Sinchromisme

Morgan Russell Synchromy, 1914, olie op bord, Museum of Fine Arts (Houston)

Sinchromisme is 'n kunsbeweging wat in 1912 deur die Amerikaanse kunstenaars Stanton MacDonald-Wright (1890–1973) en Morgan Russell (1886–1953) gestig is. Hul abstrakte "sinchromieë," gebaseer op 'n benadering tot skilder waarvolgens kleur aan musiek gelykgestel word, was van die eerste abstrakte skilderye in Amerikaanse kuns. Al was die beweging van korte duur en het dit nie baie aanhangers getrek nie, was Sinchromisme die eerste Amerikaanse avant-garde kunsbeweging wat internasionale aandag ontvang het.[1] Een van die inherente probleme in die beskrywing van Sinchromisme as 'n samehangende styl, hou verband met die feit dat sommige Sinchromistiese werke suiwer abstrak was terwyl ander herkenbare inhoud bevat het.

Teorie en styl

[wysig | wysig bron]

Sinchromisme is op die idee gebaseer dat kleur en klank soortgelyke verskynsels is. Hulle het gemeen dat die kleure in 'n skildery op die dieselfde harmonieuse manier georganiseer kan word as wat note deur 'n komponis in 'n simfonie gerangskik word.[2] Macdonald-Wright en Russell het geglo dat deur in kleurskale te skilder, hul visuele werk dieselfde komplekse sensasies as musiek sou uitlok. Soos Macdonald-Wright gesê het: "Sinchromisme beteken eenvoudig 'met kleur' soos wat simfonie beteken 'met klank.'"[3] Die verskynsel van die "hoor" van 'n kleur of die afparing van twee of meer sintuie--sinestesia—was ook sentraal in die werk van Wassily Kandinsky wat op ongeveer op dieselfde tydstip in Europa besig was om sy eie sinestetiese skilderye, of "komposisies" te ontwikkel.

Die abstrakte "sinchromieë" is op kleurskale gebaseer en word deur ritmiese kleurvorms met stygende en dalende skakerings gekenmerk. Die werke het gewoonlik 'n sentrale draaikolk wat in komplekse kleurharmonieë ontplof. Die Sinchromiste het die gebruik van atmosferiese perspektief of lyn vermy, en uitsluitlik van kleur en fatsoen gebruik gemaak om vorm uit te druk. Macdonald-Wright en Russell was twee van 'n groep avant-garde kunstenaars wat in die tydperk net voor die eerste Wêreldoorlog gewerk het. Hulle het geglo dat realisme in die beeldende kunste lankal uitgedien was en, ten einde sinvol in die moderne wêreld te wees, die skilderkuns alle bande met ouer idees oor perspektief en met literêre of anekdotiese inhoud moes verbreek.

Die vroegste Sinchromistiese werke het ooreenkomste met Fauvistiese skilderye getoon. Verder het die veelkleurige vorms van Sinchromistiese skilderye ook vaagweg aan die Orphistiese werke van Robert en Sonia Delaunay herinner.[4] MacDonald-Wright het egter daarop aangedring dat Sinchromisme 'n unieke kunsvorm was en "niks met Orphisme te doen het... Enigiemand wat die eerste katalogus van Sinchromisme gelees het … sal besef dat ons met Orphisme die draak steek." Wat presies die Sinchromiste aan Orphisme verskuldig is, bly 'n bron van debat tussen kunshistorici. Dit was duideliker dat hulle benadering iets aan Kubisme te danke was. Die Sinchromiste het van die Kubiste se gebreekte vlakke gebruik gemaak, maar hulle oordadig gekleurde areas was soms, soos die kunshistorikus Abraham Davidson beskryf, "soos dwarrelende mis, waarvan die druppels versamel het om gedeeltes van 'n beurende torso te vorm... Om enigiets soortgelyk in Amerikaanse skilderkuns te vind, sal 'n mens vir die kleurvelde op doek van Jules Olitski in die 1960's moet wag."[5]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Sinchromisme is deur Stanton MacDonald-Wright en Morgan Russell ontwikkel terwyl hulle gedurende die vroeë 1910's in Parys studeer het.[6] Vanaf 1911 tot 1913 het hulle by die Kanadese skilder Percyval Tudor-Hart klas geloop. Dié se kleurteorie het eienskappe van kleur met eienskappe van musiek verbind, soos toon met skakering en intensiteit met versadiging.[7] Nog 'n invloed was die skilderye van die Impressioniste, Cézanne en Matisse, wat baie meer klem op kleur as op tekening geplaas het.[8] Russell het term "Sinchromisme" in 1912  geskep in 'n doelbewuste poging om die verband tussen skilder en musiek oor te dra.

