Tewodros II

Tewodros II
Keiser van Ethiopië
Tewodros II, soos uitgebeeld in Histoire de l'Ethiopie d'Axoum à la révolution.
Dinastie Huis van Salomo
Bewind 11 Februarie 1855 - 13 April 1868
Volle naam Sahle Dingil
Gebore (1818-01-14)14 Januarie 1818
Gesterf 14 April 1868 (op 50)
Voorganger Sahle Dengel
Opvolger Tekle Giorgis II
Eggenote Tewabech Ali
Tiruwork Wube
Vader Haile Giorgis Wolde Giorgis
Moeder Woizero Atitegeb Wondbewossen

Tewodros II (Ge'ez: ቴዎድሮስ, gedoop as Sahle Dingil; 14 Januarie 1818 - 14 April 1868) was van 1855 tot met sy dood in 1868 keiser van Ethiopië. Hy is as Kassa Haile Giorgis (Ge'ez: ካሳ ኀይለ ጊዮርጊስ kasa häylä giyorgis) gebore en word beskryf as ’n "romantiese avonturier", ’n vaardige vegter, leeuagtig en ’n onselfsugtige idealis. Hy het teen Ottomaans-Egiptiese invallers geveg toe hy jonk was en was ’n soort Robin Hood-karakter; terwyl hy ’n rower teen die tirannieke koninklikes was, het hy van die rykes gesteel en aan die armes gegee. Sy bewind word dikwels beskou as die begin van die moderne Ethiopië en die einde van die gedesentraliseerde Zemene Mesafint ("Era van Prinse").

Tewodros II is gebore in die Era van Prinse, maar hy het drome gehad van ’n verenigde Ethiopië en die hervorming van sy administrasie en kerk. Hy wou die Salomoniese Dinastie se heerskappy herstel.

Bewind

[wysig | wysig bron]

Tewodros II se eerste taak nadat hy die ander provinsies verenig het, was om Shewa onder sy beheer te kry. Gedurende die Era van Prinse was Shewa, selfs meer as die meeste ander provinsies, ’n onafhanklike entiteit; sy leier het homself selfs negus (koning) genoem. Hy het sukses teen Shewa behaal, maar daar was aanhoudende rebellies deur adellikes in ander streke wat nie wou moderniseer nie.[1][2]

In die eerste ses jaar van sy bewind het hy dié rebellies onderdruk en die ryk was van omstreeks 1861 tot 1863 relatief vreedsaam, maar die energie, geld en mannekrag wat nodig was om met streeksteenstand klaar te speel het die omvang van Tewodros se ander aktiwiteite beperk. Hy het nooit sy droom verwesenlik om ’n sterk monargie te herskep nie, maar het belangrike eerste stappe geneem. Hy het die beginsel gevestig dat goewerneurs en regters aanstellings moes wees wat ’n salaris verdien. Hy het ook ’n vaste leër daargestel, eerder as om op plaaslike adellikes staat te maak om soldate vir sy ekspedisies te verskaf. Hy het die versameling van boeke vir ’n biblioteek begin, asook belastingskodes en ’n gesentraliseerde politieke stelsel met verskillende administratiewe distrikte.[3]

Tewodros was veral ’n talentvolle militêre kryger.[4][5] Hy het ook beplan om die kerk te hervorm, maar het sterk teenkanting gekry toe hy probeer het om die kerke belasting te laat betaal op grond om sy regeringsbedrywighede te finansier. Hy het baie vyande in die kerk en min vriende elders gemaak toe hy op dié grond beslag lê.

Hy het eindelik selfmoord gepleeg in die Slag van Magdala tydens die Britse ekspedisie in Abessinië.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "Tewodros II - emperor of Ethiopia". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Januarie 2017.
  2. ↑ "The Great Unifier: Emperor Tewodros II of Ethiopia" (PDF). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 4 Julie 2007. Besoek op 22 Junie 2007.
  3. ↑ Ghelawdewos Araia. (2006). The Great Unifier: Emperor Tewodros II of Ethiopia Geargiveer 4 Julie 2007 op Wayback Machine. Institute of Development and Education for Africa (IDEA), Inc. 1-8. PDF.
  4. ↑ Teklehaimanot, Teum. "Ethiopian Treasures - Emperor Tewodros II, Battle of Meqdala - Ethiopia". www.ethiopiantreasures.co.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Desember 2016.
  5. ↑ Molvaer, Reidulf K. (9 Februarie 1998). "The Achievement of Emperor Téwodros II of Ethiopia (1855-1868): From an Unpublished Manuscript by Aleqa Tekle-Ïyesus ("Aleqa Teklé") of Gojjam". Northeast African Studies. 5 (3): 7–79. doi:10.1353/nas.1998.0012. S2CID 145000065.

Nog leesstof

[wysig | wysig bron]
  • Henry Blanc, A Narrative of Captivity in Abyssinia; With Some Account of the Late Emperor Theodore, His Country and People (1868), beskikbaar by Project Gutenberg
  • Jesman, Czeslaw. "Theodore II of Ethiopia" History Today. (April 1972), ble. 255-264 aanlyn.
  • C. R. Markham, History of the Abyssinian Expedition (1869)
  • Frederick Myatt, The March to Mandala (1970)

Skakels

[wysig | wysig bron]