Taharqa

Taharqa
Taharka, Tirhaka, Tarakos
’n Sfinks van Taharqa, uit Kawa in Soedan.
Farao van die 25ste Dinastie
Periode	690–664 v.C.
Voorganger	Sjebitkoe
Opvolger	Tantamani
Vader	Pije
Moeder	Abar
Oorlede	664 v.C.
Taharqa in Egiptiese hiërogliewe
Serech of Horusnaam Nebty-naam Goue Horus-naam Praenomen of troonnaam n17 Nomen of geboortenaam
Portaal    Antieke Egipte

Taharqa (ook bekend as Taharka, Tirhaka of Tarakos volgens Manetho) was ’n farao van Antieke Egipte se 25ste Dinastie en die koning van Koesj (nou in Noord-Soedan).

Familie

Taharqa was die seun van Pije, die Nubiese koning van Napata wat Egipte verower het. Hy was ook die neef en opvolger van Sjebitkoe.^[1] Die suksesvolle veldtogte van Pije en Sjebitkoe het die weg gebaan vir ’n vooruitstrewende bewind vir Taharqa.

Hy het minstens vier vroue gehad: Takahatenamoen, Atachebasken, Naparaje en Tabekenamoen.

Bewind

’n Standbeeld van Nubiese farao's, onder andere Taharqa.

Taharqa en koningin Takahatamoen by Djebel Barkal.

Hoewel daar tydens Taharqa se bewind baie konflik met die Assiriërs was, was dit hoofsaaklik ’n tyd van vooruitgang en vernuwing in Egipte en Koesj.

Sommige geleerdes glo Taharqa was dieselfde persoon as die Bybelse Tirhaka, koning van Kus (Koesj), wat oorlog gevoer het teen die Assiriese keiser Sanherib gedurende die bewind van koning Hiskia van Juda (2 Kon 19:9; Jes 37:9). Toe hy omtrent 20 jaar oud was, het hy en die Egiptiese/Koesjitiese leër op Hiskia se versoek die Assiriërs se aantog na Jerusalem gekeer. Sanherib het van sy beleg afgesien en teruggekeer huis toe. So het Taharqa gehelp om Jerusalem en die Hebreeuse gemeenskap van verwoesting te red – ’n kritieke punt in die wêreld- en Hebreeuse geskiedenis.

Die krag van Taharqa se militêre magte het gelei tot ’n tydperk van vrede in Egipte, en die ryk het floreer. In sy sesde bewindsjaar was daar ook ’n oorvloed reën en ’n groot oes, wat bygedra het tot die vooruitgang. In dié tyd van vrede het Taharqa bestaande tempels gerestoureer en nuwes opgerig. Hy het ook die grootste piramide in die Napata-gebied gebou. Veral sy toevoegings tot die tempel van Karnak was indrukwekkend, asook die tempels by Kawa en Djebel Barkal.^[2][3][4]

Dit was tydens Saharqa se bewind dat die Assiriërs Egipte eindelik ingeval het. Esarhaddon se eerste aanval was in 677 v.C., toe Taharqa hulle verslaan het. Drie jaar later het die Assiriese koning Memphis beset, en die stad is geplunder en verwoes. Taharqa het na die suide gevlug en Esarhaddon het die politieke struktuur in die noorde hervorm. Hy het Necho I aangestel as koning by Saïs. Terug in Assirië het Esarhaddon sy oorwinningstele opgerig waarop hy Taharqa se jong seun Oesjanchoeroe in kettings uitgebeeld het.

Ná sy vertrek het Taharqa verskeie opstande aangevuur. Esarhaddon het op pad na Egipte gesterf en dit was sy seun en erfgenaam, Assurbanipal, wat Egipte opnuut binnegeval het. Hy het Taharqa verslaan, en dié het na Thebe gevlug, waar hy in 664 v.C. oorlede is.^[5] Hy is opgevolg deur sy aangewese opvolger, Tantamani, ’n seun van Sjebitkoe.

Verwysings

1. Toby Wilkinson, The Thames and Hudson Dictionary of Ancient Egypt, Thames & Hudson, 2005. p.237
2. Diop, Cheikh Anta (1974). The African Origin of Civilization. Chicago, Illinois: Lawrence Hill Books. pp. 219–221. ISBN 1-55652-072-7.
3. Bonnet, Charles (2006). The Nubian Pharaohs. New York: The American University in Cairo Press. pp. 142–154. ISBN 978-977-416-010-3.
4. Mokhtar, G. (1990). General History of Africa. Kalifornië, VSA: University of California Press. pp. 161–163. ISBN 0-520-06697-9.
5. Historical Prism inscription of Ashurbanipal I deur Arthur Carl Piepkorn, bl. 36. University of Chicago Press [1] Geargiveer 19 Maart 2012 op Wayback Machine

Eksterne skakels

• Taharqa, ’n fotogalery
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Taharqa.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia