:[48]

  • In die geval van mislukking kan selfbelemmering die selfbeeld beskerm deurdat die mislukking aan die struikelblokke toegeskryf word – vermindering.
  • In die geval van sukses kan selfbelemmering die selfbeeld bevorder deurdat die sukses ondanks die struikelblokke aan die self toegeskryf word – vermeerdering.

Ongeag die oorsake van selfbelemmering bly die selfverydelende eindresultaat dieselfde – die integriteit en kwaliteit van 'n taakuitkoms of evaluering word in gedrang gebring ten einde 'n aangenamer uitkoms te verkry. Selfbelemmerende gedrag is 'n goeie demonstrasie van 'n aktiewe selfmisleiding.[49]

Beperkings

[wysig | wysig bron]

Geloofwaardigheid

[wysig | wysig bron]

Selfbevordering floreer op die afwesigheid of dubbelsinnigheid van bewyse. Waar kriteria streng gedefinieer is, neem selfbevordering gewoonlik af. Die effek verminder gewoonlik wanneer duidelikheid en definisie van die gedefinieerde kenmerk toeneem.[50] Hoe makliker 'n gedrag of kenmerk geverifieer kan word, hoe moeiliker sal dit wees om daardie kenmerk aan selfbevordering te onderwerp. Die geloofwaardigheid van 'n eienskap wat gemeet kan word, beperk die mate waarin die selfbevordering van daardie eienskap voorkom.[51]

Luim

[wysig | wysig bron]

Positiewe sowel as negatiewe gemoedstemmings kan die teenwoordigheid van die selfbevorderende motief beperk. Die uitwerking van luim op selfbevordering kan soos volg verduidelik word: 'n Negatiewe luim maak dit moeiliker maak om selfbevorderende taktieke in te span terwyl 'n positiewe luim die gebruik van hierdie taktieke in die eerste plek onnodig maak.

Sosiale konteks en verhoudings

[wysig | wysig bron]

Die teenwoordigheid van die selfbevorderingsmotief is van baie sosiale situasies afhanklik, sowel as die interpersoonlike verhoudings binne daardie situasies. Baie verskillende vergestaltings van selfbevordering kan plaasvind afhangende van hierdie sosiale kontekste:

  • Die selfbevorderingsmotief is swakker tydens interaksies met geliefdes en mense na aan die self.
  • Terwyl mense geneig is om 'n verbeterde beeld van hulleself voor vreemdelinge voor te hou, verdwyn hierdie neiging in die teenwoordigheid van vriende.[52]
  • Persone na aan die self word oor die algemeen hoë geëvalueer as persone wat verder van die self af is.[53]

Kultuur

[wysig | wysig bron]

Sielkundige funksionering word deur kulturele invloede getemper.[54][55][56] Daar is baie bewyse ter ondersteuning van 'n kultuurspesifieke beskouing van selfbevordering.

Selfbevordering blyk 'n verskynsel te wees wat hoofsaaklik tot Westerse kulture beperk is waar sosiale bande losser as in die Ooste is.

Tog is daar tekens dat selfbevordering ook by meer interafhanklike kulture voorkom. Chinese skoolkinders beskou hulleself bogemiddeld bekwaam,[57] en Taiwannese werknemers beoordeel hulleself gunstiger as wat hulle werkgewers doen.[58]

Ander faktore

[wysig | wysig bron]
  • Kognitiewe lading: Waar persone hulle in situasies met 'n groot kognitiewe lading bevind, is daar 'n groter geneigdheid om selfbevorderend op te tree, amper asof instinktief. Hulle stem maklik in dat hulle oor positiewe kenmerke beskik en is minder geneig om te ontken dat hulle negatiewe eienskappe het.[59][60]
  • Veranderbaarheid: Wanneer 'n sekere eienskap as onveranderbaar gesien word, is mense meer geneig om 'n ander eienskap wat hulle wel as veranderbaar beskou, te bevorder.[61]
  • Diagnostisiteit: Waar 'n kenmerk as hoogs diagnosties beskou word, is mense minder geneig om selfbevorderend te wees, uit vrees dat hulle uitgevang sal word.[62][52]

Verwysings

[wysig | wysig bron]

Aantekeninge

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Sedikides, C.; Strube, M. J. (1995), "The Multiply Motivated Self", Personality and Social Psychology Bulletin 21 (12): 1330–1335, doi:10.1177/01461672952112010, ISSN 0146-1672, "The self-enhancement motive refers to people's desire to enhance the positivity or decrease the negativity of the self-concept." 
  2. ↑ Beauregard, Keith S.; Dunning, David (1998), "Turning up the contrast: Self-enhancement motives prompt egocentric contrast effects in social judgments", Journal of Personality and Social Psychology 74 (3): 606–621, doi:10.1037/0022-3514.74.3.606, ISSN 0022-3514, PMID 9523408. 
  3. ↑ Krueger, J. (1998), "Enhancement Bias in Descriptions of Self and Others", Personality and Social Psychology Bulletin 24 (5): 505–516, doi:10.1177/0146167298245006, ISSN 0146-1672. 
  4. ↑ Wills, Thomas A. (1981), "Downward comparison principles in social psychology", Psychological Bulletin 90 (2): 245–271, doi:10.1037/0033-2909.90.2.245, ISSN 0033-2909. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Sedikides, Constantine; Gregg, Aiden P. (2008), "Self-Enhancement: Food for Thought", Perspectives on Psychological Science 3 (2): 102–116, doi:10.1111/j.1745-6916.2008.00068.x, ISSN 1745-6916. 
  6. ↑ Kunda 1999, pp. 465–466
  7. ↑ Arkin, R. M. (1981), Self-presentation styles. In J. Tedeschi (Ed.), Impression management theory and research (pp. 311-333). New York: Academic Press 
  8. ↑ Baumeister, R. F., Bratslavsky, E., Finenauer, C., & Vohs, K. D.; Bratslavsky, Ellen; Finkenauer, Catrin; Vohs, Kathleen D. (2001), "Bad is stronger than good", Review of General Psychology 5 (4): 323–370, doi:10.1037/1089-2680.5.4.323 
  9. ↑ Tice, Dianne M. (1991), "Esteem protection or enhancement? Self-handicapping motives and attributions differ by trait self-esteem", Journal of Personality and Social Psychology 60 (5): 711–725, doi:10.1037/0022-3514.60.5.711, ISSN 0022-3514. 
  10. ↑ Brown, J. D., & Gallagher, F. M.; Gallagher, Frances M (1992), "Coming to terms with failure: Private self-enhancement and public self-effacement", Journal of Experimental Social Psychology 28: 3–22, doi:10.1016/0022-1031(92)90029-J 
  11. ↑ Leary, M. R., & Kowalski, R. M.; Kowalski, Robin M. (1990), "Impression management: A literature review and two component model", Psychological Bulletin 107: 34–47, doi:10.1037/0033-2909.107.1.34 
  12. ↑ Greenwald, A. G., & Breckler, S. J. (1985), To whom is the self presented? In B. E. Schlenker (Ed.), The self and social life (pp. 126-145). New York: McGraw-Hill 
  13. ↑ Leary, M. R., Tchividjian, L. R., & Kraxberger, B. E.; Tchividjian, LR; Kraxberger, BE (1994), "Self-presentation can be hazardous to your health: Impression management and health risk", Health Psychology 13 (6): 461–470, doi:10.1037/0278-6133.13.6.461, PMID 7889900 
  14. ↑ Sedikides, C., Campbell, W. K., Reeder, G., & Elliot, A. J. (1998), "The self-serving bias in relational context", Journal of Personality and Social Psychology 74 (2): 378–79, doi:10.1037/0022-3514.74.2.378 
  15. ↑ Crocker, J., & Wolfe, C. T. (2001), "Contingencies of self-worth", Psychological Review 108 (3): 592–623, doi:10.1037/0033-295X.108.3.593, PMID 11488379 
  16. ↑ Crocker, J. (2002), "Contingencies of self-worth: Implications for self-regulation and psychological vulnerability", Self and Identity 1 (2): 143–149, doi:10.1080/152988602317319320 
  17. ↑ Sedikides, C., Gaertner, L., & Toguchi, Y. (2003), "Pancultural self-enhancement", Journal of Personality and Social Psychology 74 (2): 378–386, doi:10.1037/0022-3514.74.2.378 
  18. ↑ Sedikides, C; Strube, M (1997), "Self-Evaluation: To Thine Own Self Be Good, To Thine Own Self Be Sure, To Thine Own Self Be True, and To Thine Own Self be Better", Advances in Experimental Social Psychology Volume 29, Advances in Experimental Social Psychology, 29, pp. 209–269, doi:10.1016/S0065-2601(08)60018-0, ISBN 978-0-12-015229-2, ISSN 0065-2601. 
