Tersiêr

Era Periode Epog Tyd gelede 
(in miljoen jaar)
Kainosoïkum Kwartêr Holoseen 0 - 0,0117
Pleistoseen 0,0117 - 2,588
Neogeen Plioseen 2,588 - 5,333
Mioseen 5,333 - 23,03
Paleogeen Oligoseen 23,03 - 33,9
Eoseen 33,9 - 56,0
Paleoseen 56,0 - 65,5
Mesosoïkum Kryt Laat ouer

Tersiêr is die voormalige naam van die geologiese tydperk van 66 miljoen tot 2,58 miljoen jaar gelede, ’n tyd tussen die voorafgaande Sekondêr en huidige Kwartêr. Die Tersiêr word nie meer as ’n amptelike tydperk beskou nie,[1][2][3][4] maar die woord word nog algemeen gebruik. Die tradisionele Tersiêr word nou verdeel tussen die Paleogeen- en die Neogeen-periode en strek tot aan die begin van die Pleistoseen-epog.

Die tydperk het begin met die uitsterwing van nievlieënde dinosourusse in die Kryt-Paleogeen-uitwissing en het gestrek tot aan die begin van die Kwartêre Ystydperk aan die einde van die Plioseen.

Geologiese gebeure

[wysig | wysig bron]

Tektoniese aktiwiteit het gedurende die Tersiêr voortgegaan terwyl Gondwana eindelik heeltemal verbrokkel het, en Indië het gebots met die Eurasiese plaat.

Suid-Amerika is aan die einde van die Tersiêr met Noord-Amerika verbind en dit het klimaatsveranderings in die middel- tot laat Tersiêr tot gevolg gehad.

Antarktika, wat reeds afgeskei het, het in dié tyd na sy huidige posisie oor die Suidpool geskuif. Vulkaniese aktiwiteit het wydverspreid voorgekom.

Die klimaat het gedurende die Tersiêr geleidelik afgeneem en verander tot tropiese tot gematigde wêreldtemperature in die Paleoseen voordat die huidige ystydperk aan die begin van die Kwartêr begin het.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Cohen, K.M.; Finney, S.; Gibbard, P.L. (Januarie 2013). "International Chronostratigraphic Chart" (PDF). International Commission on Stratigraphy. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 1 Augustus 2019. Besoek op 31 Mei 2015.
  2. Ogg, James G.; Gradstein, F.M. (2004). "1: Chronostratigraphy: linking time and rock". A geologic time scale 2004. Cambridge, VK: Cambridge University Press. p. 45. ISBN 0-521-78142-6.
  3. Gradstein, Felix M.; Ogg, James G.; van Kranendonk, Martin. "On the Geologic Time Scale 2008" (PDF). International Commission on Stratigraphy. p. 5. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 10 Maart 2020. Besoek op 18 Desember 2013.
  4. Vandenberghe, N.; Hilgen, F.J.; Speijer, R.P. (2012). "28: The Paleogene Period". In Felix, M.; Gradstein, James G.; Schmitz, Mark D.; Ogg, Gabi M. (reds.). The geologic time scale 2012 (1ste uitg.). Amsterdam: Elsevier. p. 856. ISBN 978-0-44-459425-9.