Wêreldmoedertaaldag

Shaheed Minar, of die Martelaarsmonument, geleë te Dhaka Universiteitskampus, Bangladesj, gedenk die opoffering vir die Bengaalse taal op 21 Februarie 1952
Wêreldmoedertaaldag 2015 in Islamabad, met betogers wat eis dat Pandjabi (die moedertaal van die meeste Pakistani's) 'n amptelike taal van Pakistan moet word
Ekushey Book Fair in Alberta, Kanada
Internasionale Moedertaaldagmonument, Ashfield Park, Sydney, Australië. Onthullingseremonie, 19 Februarie 2006
Herdenking van Wêreldmoedertaaldag in Kanada
Wêreldmoedertaaldag 2017 in Bangalore, Indië

Wêreldmoedertaaldag is ’n dag wat wêreldwyd jaarliks op 21 Februarie gevier word om die bewustheid van taalkundige en kulturele verskeidenheid en veeltaligheid te bevorder. Dit is op 17 November 1999 deur Unesco aangekondig. Hierdie viering is ook amptelik erken deur die Verenigde Nasies se Algemene Vergadering in sy besluit om 2008 as die Internasionale Jaar van Tale te vestig.[1]

Wêreldmoedertaaldag het ontstaan as internasionale erkenning van Taalbewegingsdag, wat sedert 1952 in Bangladesj (voorheen bekend as Oos-Pakistan) herdenk is toe ’n aantal studente, insluitend studente van die Universiteit van Dhaka doodgemaak is deur Pakistanse polisie in Dhaka gedurende die proteste van die Bengaalse Taalbeweging.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Op 21 Maart 1948 het Muhammad Ali Jinnah, destydse goewerneur-generaal van Pakistan, verklaar dat Oerdoe die enigste amptelike taal vir Wes- en Oos-Pakistan sou wees. Die mense van Oos-Pakistan (nou Bangladesj), met Bengaals as moedertaal het hierteen begin protesteer. Op 21 Februarie 1952 (8 Falgun 1358 in die Bengaalse kalender) het studente in Dhaka aangedring op ’n provinsiale staking. Die regering het ’n beperkte klokreëling ingestel om ’n staking te voorkom en die proteste is bedwing sodat die klokreëling nie oortree sou word nie. Die Pakistanse polisie het op die studente gevuur ten spyte van die relatief rustige protes en ’n aantal studente is dood.

Jaarlikse temas

[wysig | wysig bron]

Die viering van Wêreldmoedertaaldag het normaalweg ’n tema wat òf aangedui is in die formele program wat feesvieringe bepaal by Unesco se hoofkantoor, of meer eksplisiet in die media.[2]

  • 2000: Inhuldigingsviering van Internasionale Moedertaaldag
  • 2001: Tweede jaarlikse viering
  • 2002: Taaldiversiteit: 3 000 tale in gevaar (slagspreuk: In die melkweg van tale is elke woord ’n ster)
  • 2003: Vierde jaarlikse viering
  • 2004: Kinders leer (dié viering by UNESCO het ’n "unieke uitstalling van kinders se oefenboeke van regoor die wêreld bevat wat die proses waarvolgens kinders leer om geskrewe geletterdheid in die klaskamer te bemeester" ingesluit.[3]
  • 2005: Braille en gebaretale
  • 2006: Tale en die kuberruim
  • 2007: Veeltalige onderwys
  • 2008: Internasionale jaar van tale
  • 2009: Tiende jaarlikse viering
  • 2010: Internasionale jaar vir die toenadering van kulture
  • 2011: Inligting- en kommunikasietegnologies
  • 2012: Moedertaalonderrig en inklusiewe onderwys
  • 2013: Boeke vir moedertaalonderrig
  • 2014: Plaaslike tale vir globale burgerskap: kollig op wetenskap
  • 2015: Insluiting in en deur onderwys: taal tellings (met 'n gebeurtenis in Parys))[4]
  • 2016: Gehalte onderwys, onderrigstale en leeruitkomste
  • 2017: Volhoubare toekoms deur middel van veeltalige onderwys
  • 2018: Ons tale, ons bates
  • 2019: Internasionale jaar van inheemse tale
  • 2020: Beveiliging van taalverskeidenheid
  • 2021: Bevordering van veeltaligheid vir inslutiing in onderrig en die samelewing[5]
  • 2022: Die gebruik van tegnologie vir veeltalige leer: uitdagings en geleenthede[6]
  • 2023: Veeltalige onderrig - 'n noodsaaklikheid om onderwys te transformeer[7]
  • 2024: Veeltalige onderrig is 'n pilaar van intergenerasieleer[8]

Internasionale vieringe

[wysig | wysig bron]
  • Die Linguapax-prys word jaarliks op Wêreldmoedertaaldag toegeken.
  • Unesco bepaal die tema vir elke Wêreldmoedertaaldag en hou verwante gebeure by hul hoofkwartier in Parys op of naby aan 21 Februarie elke jaar.
  • In 2008 is die Internasionale Jaar van Tale amptelik op Wêreldmoedertaaldag geloods.

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (en) VN Algemene Vergadering, 61ste sessie, item 114 op die agenda, Besluit aanvaar deur die Algemene Vergadering, 61/266. Veeltaligheid (A/RES/61/266) Geargiveer 16 Desember 2008 op Wayback Machine
  2. ↑ (en) UNESCO, "21 Februarie – Internasionale Moedertaaldag"
  3. ↑ "Languages in Education | Education | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization". Portal.unesco.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2012. Besoek op 2 Julie 2016.
  4. ↑ "International Mother Language Day Celebration 2015" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Desember 2019. Besoek op 21 Februarie 2015.
  5. ↑ "Celebration of International Mother Language Day at UNESCO 19/02/2021 10:00 - 19/02/2021 12:30". events.unesco.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Februarie 2021. Besoek op 2 Februarie 2021.
  6. ↑ "International Mother Language Day, 21 February 2022". UNESCO (in Engels). 4 Oktober 2018.
  7. ↑ "International Mother Language Day, 21 February 2023". UNESCO (in Engels). 19 Februarie 2024.
  8. ↑ "International Mother Language Day, 21 February 2024". UNESCO (in Engels). 19 Februarie 2024.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.