Wiskundige

'n Wiskundige is 'n persoon wie se studie- en navorsingsveld wiskunde is.

Rol

[wysig | wysig bron]

Wiskundiges bestudeer nie slegs nie maar doen ook navorsing, 'n kwessie wat prominent hier genoem moet word omdat daar 'n algemene wanindruk by leke bestaan dat alles aangaande wiskunde reeds bekend is. Die publikasie van nuwe ontwikkelings in wiskunde gaan egter onverpoos voort in letterlik honderde wetenskapjoernale, en baie van hulle is uitsluitlik gerig op wiskundige onderwerpe of toegepaste wiskunde (soos teoretiese rekenaarwetenskap en teoretiese fisika).

Logika en patrone

[wysig | wysig bron]

Wiskundiges bemoei hulle hoofsaaklik met die vind en beskrywing van patrone wat hul oorsprong uit berekeningsprobleme gehad het, maar wat na die abstrakte omgeskakel is om probleme in eie reg te word. Vanuit gepubliseerde werke van wiskundiges wil dit voorkom asof die hoofbenadering van 'n wiskundige is om met 'n gegewe stel aannames te begin, dikwels aksiome genoem, en om dan voort te gaan om hulle idees (vermoedes) wat uit die aannames volg deur die reëls van logika te gebruik. Dit is egter gewoonlik die finale produk wat gepubliseer word en nie die werk in ontwikkeling nie.

Motivering

[wysig | wysig bron]

Wiskundiges se motiverings verskil. Oor die algemeen word wiskundiges nie deur die strewe na rykdom gemotiveer nie; die vrug van hul arbeid is dikwels nie patenteerbaar nie en is in baie gevalle van suiwer akademiese belang. Baie wiskundiges word gemotiveer deur die genot wat hulle uit die aktiwiteit put asook deur die respek wat hulle by hul eweknieë afdwing.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Wiskunde vereis lang tye om nuwe benaderings te oordink en daarom moes wiskundiges tipies baie tyd gehad het om hulle belangstelling te beoefen. Die geskiedenis wys dan ook dat wiskundiges dikwels uit welvarende families kom. "Volgens legende was Archimedes deel van die koninklike familie van Sirakuse. Die Markies van l'Hopital (1661–1704) was ryk genoeg om Johann Bernoulli te huur om hom in Analise te onderrig. Daar was egter so nou en dan armer, onbetaalde amateur wiskundiges wat tog belangrike bydraes tot die veld gemaak het.

Demografie

[wysig | wysig bron]

Soos in die geval van baie wetenskaplike beroepe, is wiskunde as vakgebied in groot maat deur mans oorheers. Van die bekende vroulike wiskundiges tel Emmy Noether (1882–1935), Sophie Germain (1776–1831), Sofia Kovalevskaya (1850–1891), Rózsa Péter (1905–1977), Julia Robinson (1919–1985), Mary Ellen Rudin, Eva Tardos, Émilie du Châtelet en Marianna Csörnyei.

Aanhalings

[wysig | wysig bron]

...wees versigtig vir wiskundiges, en almal wat leë voorspellings maak. Die gevaar bestaan reeds dat die wiskundiges 'n verbond met die duiwel gesluit het om die gees te verdonker en om mens in die boeie van die Hel op te sluit.

-Augustinus van Hippo, De Genesi ad Litteram (met "wiskundiges" in hierdie verband verwys hy hoofsaaklik na die astroloë.)

'n Wiskundige is 'n masjien wat koffie in stellings verander.

-Paul Erdős

Die Mathematiker sind eine Art Franzosen; redet man mit ihnen, so übersetzen sie es in ihre Sprache, und dann ist es alsobald ganz etwas anderes. (Wiskundiges is soos 'n soort van Fransman; as jy met hulle praat, vertaal hulle dit in hulle eie taal en dan beteken dit onmiddellik iets heeltemal anders.)

-Johann Wolfgang von Goethe

Sommige mense is wiskundiges, ander is nie.

-Jane Goodall (1971) In the Shadow of Man

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  • A Mathematician's Apology, deur G.H. Hardy. Memoires, met voorwoord deur C.P. Snow.
    • Herdrukte weergawe, Cambridge University Press, 1992; ISBN 0-521-42706-1
    • Eerste Uitgawe, 1940
  • Dunham, William. The Mathematical Universe. John Wiley 1994.
  • Ooreenstemmende artikel in die Engelse Wikipedia en:Mathematician.

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]