Yangtze

Yangtze
Skemeraand op die Yangtze naby die Drieklowe.
Skemeraand op die Yangtze naby die Drieklowe.
Skemeraand op die Yangtze naby die Drieklowe.

Die stroomgebied van die Yangtze.

Oorsprong Saamvloei van Tuotuo He en Dam Chu in Yushu, Geladaindong-piek, Tanggula-gebergtes, Qinghai
Monding naby Sjanghai in die Oos-Chinese See
Stroomgebied Volksrepubliek China
Lengte 6 300 km (3 915 myl)[1]
Oorspronghoogte 5 042 m (16 542 voet)
Mondinghoogte 0 m (0 voet)
Gemiddelde afloop 30 166 m/s³ (1 065 302 vt³/s)[2]
Stroomgebiedopp. 1 808 500 km² (698 266 myl²)[3]
Kaart van die Yangtze-bekken in Asië.
Kaart van die Yangtze-bekken in Asië.

Die Yangtze (Chinees: 長江 / 长江 Cháng Jiāng (hulp·inligting), letterlik "Lang rivier"; ou spelling: Jangtse) is ná die Nyl en die Amasone die wêreld se derde langste rivier. Die rivier, met 'n lengte van 6 300 km, is die langste rivier in die Volksrepubliek China en in Asië.

Die "Groot Buig van Shigu"
Die "Tierspringkloof"
Kuimen – Poort na die Qutang-kloof
Die Drieklowedam tussen Chongqing en Yichang

Die Yangtze ontspring aan die Geladaindong-piek in die Tanggula-gebergtes in die Chinese provinsie Qinghai, sowat 450 km wes van die Geelrivier se oorsprong. Aansluitend vloei die rivier in 'n suidoostelike rigting. Net wes vloei die Mekong en die Salween. Hierdie beskermde gebied van drie parallelle riviere in Yunnan is deur UNESCO in 2003 as wêrelderfenisgebied gelys.[4]

Die bo- en middelloop van die Yangtze word tot by Yichang gekenmerk deur baie klowe. Die mees bekende daarvan is die "Drie klowe Qutang, Wuxia en Xiling", wat intussen deur die omstrede Driekloofdam oorstroom is. Sowat 1 500 km stroomaf van die Yangtze se oorsprong bereik die rivier die "Groot Buig van Shigu", waar die tot-hier-suidoosvloeiende rivier sy rigting verander en nou in noordoostelike rigting deur die "Tierspringkloof" vloei.

Naby Shiluoke verander die Yangtze weer sy rigting en vloei nou in 'n suidelike rigting tot by Chitian. Na 'n 90°-kurwe in 'n oostelike rigting bereik die Yangtze na sowat 55 km Rubeidi, vanwaar die rivier weer in 'n noordoostelike rigting vloei. Naby Gelipingzhen verander die vloeirigting na die ooste, wat die Yangtze tot by die monding van die vanuit die suide komende Xiao Jiang naby Yenjuping behou. Vanaf hier vloei die rivier oorwegend in noordoostelike rigting. Naby Xinshizhen is 'n 180°-lus met aansluitende rigtingsverandering na oossuidoos tot by Yibin. Hier mond die vanaf-die-noordweste-komende Min Jiang in die Yangtze (tot hier 金沙江, Jīnshājiāng; "Goldsandrivier" genoem) uit, wat vanaf hier verder in noordoostelike rigting tot by Chongqing vloei.

Die Yangtze word deur die Keiserkanaal met die Geelrivier verbind. Die grootste stede aan die rivier is Panzhihua, Yibin, Luzhou, Chongqing, Yichang, Jiangling, Shishou, Yueyang, Xianning, Wuhan, Ezhou, Huangshi, Jiujiang, Anqing, Tongling, Wuhu, Ma'anshan, Nanjing, Yangzhou, Zhenjiang, Nantong en Sjanghai.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (en) Encyclopaedia Britannica: Yangtze River. Besoek op 27 Februarie 2015.
  2. ↑ (en) "Main Rivers". National Conditions. China.org.cn. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Junie 2020. Besoek op 27 Februarie 2015.
  3. ↑ (en) Zhang Zengxin; Tao Hui; Zhang Qiang; Zhang Jinchi; Forher, Nicola; Hörmann, Georg. "Moisture budget variations in the Yangtze River Basin, China, and possible associations with large-scale circulation". Stochastic Environmental Research and Risk Assessment. Springer Berlin/Heidelberg. 24 (5): 579–589. doi:10.1007/s00477-009-0338-7.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  4. ↑ (en) (fr) whc.unesco.org: Three Parallel Rivers of Yunnan Protected Areas

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]