Toepolef Tu-16

Toepolef Tu-16
Tu-16R "Badger-E" (1985)
Tipe Bomwerper
Vervaardiger Toepolef
Nooiensvlug 27 April 1952
Bekendstelling 1954
Onttrek 1993 Sowjetunie, 2000 ander lande behalwe Xian H-6
Hoofgebruikers Sowjet-/Russiese Lugmag (histories)
Egiptiese Lugmag
Irakse Lugmag
Indonesiese Lugmag
Aantal gebou 1 509[1]

Die Toepolef Tu-16 (Navo verslagnaam: Badger)[2] is 'n tweemotorige straalaangedrewe strategiese bomwerper wat deur die Sowjetunie gebruik is. Dit was vir meer as 60 jaar in diens en die Chinese weergawe wat onder lisensie vervaardig word, die Xian H-6, word nog steeds deur China gebruik.

Ontwikkeling

[wysig | wysig bron]
Tu-16 bomwerper by die Monino Museum (1998)

Gedurende die laat 1940's was die Sowjetunie vasbeslote om die Amerikaanse vermoë met betrekking tot strategiese bombarderings te ewenaar. Die Sowjetunie se enigste bomwerper met 'n lang togafstand was die Toepolef Tu-4 wat 'n omgekeerde-ontwerpkopie van die Boeing B-29 Superfortress was. Die ontwikkeling van die kragtige Mikulin AM-3 straalmotor het vir die Sowjetunie die moontlikheid geskep van 'n groot, straalaangedrewe bomwerper.

Die Toepolef ontwerpkomitee het begin werk aan die Tu-88 (Vliegtuig N) prototipes in 1950. Die Tu-88 het vir die eerste keer op 27 April 1952 gevlieg. Nadat dit 'n kompetisie teen die Iljoesjin Il-46 gewen het, het dit die groen lig ontvang en is daar met produksie begin in Desember 1952. Die eerste produksieëenhede is in diens gestel in die Sowjet Lugmag in 1954, waar hulle hernoem is as die Tu-16. Navo het dit die Badger-A genoem.

Stertkant van 'n Tu-16 Badger verkenningsvariant (bes moontlik 'n Tu-16R), 1989.

Die vliegtuig is met nuwe, groot swiepvlerke en twee groot Mikulin AM-3 straalmotore - een in elke vlerk - toegerus. Dit kan 'n massiewe FAB-9000 konvensionele bom (die Russiese ekwivalent van die Britse Grand Slam-bom) of verskeie kernwapens oor 'n afstand van 4 800 km dra.

Aanvanklik is die vliegtuig as 'n hoë-hoogte, vrylaatbomwerper gebruik; maar in die middel van die 1950's is dit toegerus om Sowjet kruisermissiele te kon dra. Die Tu-16KS-1 model kan KS-1 Komet missiele oor 'n afstand van 1 800 km dra. Hierdie missiele was groot en het dieselfde aerodinamiese profiel as die Mikojan-Goerewitsj MiG-15; dit lyk soos die MiG-15 sonder 'n kajuit en onderstel. Die missiel kan kern- of konvensionele plofkoppe dra en het 'n reikafstand van 140 km. Hulle is ontwerp om hoofsaaklik teen Amerikaanse vliegdekskepe asook ander groot vaartuie gebruik te word. Verdere Tu-16s is ontwikkel om meer gevorderde missiele te kan dra, terwyl hulle ook in 'n groter verskeidenheid rolle gebruik is.

Egiptiese Tu-16s (1980)

Die Tu-16 beskik oor 'n buigsame ontwerp en is in vele gespesialiseerde variante gebou, nl. vir lugverkenning, maritieme waarneming, elektroniese intelligensieversameling (ELINT), en elektroniese oorlogvoering/afwering. In totaal is 1 507 bomwerpers in drie fabrieke in die Sowjetunie gebou, van 1954–1962.

'n Siviele weergawe, die Toepolef Tu-104, is vir passasiersdiens deur Aeroflot gebruik. Die Tu-16 is uitgevoer na Indonesië, Egipte en Irak. Dit is ononderbroke gebruik deur die Lugmag en Vlootlugondersteuning van die Sowjetunie en opvolgend deur Russiese magte tot in 1993.

Aflewering van die Tu-16 aan China het in 1958 begin, en die Xi'an Aircraft Industrial Corporation het die vliegtuig onder die Chinese benaming Xian H-6 vervaardig. Minstens 120 van hierdie vliegtuie is steeds in diens. Op 14 Mei 1965 het een van die PLAAF-Tu-16-bomwerpers die eerste kernwapentoets op Chinese bodem uitgevoer.[3]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "VectorSite". The Tupolev Tu-16 "Badger" (in Nederlands). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 April 2012. Besoek op 12 Januarie 2007.
  2. "Designations of Soviet and Russian Military Aircraft and Missiles". www.designation-systems.net (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Oktober 2017. Besoek op 6 Mei 2018.
  3. "Tu-16 bomber carried out nuclear bomb test in China, 1965". AirForceWorld.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 September 2011. Besoek op 15 Julie 2011.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]