  19. ↑ Sedikides, C., Gregg., A. P., & Hart, C. M. (2007), The importance of being modest. In C. Sedikides & S. Spencer (Eds.), The self: Frontiers in social psychology (pp. 163-184). New York: Psychology Press 
  20. ↑ Vazire, S., & Funder, D. C.; Funder, DC (2006), "Impulsivity and the self-defeating behaviour of narcissists", Personality and Social Psychology Review 10 (2): 154–165, doi:10.1207/s15327957pspr1002_4, PMID 16768652 
  21. ↑ Mezulis, Amy H.; Abramson, Lyn Y.; Hyde, Janet S.; Hankin, Benjamin L. (2004), "Is There a Universal Positivity Bias in Attributions? A Meta-Analytic Review of Individual, Developmental, and Cultural Differences in the Self-Serving Attributional Bias", Psychological Bulletin 130 (5): 711–747, doi:10.1037/0033-2909.130.5.711, ISSN 0033-2909, PMID 15367078. 
  22. ↑ Schlenker, Barry R.; Miller, Rowland S. (1977), "Egocentrism in groups: Self-serving biases or logical information processing?", Journal of Personality and Social Psychology 35 (10): 755–764, doi:10.1037/0022-3514.35.10.755, ISSN 0022-3514. 
  23. ↑ Greenberg, J; Pyszczynski, Tom; Solomon, Sheldon (1982), "The self-serving attributional bias: Beyond self-presentation", Journal of Experimental Social Psychology 18 (1): 56–67, doi:10.1016/0022-1031(82)90081-6, ISSN 0022-1031. 
  24. ↑ Riess, Marc; Rosenfeld, Paul; Melburg, Valerie; Tedeschi, James T. (1981), "Self-serving attributions: Biased private perceptions and distorted public descriptions", Journal of Personality and Social Psychology 41 (2): 224–231, doi:10.1037/0022-3514.41.2.224, ISSN 0022-3514. 
  25. ↑ Campbell, W. K., & Sedikides, C.; Sedikides, Constantine (1999), "Self-threat magnifies the self-serving bias: A meta-analytic integration", Review of General Psychology 3: 23–43, doi:10.1037/1089-2680.3.1.23 
  26. ↑ Zuckerman, M. (1979), "Attribution of success and failure revisited, of: The motivational bias is alive and well in attribution theory", Journal of Personality 47 (2): 245–287, doi:10.1111/j.1467-6494.1979.tb00202.x 
  27. ↑ Arkin, R. M., & Maruyama, G. M.; Maruyama, Geoffrey M. (1979), "Attribution, affect and college exam performance", Journal of Educational Psychology 71: 85–93, doi:10.1037/0022-0663.71.1.85 
  28. ↑ Greenwald, A. G. (2002), Constructs in student ratings of instructors. In H. I. Braun & D. N. Douglas (eds.),The role of constructs in psychological and educational measurement (pp. 277-297). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum 
  29. ↑ 29,0 29,1 Ditto, P. H., & Boardman, A. F. (1995), "Perceived accuracy of favourable and unfavourable psychological feedback", Basic and Applied Social Psychology 16: 137–157, doi:10.1080/01973533.1995.9646106 
  30. ↑ Pyszczynski, T., & Greenberg, J.; Greenberg, Jeff (1987), "toward an integration of cognitive and motivational perspectives on social inference: A biased hypothesis-testing model", Advances in Experimental Social Psychology, Advances in Experimental Social Psychology 20: 297–341, doi:10.1016/S0065-2601(08)60417-7, ISBN 978-0-12-015220-9 
  31. ↑ Collins, R. L. (1996), "For better for worse: The impact of upwards social comparison on self-evaluation", Psychological Bulletin 119: 51–69, doi:10.1037/0033-2909.119.1.51 
  32. ↑ Wheeler, L. (1966), "Motivation as a determinant of upwards social comparison", Journal of Experimental Social Psychology 2: 27–31, doi:10.1016/0022-1031(66)90062-X 
  33. ↑ Lockwood, P., & Kunda, Z.; Kunda, Ziva (1997), "Superstars and me: Predicting the impact of role models on self", Journal of Personality and Social Psychology 73: 91–103, doi:10.1037/0022-3514.73.1.91 