Die eerste Sinchromistiese skildery, Russell se Synchromy in Green, is in 1913 by die Paris Salon des Indépendants uitgestal. Later daardie jaar is die eerste Sinchromistiese uitstalling deur Macdonald-Wright en Russell in München gehou.[9] Uitstallings in Parys (Oktober 1913) en New York (Maart 1914) het gevolg. Macdonald-Wright het in 1914 na die Verenigde State toe teruggekeer, maar hy en Russell het steeds afsonderlik voortgegaan om abstrakte sinchromieë te skilder.[10] Alhoewel Sinchromisme se invloed tot in die 1920's onder kunstenaars sigbaar was, was die suiwer abstrakte tydperk daarvan van korte duur.[11] Baie sinchromieë van die laat 1910's en 1920's bevat verteenwoordigende elemente. Macdonald-Wright en Russell het egter nooit die vlak van kritiese of kommersiële sukses bereik waarop hulle gehoop het toe hulle Sinchromism aan die Verenigde State bekend gestel het nie. Dit was eers ná Russell se dood en laat in Macdonald-Wright se lewe dat hulle hoogs oorspronklike prestasies van museums en kundiges erkenning ontvang het. Ander Amerikaanse skilders wat met Sinchromisme geëksperimenteer het, sluit in Thomas Hart Benton, Andrew Dasburg, Patrick Henry Bruce, en Albert Henry Krehbiel.[12]

Die vroegste breedvoerige bespreking van Sinchromisme het in die boek Modern Painting: Its Tendency and Meaning (1915) deur Willard Huntington Wright verskyn. Wright was 'n literêre redakteur en kunskritikus en die broer van Stanton Macdonald-Wright. Laasgenoemde het in die stilligheid saam aan die boek geskryf. Dit het 'n oorsig oor die groot moderne kunsbewegings, van Manet tot Kubisme, gebied, Cézanne se werk (destyds relatief onbekend in die Verenigde State) besing, die "mindere Modernes" soos Kandinsky en die Futuriste (en natuurlik die Orphiste) afgekraak, en 'n naderende era voorspel waar verteenwoordigende kuns deur kleurabstraksie vervang sal word. Sinchromisme word in die boek as die hoogtepunt in die evolusie van modernisme voorgehou. Willard Huntington Wright het nooit erken dat hy oor sy eie broer se werk geskryf het nie.[13]

Drie ander uitgebreide besprekings van Sinchromisme kan gevind word in Gail Levin se katalogus wat 'n groot rondreisende uitstalling vergesel het wat in 1978 deur die Whitney Museum of American Art georganiseer is, Synchromism and American Color Abstraction, 1910–1925; in Marilyn Kushner se katalogus vir 'n 1990 retrospektiewe Morgan Russell-uitstalling by die Montclair Museum; en in Color, Myth and Music: Stanton Macdonald-Wright and Synchromism deur Will South, 'n katalogusbiografie wat saam met 'n drie-museumuitstalling van die kunstenaar se werk in 2001 gepubliseer is. Levin en South is die twee kunshistorici wat die meeste gedoen het om vakkundige en openbare aandag op Sinchromisme te vestig, 'n beweging wat soms net 'n klein spasie in twintigste eeuse kunsgeskiedenishandboeke opgeneem het.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Roberts, Norma J. (ed.
  2. ↑ Hughes, p. 345.
  3. ↑ "Stanton Macdonald-Wright: Modern Synchromism". artnet—The Art World Online.
  4. ↑ Hughes, p. 348 and South, pp. 43, 55-56.
  5. ↑ Davidson, p. 124.
  6. ↑ Will South's Color, Myth, and Music: Stanton Macdonald-Wright and Synchromism is the principal book-length study of the movement and its history.
  7. ↑ South, pp. 30-35.
  8. ↑ South, p. 21.
  9. ↑ South, p. 43.
  10. ↑ Roberts, p. 94.
  11. ↑ Roberts, p. 94.
  12. ↑ Donald T. Ryan, Jr., Albert Henry Khrebiel (1873–1945): American Impressionist, Muralist, and Art Educatior (Krehbiel Corporation, 2001).
  13. ↑ Loughery, pp. 94-97.

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Brown, Milton. American Painting from the Armory Show to the Depression. Princeton: Princeton University Press, 1955.
  • Davidson, Abraham A. Early American Modernist Painting, 1910–1935. New York: DaCapo, 1994.
  • Kushner, Marilyn. Morgan Russell. New York: Hudson Hills Press, 1990.
  • Hughes, Robert. American Visions: The Epic History of Art in America. New York: Knopf, 1997.
  • Hunter, Sam. Modern American Painting and Sculpture. New York: Dell, 1959.
  • Levin, Gail. Synchromism and American Color Abstraction, 1910–1925. New York: George Braziller, 1978.
  • Loughery, John. Alias S.S. Van Dine. New York: Scribners, 1992.
  • South, Will. Color, Myth, and Music: Stanton Macdonald-Wright and Synchromism. Raleigh: North Carolina Museum of Art, 2001.
  • Synchromism: Morgan Russell and Stanton Macdonald-Wright. New York: Hollis Taggart Galleries, 1999.
  • Wright, Willard Huntington Wright. Modern Painting: Its Tendency and Meaning. New York: John Lane & Co., 1915.