Smart (motormerk)

Smart, Böblingen
smart Fortwo
smart Fortwo cabriolet
Eko-sprinter en eko-speedster konsepte van 1993
smart Crossblade
smart Fortwo mhd cabrio (links), smart Fortwo mhd koepee (regs)

Smart (gestileer as smart)[1] is 'n Duitse motormerk en tans 'n afdeling van Daimler AG. Die maatskappy is gevestig in Böblingen, Duitsland. Dit vervaardig mikromotors en subkompakte, veral die Fortwo en Forfour. Die primêre monteeraanleg is die Smartville in Hambach, Frankryk. 'n Tweede aanleg bestaan in Novo Mesto, Slowenië. Produksie van die Fortwo, wat in 46 lande regoor die wêreld bemark word, het aan die begin van 2015 reeds 1,7 miljoen eenhede verby gesteek.

Die naam Smart is afgelei van die samewerking van die Switserse maatskappy Swatch met Mercedes-Benz: "Swatch Mercedes ART".[2] In die maatskappy se logo word "smart" met kleinletters geskryf en die 'c' en 'n pyltjie staan onderskeidelik vir 'kompak' en 'vooruit dink'.

Oorsprong

[wysig | wysig bron]

In 1982 het die uitvoerende hoof van SMH (vervaardigers van Swatch-horlosies), Nicolas Hayek, 'n idee ontwikkel vir 'n nuwe motor deur dieselfde soort vervaardigingstrategieë en verpersoonlikingsfunksies te gebruik as die wat Swatch-horlosies gewild maak. Hy meen dat die motorbedryf 'n sektor van potensiële kliënte wat 'n klein en stylvolle stadsmotor wou hê, geïgnoreer het. Hierdie idee het gou bekend geword as die 'Swatchmobile'. Hayek se private maatskappy Hayek Engineering AG het begin met die ontwerp van die nuwe motor vir SMH, met twee sitplekke en 'n hibriede aandryfstelsel.[3]

Terwyl die ontwerp van die motor aan die gang was, het Hayek gevrees dat bestaande vervaardigers deur die Swatchmobile bedreig sou voel. Dus, eerder as om direk mee te ding, het hy verkies om met 'n ander onderneming in die motorbedryf saam te werk. Dit sou ook die SMH van die kostelas vir die oprigting van 'n verspreidingsnetwerk verlig. Hayek het verskeie motorvervaardigers genader en op 3 Julie 1991 het hy 'n ooreenkoms met Volkswagen aangegaan om die ontwikkeling van die nuwe projek te deel.[4]

Teen 1993 het Ferdinand Piëch uitvoerende hoof van Volkswagen geword en het hy onmiddellik begin om die projek met SMH te beëindig. Volkswagen het reeds aan hul eie 'drie-liter-motor' gewerk: 'n klein motor wat drie liter brandstof per honderd kilometer (die uiteindelike Volkswagen Lupo 3L) sou verbruik. Volkswagen se eie konsep sou glo 'n beter sakevoorstel wees, met vier sitplekke en meer laairuimte. [5]

Hayek het vermoed dat Piëch sou poog om die ooreenkoms met SMH te beëindig na sy aanstelling as uitvoerende hoof; daarom het hy diskreet ander motorondernemings begin nader vir die Swatchmobile-projek. Hy is deur BMW, Fiat, General Motors en Renault weggewys en het uiteindelik 'n informele ooreenkoms bereik met Daimler-Benz AG, die vervaardiger van Mercedes-Benz-motors.[6]

'n Ooreenkoms is op 4 Maart 1994 tydens 'n perskonferensie by die hoofkwartier van Mercedes-Benz in Stuttgart aangekondig dat die ondernemings kragte sal saamsnoer om Micro Compact Car AG (MCC) te stig. 49% van die aanvangskapitaal van 50 miljoen Switserse frank is deur SMH voorsien en die oorblywende 51% deur Daimler-Benz. Die maatskappy het bestaan uit twee filiale: MCC GmbH in Renningen ('n voorstad van Stuttgart) wat die motor sou ontwerp, en ook 'n nuwe vervaardigingsaanleg. SMH Auto SA, wat deur Hayek besit word, sou 'n hibriede elektriese aandryfstelsel vir die motor ontwerp, terwyl Hayek Engineering die ontwerp en vervaardiging sal kontroleer.[7]

Aan die einde van April 1994 het MCC 'n hoofkantoor in Biel/Bienne, Switserland, opgerig.[8]

Maatskappygeskiedenis

[wysig | wysig bron]

Een van die eerste kontroversies by MCC was die naam van die motor self. Nicolas Hayek het daarop aangedring om Swatch op een of ander manier te behou: 'Swatchmobile', of 'Swatch Car'. Daimler-Benz het geweier, en aangedring op 'n neutrale naam. [9] Die finale keuse was Smart, 'n akroniem wat voorheen intern deur MCC vir Swatch Mercedes Art gebruik is .

Teen Mei 1994 het die mededirekteure 74 moontlike terreine vir die monteeraanleg geïdentifiseer. Die finale plek is op 20 Desember 1994 aangekondig: Hambach, Frankryk.[10] Die doelgeboude fabriek het vinnig die bynaam "Smartville" gekry.

