Shaivisme

Shiva (agter), die belangrikste god in Shaivisme.

Shaivisme (van Sanskrit शैव Śaiva, "wat tot Shiva behoort") is een van die vier groot tradisies in Hindoeïsme; die ander is Vaishnavisme, Shaktisme en Smartisme. Dit word ook Shivaïsme of Sjiwaïsme genoem, en die volgelinge daarvan Shivaïste of Sjiwaïste; hulle beskou Shiva as die oppergod of sy bosinnelike konsep van brahman.[1][2]

Beskrywing

[wysig | wysig bron]

Nes ander Hindoetradisies is daar baie subtradisies in Shaivisme, wat wissel van gewyde dualistiese teïsme soos Shaiva Siddhanta tot jogageoriënteerde monistiese nieteïsme soos Kashmiri Shaivisme.[3][4][5] Dit beskou beide die Veda- en die Agama-geskrifte as belangrike teologiese bronne.[6][7][8]

Shaivisme het ’n antieke oorsprong, waarskynlik uit die Vediese letterkunde van die 2de millennium, maar dit is in die vorm van die Vediese godheid Rudra.[9] Die antieke geskrif Shvetashvatara Upanishad, wat van die 1ste millennium dateer, gebruik terme soos Rudra, Shiva en Maheshwaram,[10][11] maar die vertolking daarvan as ’n teïstiese geskrif word in twyfel getrek.[12][13] Die eerste duidelike bewyse van Pāśupata Shaivisme kom in die vroeë eeue n.C. voor.[9] Beide gewyde en monistiese Shaivisme het in die 1ste millennium gewild geraak en vinnig die oorheersende godsdienstradisie van baie Hindoekoninkryke geword.[9] Dit het kort daarna in Suidoos-Asië gewild geraak en duisende Shaiva-tempels is op eilande van Indonesië sowel as Kambodja en Viëtnam opgerig. Dit het in hierdie streke saam met Boeddhisme ontwikkel.[14][15]

Shaivisme is die Hindoetradisie wat die asketiese leefwyse die meeste aanvaar en veral klem lê op joga.[3][4][16] Dit is een van die grootste tradisies van Hindoeïsme.[17][18]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ S Parmeshwaranand 2004, pp. 19-20, 272-275.
  2. ↑ P. T. Raju (1985). Structural Depths of Indian Thought. State University of New York Press. pp. 10–14, 509–516. ISBN 978-0-88706-139-4.
  3. ↑ 3,0 3,1 Flood 1996, pp. 162–167.
  4. ↑ 4,0 4,1 Ganesh Tagare (2002), The Pratyabhijñā Philosophy, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-1892-7, ble. 16–19
  5. ↑ Flood 2003, pp. 202-204.
  6. ↑ David Smith (1996), The Dance of Siva: Religion, Art and Poetry in South India, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-48234-9, page 116
  7. ↑ Mariasusai Dhavamony (1999), Hindu Spirituality, Gregorian University and Biblical Press, ISBN 978-88-7652-818-7, ble. 31–34 met voetnote
  8. ↑ Mark Dyczkowski (1989), The Canon of the Śaivāgama, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-0595-8, pages 43–44
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Peter Bisschop (2011), Shaivism, Oxford University Press
  10. ↑ [a] Paul Deussen, Sixty Upanishads of the Veda, Volume 1, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120814684, pages 301-304;
    [b] R G Bhandarkar (2001), Vaisnavism, Saivism and Minor Religious Systems, Routledge, ISBN 978-8121509992, pages 106-111
  11. ↑ Robert Hume (1921), Shvetashvatara Upanishad, The Thirteen Principal Upanishads, Oxford University Press, pages 400-406 with footnotes
  12. ↑ A Kunst, Some notes on the interpretation of the Ṥvetāṥvatara Upaniṣad, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, Vol. 31, uitg. 2, Junie 1968, ble. 309-314; doi:10.1017/S0041977X00146531
  13. ↑ D Srinivasan (1997), Many Heads, Arms, and Eyes, Brill, ISBN 978-9004107588, ble. 96-97 en hfst. 9
  14. ↑ Flood 2003, pp. 208-214.
  15. ↑ Jan Gonda (1975). Handbook of Oriental Studies. Section 3 Southeast Asia, Religions. BRILL Academic. pp. 3–20, 35–36, 49–51. ISBN 90-04-04330-6.
  16. ↑ "Introduction to Hinduism" (in Engels). Himalayan Academy. 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Januarie 2020. Besoek op 1 Februarie 2014.
  17. ↑ Johnson, Todd M; Grim, Brian J (2013). The World's Religions in Figures: An Introduction to International Religious Demography. John Wiley & Sons. p. 400. ISBN 9781118323038.
  18. ↑ Constance Jones; James D. Ryan (2006). Encyclopedia of Hinduism. Infobase. p. 474. ISBN 978-0-8160-7564-5.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]