Soekkot

Soekkot in die sinagoge, skildery deur Leopold Pilichowski, 1894/95
Gebed tydens Soekkot, skildery deur Paula Gans, 1920
Die Hakafot van die Sefardiese Jode tydens Soekkot in die Portugese sinagoge in Amsterdam (Picart, gravure, 1724)
'n Loofhut, Soeka genoem
'n Aantal Soekkot-dakke, vervaardig uit s'chach (סכך), d.w.s. "dinge wat van die grond groei" soos palms, bamboes of denneboom
Ornamente wat tydens Soekoet gebruik word
Jode bid tydens Soekkot aan die Westelike Muur in Jerusalem
Samaritane vier Soekkot op Berg Gerizim, Wesoewer

Soekkot of Sukkot (Hebreeus: סוכות of סֻכּוֹת, meervoud van soekka, "hut"; Jiddisj: sukkes of sikkes; letterlik: Huttefees), of die Fees van Insameling (חג האסיף, Chag Ha'asif), is 'n Joodse fees van sewe dae wat jaarliks op 15 Tisjrie gevier word. Volgens die Gregoriaanse kalender val dit tussen laat September en laat Oktober. Die fees herdenk die 40 jaar lange swerftog van die Israeliete (die voorouers van die Jode) in die Sinaiwoestyn, waartydens hulle in hutte en tente gebly het. Hierdie rondswerwery het na die uittog uit Egipte (wat met Pesach gevier word) plaasgevind. Ná die 40-jarige tydperk het hulle in die beloofde land ingetrek. Soekkot begin op 15 Tisjrie, vyf dae ná Jom Kippoer, en duur tot 21 Tisjrie, volgens die Joodse kalender. Saam met Pesach en Sjavuot is Soekkot een van die drie tradisionele Bedevaartsfeeste (שלוש רגלים, sjalosj reghalim). Tydens die bestaan van die Tweede Tempel het die Jode na Jerusalem getrek om daar offerandes te bring.

Die voorskrifte vir Soekkot is in Wajikra/Levitikus 23,42-43 gedokumenteer:

Sewe dae lank moet julle in hutte woon, alle gebore Israeliete moet dan in hutte woon. Die doel daarmee is dat julle nageslag moet weet dat Ek die Israeliete in hutte laat woon het toe Ek hulle uit Egipte laat trek het. Ek is die Here julle God.[1][2]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Die fees word verskeie kere in die Tora genoem en is nes die twee ander Joodse Bedevaartsfeeste Pesach en Sjavuot van landbou- en waarskynlik Kanaänitiese oorsprong en deel met hulle 'n dubbele historiese en landboukarakter.[3] Die fees het reeds in antieke tye deur die eeue heen verder ontwikkel, soos uit Bybelse en na-Bybelse tekste blyk. In Sjemot/Eksodus word dit die "fees van die insameling" (Sjemot/Eksodus 23:16[4]-19 en 34:22[5]) genoem en later in die Wajikra/Levitikus "huttefees" (Chag haSoekkot, Wajikra/Levitikus 23:34[6]) met 'n tydperk van sewe dae: "Jy moet die huttefees sewe dae lank vier nadat jy jou oes van die dorsvloer en die parskuip af ingery het." (Dwarim/Deuteronomium 16:13[7]) Met "hutte" word dalk in hierdie samehang die skaduryke skuilings in die velde bedoel (Jona 4:5[8]), soos hulle vandag nog in die Midde-Ooste tydens die oes gebruik word. Eers ná die Babiloniese ballingskap is die datum op die 15de dag van die sewende maand bepaal en het Soekkot 'n historiese fees geword, wat die woestynmigrasie na die uittog uit Egipte herdenk en die lewe in hutte gedurende die feestyd voorskryf (Wajikra/Levitikus 23:33-43). Volgens die oorlewering het koning Salomo die Eerste Tempel in Jerusalem op Soekkot ingewy (1 Konings 8:2[9]), en in die Messiaanse tyd word volgens die profeet Sagaria (Sagaria 14:16-19[10]) Soekkot 'n universele, met reën geassosieerde fees, waartydens al die omliggende nasies pelgrimstogte na Jerusalem sal onderneem.[11]

In die Misjnatraktat Soeka word die seremonies tydens die bestaan van die Tweede Tempel genoem, veral die waterseremonie wat nes die optogte met vrugte en boom- en palmtakke, die "vier soorte" (Hebreeus: אַרְבָּעָה מִינִים, Arba'a minim), waartydens psalms gesing is, met reën geassosieer word. In die Evangelie volgens Johannes roep Jesus op die laaste dag van die Huttefees almal wat dors het na hom toe (Johannes 7:37[12]), wat in verband met die waterseremonie geïnterpreteer word wat in daardie stadium van die eerste tot die laaste dag van die fees gebruik is.[13] Die historikus Flavius Josephus beskryf die fees as 'n agtdaagse feesviering waartydens hulle in hutte woon en in die tempel offers bring, Philo van Alexandrië beskryf dit as 'n oesdankfees van sewe dae waarby 'n agtste dag as kroning bygevoeg word, as 'n teken van gelykheid en geregtigheid.[11]

Na die verwoesting van die tempel het die volgende oorgebly: die sewedaagse fees van Soekkot, die atséret op die agtste dag, die soeka, die Hallel-gebed en die versoek om reën op die agtste dag, asook die arba'a minim.[11] Laasgenoemde is bekend as die "vier soorte": etrogh (אֶתְרוֹג; 'n soort sitrusvrug), loelaw (לולב; 'n palmtak), hadasim (הדסים; drie mirttakke) en arawot (ערבות; twee wilgertakke).

