Åland

Åland
Landskapet Åland (Sweeds)
Ahvenanmaan maakunta (Fins)

Vlag Wapen
Nasionale leuse: Eilande van Vrede[1]
Volkslied: Ålänningens sång (Sweeds vir: "Lied van die Ålandse")
Hoofstad	Mariehamn 60°15′N 20°22′O / 60.250°N 20.367°O / 60.250; 20.367
Grootste stad	Mariehamn
Amptelike tale	Sweeds
Regering • Goewerneur^a • Eerste minister	Outonome streek binne Finland Peter Lindbäck Katrin Sjögren
Onafhanklikheid Outonomiteit • Outonomie-wet • Erken	binne Finland 7 Mei 1920[2] 1921^b
Oppervlakte  - Totaal    - Water (%)	1 580[3] km^2  (–) 610 myl^2
Bevolking  - 2020-skatting  - Digtheid	30 129[4] (223^ste) 19,07 / km^2 49,4 / myl^2
BBP (KKP)  - Totaal  - Per capita	2007-skatting $1,563 miljard[5] $55 829
BBP (nominaal)  - Totaal  - Per capita	$1,1 miljard $36 200[6]
MOI (2007)	0,900[7] (–)  –  baie hoog
Geldeenheid	Euro^d (€) (EUR)
Tydsone  - Somertyd	OET (UTC+2) OEST (UTC+3)
Internet-TLD	.ax^e
Skakelkode	+358
a. Die goewerneur is 'n administratiewe pos wat deur die Regering van Finland gevul word en het nie outoriteit oor die outonome Regering van Åland nie. b. Besleg deur die Volkebond na die Åland-krisis. c. Åland het 'n aparte referendum en daarna 'n het die Åland Eilande op dieselfde stadium as die res van Finland aangesluit. d. Tot 1999, die Finse mark. e. Het .aland.fi vanaf Augustus 2006 vervang. Die .eu domein word ook gebruikaangesien dit met Finland en die res van die Europese Unie lidlande gedeel word.

Åland (Sweeds: Åland, [ˈǒːland], ; Fins: Ahvenanmaa) is 'n argipel in die Oossee. Dit is geleë by die ingang tot die Botniese Golf en vorm 'n outonome, gedemilitariseerde enkeltalig Sweeds administratiewe provinsie en gebied van Finland. Dit is die kleinste provinsie van Finland en beslaan 0,50% van Finland se bevolking en 0,49% sy die grondgebied.

Nasa-Satellietbeeld van Åland

Kaart van Åland

Die Ålandeilande bestaan uit die hoofeiland Fasta Åland (waar 90% van die bevolking woonagtig is) en 'n argipel oos daarvan wat uit meer as 6 500 skere en eilande bestaan. Fasta Åland word in die weste geskei van die kus van Swede deur veertig kilometer oopsee. In die ooste is die Åland-argipel so te sê aaneenlopend met die Finse Argipelsee. Åland se enigste landgrens is kort met 'n vreemde vorm;^[8] dit is geleë op die onbewoonde eiland Märket, wat met Swede gedeel word. Dié grens is in 1985 opnuut onderhandel.

As gevolg van Åland se outonome status word die magte wat op provinsiale vlak uitgeoefen word deur verteenwoordigers van die sentrale staatadministrasie in die res van Finland grootliks deur die Regering van Åland uitgevoer in Åland.

Demografie

Die meeste mense is Sweeds (91,2%), maar 5% praat ook Fins. Op skool is Sweeds die mees gebruiklike taal, maar in party skole word ook Fins gepraat. Meer as 94,8% van Åland se bevolking is aanhangers van die Evangelies-Lutherse Kerk.

Ekonomie

Die euro is die amptelike valuta, maar die Sweedse kroon word ook gesirkuleer.

Verwysings

1. (en) Deseret News (Salt Lake City), 18 Julie 2004 deur Tim Vickery, Associated Press
2. (en) Hurst Hannum (1993). "Agreement between Sweden and Finland Relating to Guarantees in the Law of 7 May 1920 on the Autonomy of the Aaland Islands". Basic Documents on Autonomy and Minority Rights. Martinus Nijhoff Publishers. p. 141. ISBN 0-7923-1977-X.
3. (fi) "Ennakkoväkiluku sukupuolen mukaan alueittain, helmikuu.2016". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 April 2016. Besoek op 30 Mei 2016.
4. (en) "Population". Tilastokeskus. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Julie 2006. Besoek op 9 Augustus 2021.
5. (sv) "ÅSUB – Ålands statistik och utredningsbyrå". Statistiek Åland. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 November 2016. Besoek op 30 Mei 2016.
6. (en) "Facts about Åland". Nordiese Raad. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Augustus 2021. Besoek op 9 Augustus 2021.
7. (en) "Sub-national HDI – Area Database – Global Data". hdi.globaldatalab.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 September 2018. Besoek op 13 September 2018.
8. (en) Hidden Europe Magazine, 11 (November 2006) bl. 26-29 ISSN 1860-6318

Bronnelys

Algemeen

• (en) "Åland Islands". Encyclopædia Britannica. Besoek op 16 Maart 2024.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Åland.
• (en) Toerisme-inligting oor Åland op Wikivoyage
• (sv) Amptelike webwerf
• (sv) Amptelike webwerf van die regering