  34. ↑ Wood, J. V. (1989), "Theory and research concerning social comparison of personality attributes", Psychological Bulletin 106 (2): 231–248, doi:10.1037/0033-2909.106.2.231 
  35. ↑ Collins, R. L. (2000), Among the better ones: Upward assimilation in social comparison. In J. Suls & L. Wheeler (eds.), Handbook of social comparison (pp. 159-172). New York: Kluwer Academic/Plenum 
  36. ↑ Biernat, M., & Billings, L. S. (2001), Standards, expectancies and social comparisons. In A. Tesser and N. Schwartz (Eds.), Blackwell handbook of social psychology: Intraindividual processes (pp. 257-283). Oxford: Blackwell Publishing 
  37. ↑ Suls, J., & Wills, T. A. (Eds.). (1991). Social comparison: Contemporary theory and research. Hillsdale, NJ: Erlbaum. 
  38. ↑ Crocker, J., Voelkl, K., Testa, M., & Major, B. (1991), "Social stigma and self-esteem: The self-protective properties of stigma", Psychological Review 96: 803–808, doi:10.1037/0033-295x.96.4.608 
  39. ↑ Tesser, A. (1988), Towards a self-evaluation maintenance model of social behaviour. In L. Berkowitz (Ed.), Advances in experimental social psychology (vol. 21, pp. 181-227). New York: Academic Press 
  40. ↑ Cantor, N., & Mischel, W.; Mischel, Walter (1979), "Prototypicality and personality: Effects on free recall and personality impressions", Journal of Research in Personality 13 (2): 187–205, doi:10.1016/0092-6566(79)90030-8 
  41. ↑ Dunning, D., Leuenberger, A., & Sherman, D. A.; Leuenberger, Ann; Sherman, David A. (1995), "A new look at motivated inference: Are self-serving theories of success a product of motivational forces?", Journal of Personality and Social Psychology 69: 58–68, doi:10.1037/0022-3514.69.1.58 
  42. ↑ Dunning, D., Perie, M., & Story, A. L.; Perie, M; Story, AL (1991), "Self-serving prototypes of social categories", Journal of Personality and Social Psychology 61 (6): 957–968, doi:10.1037/0022-3514.61.6.957, PMID 1774633 
  43. ↑ Kunda, Z. (1987), "Motivated interference: Self-serving generation and evaluation of causal theories", Journal of Personality and Social Psychology 53 (4): 636–647, doi:10.1037/0022-3514.53.4.636 
  44. ↑ Dunning, D., & Cohen, G. L.; Cohen, Geoffrey L. (1992), "Egocentric definitions of traits and abilities in social judgment", Journal of Personality and Social Psychology 63 (3): 341–355, doi:10.1037/0022-3514.63.3.341 
  45. ↑ Ditto, P. H., & Lopez, D. F.; Lopez, David F. (1992), "Motivated skepticism: Use of differential decision criteria for preferred and non-preferred conclusions", Journal of Personality and Social Psychology 63 (4): 568–584, doi:10.1037/0022-3514.63.4.568 
  46. ↑ Ditto, P. H., Munro, G. D., Apanovitch, A. M., Scepansky, J. A., & Lockhart, L. K.; Munro, GD; Apanovitch, AM; Scepansky, JA; Lockhart, LK (2003), "Spontaneous skepticism: The interplay or motivation and expectation in responses to favourable and unfavourable medical diagnoses", Personality and Social Psychology Bulletin 29 (9): 1120–1132, doi:10.1177/0146167203254536, PMID 15189608 
  47. ↑ Jones, E. E., & Berglas, S.; Berglas, S. (1978), "Control of attributions about the self through self-handicapping strategies: The appeal of alcohol and underachievement", Personality and Social Psychology Bulletin 4 (2): 200–206, doi:10.1177/014616727800400205 
  48. ↑ Feick, D. L., & Rhodewalt, F.; Rhodewalt, Frederick (1997), "The double-edged sword of self-handicapping: Discounting, augmentation, and the protection and enhancement of self-esteem", Motivation and Emotion 21 (2): 147–163, doi:10.1023/A:1024434600296 
  49. ↑ Giannetti, E. (2001), Lies we live by: The art of self-deception. London: Bloomsbury 
