Vloeibare petroleumgas

VPG silinders

Vloeibare petroleumgas (LPG, LP gas of VP gas), ook net na verwys as propaan of butaan, is vlambare mengsels van koolwaterstofgasse wat as brandstof gebruik word in verwarmingstoestelle, kooktoerusting en voertuie. Dit word toenemend gebruik as 'n aerosoldryfmiddel en 'n koelmiddel, deur die vervanging van chloor in 'n poging om skade aan die aarde se osoonlaag te verminder. Indien spesifiek gebruik as 'n voertuigbrandstof word na dit verwys as Autogas.

Variëteite van VPG wat verkoop word, sluit 'n mengsel in wat hoofsaaklik propaan bevat maar algemeen ook mengsels van beide propaan en butaan. In die winter bevat die mengsel meer propaan, terwyl dit in die somer meer butaan bevat.[1][2] In die Verenigde State van Amerika word hoofsaaklik twee grade van LPG verkoop: kommersiële propaan en HD-5. Hierdie spesifikasies word gepubliseer deur die Gas Processors Association (GPA)[3] en die Amerikaanse Vereniging van Toetsing en Materiale (ASTM).[4] Propaan / butaan versnitte is ook in hierdie spesifikasies gelys.

Gebruike

[wysig | wysig bron]

VPG het 'n wye verskeidenheid gebruike, as 'n doeltreffende brandstof in die landbousektor, ontspanning, gasvryheid, verhitting, konstruksie, seilboot en visvang. Dit kan dien as brandstof vir kook, sentrale verwarming en waterverwarming en is 'n besonder koste-effektiewe en doeltreffende manier om huise te verhit wat nie oor elektrisiteit beskik nie.

Kook

[wysig | wysig bron]

VPG word vir kook gebruik in baie lande om ekonomiese redes, vir gerief, of omdat dit die voorkeurbron van brandstof is.

Volgens die 2011-sensus in Indië, gebruik 33 600 000 (28,5%) van Indiese huishoudings VPG as kookbrandstof, wat aan hul huise voorsien word in druksilinders.[5] VPG word deur die regering gesubsidieer in Indië, en het 'n politieke speelbal geword tydens verkiesings. VPG was eens 'n gewilde kookbrandstof in Hongkong, tog het die voortgesette uitbreiding van die stad se gasnetwerk aan geboue, VPG gebruik verminder tot minder as 24% van die wooneenhede.

VPG is die algemeenste kookbrandstof in Brasiliaanse stedelike gebiede, wat gebruik word in feitlik alle huishoudings, met die uitsondering van die stede van Rio de Janeiro en São Paulo, wat oor 'n natuurlike gaspyplyninfrastruktuur beskik. Arm gesinne ontvang 'n regeringsubsidie vir die verkryging van VPG.

VPG word in Noord-Amerika algemeen gebruik vir huishoudelike kook en buite braai.

Verwarming in landelike gebiede

[wysig | wysig bron]
Silinders met VP gas in Indië.

In landelike gebiede van baie lande oor die wêreld, kan VPG 'n alternatief vir elektrisiteit en verwarmingolie (keroseen) verskaf. VPG word meestal gebruik in gebiede wat nie direkte toegang tot natuurlike gas per pypleiding het nie.

VPG kan gebruik word as 'n bron van krag vir warmtekragkoppelingtegnologie (CHP). CHP is die proses vir die opwekking van beide elektriese krag en nuttige hitte van 'n enkele bron van brandstof. Hierdie tegnologie gebruik VPG nie net as brandstof vir verwarming en kook nie, maar ook vir gedesentraliseerde opwekking van elektrisiteit.

VPG kan op 'n verskeidenheid van maniere gestoor word. VPG kan, soos ander fossielbrandstowwe, gekombineer word met hernubare kragbronne om groter betroubaarheid te verseker, terwyl daar steeds 'n vermindering in CO2 uitlaat plaasvind.

Motorbrandstof

[wysig | wysig bron]
'n Vulplek vir VP gas aan 'n motor.

Wanneer VPG gebruik word as brandstof vir binnebrandenjins, word na dit verwys as Autogas of motorpropaan. In sommige lande word dit sedert die 1940's gebruik as 'n petrolalternatief vir vonkontsteekte enjins. In sommige lande is daar bymiddels in die vloeistof wat die enjinlewe verleng. Die voordeel is dat dit nie-giftig, nie-korrosief en vry van tetrachloried of enige bymiddels is, en 'n hoë oktaangradering het (102-108 RON afhangende van plaaslike spesifikasies). Dit brand skoner as petrol of diesel en die uitlaat is veral vry van luggesuspendeerde deeltjies.

VPG het 'n laer energie-digtheid as petrol en diesel, sodat die ekwivalente brandstofverbruik hoër is. Propaan is egter die derde meesgebruikte motorbrandstof ter wêreld. Beramings in 2008 skat dat meer as 13 miljoen voertuie wêreldwyd deur propaan aangedryf word. Meer as 20 miljoen ton (meer as 7 miljard Amerikaanse gelling) word jaarliks gebruik as voertuigbrandstof.

Nie alle motorenjins is geskik vir gebruik met VPG as brandstof nie. VPG bied minder smering aan boonste silinderdele as petrol of diesel. Meeste moderne drukbuisdieselenjins reageer egter goed op VPG gebruik as 'n aanvullende brandstof. Stelsels is nou beskikbaar wat die gebruik integreer met OEM-enjinbestuurstelsels.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Totten, George E., red. (2003). Fuels and lubricants handbook : technology, properties, performance, and testing (2de drukking uitg.). West Conshohocken, Pa.: ASTM International. ISBN 978-0-8031-2096-9.
  2. ↑ Unipetrol. "Analysis of seasonal mixtures – Propane-butane Fuel Mixture (Summer, Winter)". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Augustus 2010. Besoek op 29 April 2013.
  3. ↑ "Liquefied Petroleum Gas Specifications and Test Methods". Gas Processors Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Junie 2013. Besoek op 18 Mei 2012.
  4. ↑ "ASTM D1835 – 11 Standard Specification for Liquefied Petroleum (LP) Gases" (in Engels). American Society for Testing & Materials. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2020.
  5. ↑ "Indian Census". Censusindia.gov.in. Besoek op 30 Julie 2009.