Datums

[wysig | wysig bron]

Die eerste dag is volgens die Joodse kalender op 15 Tisjrie, maar die werklike viering begin altyd met sonsondergang op die vorige aand (omdat 'n dag met sononder begin). Aangesien maande in die Joodse kalender altyd volgens die maan bereken word, wissel die datum van hierdie dag volgens die Gregoriaanse kalender. Die laaste dag van Soekkot is bekend as Hosjana Rabba (הושענא רבה) wat "groot smeking" beteken. Op die volgende dag sluit Sjmini Atséret (שְּׁמִינִי עֲצֶרֶת, "agtste [dag] van die vergadering") en Simgat Tora (שִׂמְחַת תּוֹרָה, "Toravreugde") aan. In Israel word albei feeste op 22 Tisjrie gevier, terwyl in die Joodse diaspora Sjmini Atséret op 22 Tisjrie en Simgat Tora op 23 Tisjrie gehou word.

Jaar in die Joodse kalender Datum in die Gregoriaanse kalender
5778 4–11 Oktober 2017
5779 23–30 September 2018
5780 13–20 Oktober 2019
5781 2–9 Oktober 2020
5782 20–27 September 2021
5783 9–16 Oktober 2022
5784 29 September – 6 Oktober 2023
5785 16–23 Oktober 2024
5786 6–13 Oktober 2025
5787 25 September – 2 Oktober 2026
5788 15–22 Oktober 2027
5789 4–11 Oktober 2028
5790 23–30 September 2029
5791 11–18 Oktober 2030

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (af) "Levitikus 23,42". Bybel: Levitikus. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 9 April 2020. Sewe dae lank moet julle in hutte woon, alle gebore Israeliete moet dan in hutte woon.
  2. ↑ (af) "Levitikus 42,43". Bybel: Levitikus. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 9 April 2020. Die doel daarmee is dat julle nageslag moet weet dat Ek die Israeliete in hutte laat woon het toe Ek hulle uit Egipte laat trek het. Ek is die Here julle God."
  3. ↑ (de) Corinna Körting (2006). "Laubhüttenfest (AT)". Das wissenschaftliche Bibellexikon im Internet (WiBiLex). Stuttgart: Michaela Bauks, Klaus Koenen, Stefan Alkier. Besoek op 9 April 2020.
  4. ↑ (af) "Eksodus 23,16". Bybel: Eksodus. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 9 April 2020. "Die fees van die oes moet gevier word met die eerste opbrengs van wat jy op die land saai. "Die fees van die insameling moet gevier word aan die einde van die jaar wanneer jy die vrug van jou arbeid ingesamel het op die lande.
  5. ↑ (af) "Eksodus 34,22". Bybel: Eksodus. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 9 April 2020. "Jy moet die fees van die weke vier; dit is die fees aan die begin van die koringoes. "Dan is daar nog die fees van die insameling aan die einde van die jaar.
  6. ↑ (af) "Levitikus 23,34". Bybel: Levitikus. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 9 April 2020. "Sê vir die Israeliete: Van die vyftiende van die sewende maand af moet julle sewe dae lank die huttefees vier tot eer van die Here.
  7. ↑ (af) "Deuteronomium 16,13". Bybel: Deuteronomium. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 9 April 2020. "Sê vir die Israeliete: Van die vyftiende van die sewende maand af moet julle sewe dae lank die huttefees vier tot eer van die Here.
  8. ↑ (af) "Jona 4:5". Bybel: Jona. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 9 April 2020. Jona is toe uit die stad uit. Hy het oos van die stad gaan sit en vir hom 'n skerm gebou. Hy het daaronder in die skaduwee gaan sit om te sien wat in die stad gebeur.
  9. ↑ (af) "1 Konings 8,2". Bybel: 1-2 Konings. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 9 April 2020. Al die manne van Israel het op die feesdag in die maand Etanim, die sewende maand, by koning Salomo vergader.
  10. ↑ (af) "Sagaria 14,16". Bybel: Sagaria. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 9 April 2020. Al die mense wat oor is uit die volke wat teen Jerusalem opgetrek het, sal jaar na jaar kom om die Koning, die Here die Almagtige, te aanbid en om die huttefees te vier.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 (en) "Tabernacles, feast of". Jewish Encyclopedia. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 9 April 2020.
  12. ↑ (af) "Johannes 7,37". Bybel: Evangelie volgens Johannes. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 9 April 2020. Op die laaste dag, die groot dag van die huttefees, het Jesus daar gestaan en uitgeroep: "As iemand dors het, laat hy na My toe kom en drink!
  13. ↑ (en) Ernst Kutch, Louis Jacobs, Abram Kanof: Sukkot. Artikel in: Encyclopaedia Judaica, uitgewer. Michael Berenbaum en Fred Skolnik. Band 19, 2. Uitgawe. Detroit: Macmillan Reference VSA, 2007, bl. 299–302. aanlyn. Besoek op 28 Oktober 2010

Verdere leesstof

[wysig | wysig bron]
  • (en) Chumney, Edward (1994). The Seven Festivals of the Messiah. Treasure House. ISBN 1-56043-767-7.
  • (en) Howard, Kevin (1997). The Feasts of the Lord God's Prophetic Calendar from Calvary to the Kingdom. Nelson Books. ISBN 0-7852-7518-5.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]