  50. ↑ van Lange, P. A. M., & Sedikides, C.; Sedikides, Constantine (1998), "Being more honest but not necessarily more intelligent than others: Generality and explanations for the Muhammad Ali effect", European Journal of Social Psychology 28 (4): 675–680, doi:10.1002/(SICI)1099-0992(199807/08)28:4<675::AID-EJSP883>3.0.CO;2-5 
  51. ↑ Sanitioso, R., Kunda, Z., & Fong, G. T.; Kunda, Z; Fong, GT (1990), "Motivated recruitment of autobiographical memories", Journal of Personality and Social Psychology 59 (2): 229–241, doi:10.1037/0022-3514.59.2.229, PMID 2213492 
  52. ↑ 52,0 52,1 Tice, D. M., Butler, J. L., Muraven, M. B., & Stillwell, A. M. (1989), "When modesty prevails: Differential favourability of self-presentation to friends and strangers", Journal of Personality and Social Psychology 69 (6): 1120–1138, doi:10.1037/0022-3514.69.6.1120 
  53. ↑ Murray, S. L., Holmes, J. G., & Griffin, D. W. (1996a). The benefits of positive illusions: Idealization and the construction of satisfaction in close relationships.; Holmes, John G.; Griffin, Dale W. (1996), "The benefits of positive illusions: Idealization and the construction of satisfaction in close relationships", Journal of Personality and Social Psychology 70: 79–98, doi:10.1037/0022-3514.70.1.79 
  54. ↑ Fiske, A. P., Kitayama, S., Markus, H. R., & Nisbett, R. E. (1998), The cultural matrix of social psychology. In D. T. Gilbert, S. T. Fiske & G. Lindzey (Eds.), The handbook of social psychology (4th ed., pp. 915-981). Boston, MA: McGraw Hill 
  55. ↑ Markus, H. R., & Kitayama, S.; Kitayama, Shinobu (1991), "Culture and the self: Implications for cognition, emotion and motivation", Psychological Review 98 (2): 224–253, doi:10.1037/0033-295X.98.2.224 
  56. ↑ Triandis, H. C., & Suh, E. M.; Suh, EM (2002), "Cultural influences on personality", Annual Review of Psychology 53: 133–160, doi:10.1146/annurev.psych.53.100901.135200, PMID 11752482 
  57. ↑ Falbo, T., Poston, D. I., Triscari, R. S., & Zhang, X.; Poston, D. L.; Triscari, R. S.; Zhang, X. (1997), "Self-enhancing illusions among Chinese schoolchildren", Journal of Cross-Cultural Psychology 28 (2): 172–191, doi:10.1177/0022022197282003 
  58. ↑ Fahr, J., Dobbins, G. H., & Cheng, B.; Dobbins, Gregory H.; Cheng, BOR-Shiuan (1991), "Cultural relativity in action: A comparison of self-ratings made by Chinese and U.S. workers", Personnel Psychology 44: 129–147, doi:10.1111/j.1744-6570.1991.tb00693.x 
  59. ↑ Paulhus, D. L., Graf, P., & Van Selst, M.; Graf, Peter; Van Selst, Mark (1989), "Attentional load increases the positivity of self-presentation", Social Cognition 7 (4): 389–400, doi:10.1521/soco.1989.7.4.389 
  60. ↑ Paulhus, D. L., & Levitt, K.; Levitt, Karen (1987), "Desirable responding triggered by affect: Automatic egotism?", Journal of Personality and Social Psychology 52 (2): 245–259, doi:10.1037/0022-3514.52.2.245 
  61. ↑ Roese, N. J., & Olson, J. M.; Olson, JM (2007), "Better, stronger, faster: Self-serving judgment, affect regulation, and the optimal vigilance hypothesis", Perspectives on Psychological Science 2 (2): 124–141, doi:10.1111/j.1745-6916.2007.00033.x, PMID 18552989 
  62. ↑ Sedikides, C., Herbst, K. C., Hardin, D. P., & Dardis, G. J.; Herbst, KC; Hardin, DP; Dardis, GJ (2002), "Accountability as a deterrent to self-enhancement: The search for mechanisms", Journal of Personality and Social Psychology 83 (3): 592–605, doi:10.1037/0022-3514.83.3.592, PMID 12219856 

Bronne

[wysig | wysig bron]

Verdere leesstof

[wysig | wysig bron]
  • Edward Chin-Ho Chang: Self-Criticism and Self-Enhancement. American Psychological Association, 2008 ISBN 978-1-4338-0115-0
  • Hogg, Michael A.; Cooper, Joel (2003), The Sage Handbook of Social Psychology, Sage, ISBN 978-0-7619-6636-4
  • Mark R Leary & June Price Tangney: Handbook of Self and Identity. Guilford Press, 2005 ISBN 978-1-59385-237-5

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]