In 1995 het Tomforde 'n modulêre stelsel van montering vir die motor bedink, en aangedring daarop dat verskaffers hul eie modules ontwerp, vervaardig en selfs op die finale motor installeer, deur hul eie werknemers te gebruik om sodoende die koste vir die moedermaatskappye te verminder, asook MCC van finansiële en wetlike verpligtinge vir daardie dele te onthef. Dit bied ook 'n fiskale raamwerk waardeur MCC die ontwikkelingskoste met die verskaffers kon deel, eerder as om die hele projek self te finansier.[11] MCC het kontrakte met verskaffers gesluit om byna alle onderdele van die motor te ontwerp en te voorsien: sitplekke deur Faurecia, interieur deur VDO, onderstel en deurmodules van Magna, deurpanele deur Dynamit Nobel, en vering deur Krupp.[12]

Ondanks die feit dat 'n groot deel van die ontwikkeling aan die verskaffers oorgelaat is, het MCC meer kapitaal nodig. Die herkapitalisering deur Daimler-Benz het hul aandeel in die onderneming teen 1996 tot 81% verhoog, en SMH het slegs die oorblywende 19% behou.[13]

Die monteeraanleg is op 27 Oktober 1997 geopen met 'n seremoniële sny van die lint deur die destydse Franse president Jacques Chirac en die Duitse kanselier Helmut Kohl. Die bekendstelling van die nuwe Smart City-Coupé was vir Maart 1998 beplan, maar dinamiese onstabiliteit van die prototipes het Daimler-Benz die bekendstelling tot Oktober 1998 laat uitstel. Johann Tomforde is as hoofingenieur vervang deur Gerhard Fritz.[14] Fritz het die swaartepunt verlaag, die spoorwydte verbreed, die vering stywer gemaak, die stuurwissel verander, en ballasgewig aan die voorkant van die motor toegevoeg om die stabiliteit in noodmaneuvers te verhoog (veral die Sweedse "moose test").[15]

Die motor is in Oktober 1998 in nege Europese lande suksesvol vrygestel, maar die finale ontwerp het nie aan Hayek se verwagtinge voldoen nie. Hayek het gepoog vir 'n hibrieddryfstelsel, maar die finale produk het 'n relatiewe konvensionele petrolenjin gebruik. Kort daarna het Daimler-Benz die oorblywende belang van SMH in die maatskappy uitgekoop.[16] MCC was nou 'n volfiliaal van Daimler-Benz (wat kort daarna met Chrysler Corporation saamgesmelt het om DaimlerChrysler te word). Die kantoor in Biel is gesluit en bedrywighede is gekonsolideer in die MCC GmbH-ontwerpsentrum in Duitsland. Op 1 Januarie 1999 het MCC GmbH sy naam verander na MCC smart GmbH,[17] en teen 2000 is die laaste oorblyfsels van die vereniging met SMH laat vaar en het hy smart GmbH geword.[18]

Die modeluitbreiding kon nie die onderneming se wins verhoog nie; Smart GmbH het van 2003 tot 2006 bykans vier miljard euro verloor. [19] Daar is beplan om die winsgewendheid van die onderneming te verhoog en sy bedrywighede met Daimler (destyds DaimlerChrysler) te integreer.

In 2005 het Daimler daarteen besluit om 'n 50% -aandeel in die Nederlandse NedCar-aanleg te koop wat gebruik was om die ForFour te vervaardig en sodoende die produksie beëindig. In 2006, na 'n afname in verkope en swaar finansiële verliese, is Smart GmbH gelikwideer en is sy bedrywighede direk deur DaimlerChrysler geabsorbeer.

Tot in April 2019 is Smart onder die Mercedes-Benz Cars-afdeling van Daimler AG bedryf, en die Fortwo coupé, Fortwo-cabriolet en Forfour-luikrug is aangebied. [20]

In Maart 2019 het Geely 'n 50%-aandeel gekoop.[21]

In 2019 kondig Daimler aan dat 'n nuwe produksie-aanleg in China gebou sal word met die ondersteuning van Geely. Die produksie van volgende generasie Smart Cars sal moontlik in 2022 begin. [22]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "smart: open your mind". int.smart.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 April 2018. Besoek op 24 April 2020.
  2. ↑ Chang, Richard S. (30 Junie 2010). "Swatch Founder Also Gave Birth to the Smart Car". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Maart 2020. Besoek op 16 Desember 2018.
  3. ↑ Lewin, pp 39–40
  4. ↑ Lewin, pp 40-45
  5. ↑ Lewin, pp 55-59
  6. ↑ Lewin, p 77
  7. ↑ Lewin, pp 79-80
  8. ↑ Lewin, p 69
  9. ↑ Lewin, pp 85-86
  10. ↑ Lewin, p 91
  11. ↑ Lewin, pp 88-90
  12. ↑ Lewin, pp 107-108
  13. ↑ Lewin, pp 100
  14. ↑ Lewin, pp 115-119
  15. ↑ Lewin, pp 119-120
  16. ↑ Lewin, p 132
  17. ↑ "smart Cars" (in Engels). Electrick Publications. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 November 2019. Besoek op 20 Maart 2010.
  18. ↑ Lewin, p 169
  19. ↑ "Smart's three-year loss more than $5 billion, report says | Car News Blog at Motor Trend" (in Engels). Blogs.motortrend.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Augustus 2010. Besoek op 12 Maart 2009.
  20. ↑ smart. "smart UK | Small Cars | Urban Cars For City Driving". www.smart.com (in Engels (VK)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Oktober 2016. Besoek op 30 September 2016.
  21. ↑ Dzikiy, Phil (28 Maart 2019). "Daimler, Geely turning Smart car into Chinese-made all-electric global brand". Electrek (in Engels (VSA)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Mei 2019. Besoek op 15 April 2019.
  22. ↑ https://www.cbc.ca/news/business/smart-cars-daimler-1.5116641

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]