Albbruck

Basisdate
Dialekt:	Alemannisch
Hauptvariante:	Hochalemannisch
Regionalvariante:	Hotzewälderisch
Bundesland:	Bade-Württebärg
Regierigsbezirk:	Friburg
Landchreis:	Waldshuet
Höchi:	324 m ü. NHN
Flächi:	39,7 km²
Iiwohner:	7512 (31. Dez. 2022)
Bevölkerigsdichti:	189 Iiwohner je km²
Poschtleitzahl:	79774
Vorwahl:	07753
Kfz-Chennzeiche:	WT
Gmeischlüssel:	08 3 37 002
Adress vo dr; Gmeiverwaltig:	Schulstraße 6; 79774 Albbruck
Webpräsenz:	www.albbruck.de
Burgermeischter:	Stefan Kaiser
Lag vo dr Gmei Albbruck im Landchreis Waldshuet
	Karte

Albbruck isch e Gmeind im Landchreis Waldshüet und ligt a dä Mündig vo dä Alb i dä Rhii, wo do d'Gränze zu de Schwiz bildet. S isch vor allem bekannt wäge dä Papierfabrik. Selli gits scho lang, früener händ sie s Holz däfür no d Alb abegflözt. D Alb isch bevor dä Elektrifiziirig ä ganz gfährlichs Wasser gsi wo oft Hochwasser gha hät. Dä Strom wird für d Papierfabrik bruucht.

Geografy

Nochbergmeinde

D'Gmeind gränzt im Norde an Dachsbärg, im Oste an d'Chreisstadt Waldshüet-Dienge und Dogere, im Süde an d'Schwizer Gmeinde Schwaderloch und Mettauertal, im Weste an Laufeburg und Herrischried.

Gmeindeglyderig

Zu de Gmeind Albbruck mit de Gmeinde Birkchinge (Birkingen), Birdef (Birndorf), Büech (Buch), Schache (Schachen) und Underalpfe (Unteralpfen), wo bis in d'1970er-Johr alli selbständig gsi sin, ghörte insgsamt 20 Dörfer, Wyler, Höf und Hüser. Zu de Gmeind Albbruck in de Gränze vom 31. Dezämber 1974 ghöre s Dorf Albbruck mit Alb und d'Gmeindedeil Albert und Kiesebach. Zu de ehemolige Gmeind Birkchinge ghöre d'Dörfer Birkchinge und Kuchelbach, de Wyler Bohland und s Ghöft Behle. Zu de ehemolige Gmeind Birdef ghöre d'Dörfer Birdef und Schadebirdef und s Ghöft Miehli. Zu de ehemolige Gmeind Büech ghöre s Dorf Büech, d'Wyler Etzwihl, Haide, Hechwihl und Steibach und d'Hüser Görwihler Steg und Hochefäls. Zu de ehemolige Gmeind Schache ghört Steibach und d'Hüser Görwihler Steg und Hochefäls. Zu de ehemolige Gmeind Schache ghört s Dorf Schache. Zu de ehemolige Gmeind Underalpfe ghöre s Dorf Underalpfe und d'Hüser Styg, Jugendheim.

Im Gebiet vo de ehemolige Gmeind Büech litt di abgangeni Burg Ryburg (oder Iburg).

Gschicht

De Orts-Chern Albbruck mit sine Ortsdeil Kiesebach, Alb und Albert hät de Gmeind ihr Name gee; er isch 1403 s erscht Mol gnännt worre. De Ortsdeil Birkige isch 814 als Birchinga zum erschte Mol urkundlig erwähnt worre und hät zerscht im St. Galler Chloster, spöter (ab 1528) im Chloster St. Blasie ghört. Birndorf isch au 814 zum erschte Mol i-n-re Urkunde erwähnt worre. Im Ortsdeil hät's e dreischiffigi Chirch im romanische Stil; dört findet mer mehreri Kunschtwerch. Sit 1271 hät Birndorf zum Chloster St. Blasie ghört. De Ortsdeil Büech wird als puach im St. Galler Urkundebüech erwähnt.

Am 2. April 1945 isch Albbruck zum Zyl vo me Luftagriff worre. 4 Persone sin deby gstorbe.

Rümligi Entwicklig vom Gmeindegebiet

Am 1. April 1924 sin d'Gmeinde Albbruck, Alb und Kiesebach zu de "neue" Gmeind Albbruck vereinigt worre. 1936 isch d'Gmeind Alb uff sälli Gmeind ygmeindet worre. Di hüttigi Gmeind Albbruck isch zum 1. Januar 1975 uss de sechs Gmeinde Albbruck, Birkchinge, Birdef, Büech, Schache und Underalpfe bildet worre, wo bis dörthy selbständig gsi sin.

Wappe vo de ehemolige Gmeinde

Albbruck

Birkchinge

Birdef

Schache

Underalpfe

Büech

Bolitik

Wahle

Ergebnis vo dr Landdagswahle sit 2006:^[2]

Johr	CDU	SPD	FDP	Griene	Linke¹	AfD	Sonschtige
2016	35,8 %	9,4 %	8,6 %	27,3 %	1,6 %	12,6 %	4,8 %
2011	45,1 %	24,3 %	4 %	19,4 %	1,8 %		5,4 %
2006	49,8 %	21,4 %	8,7 %	7,3 %	1,9 %		10,9 %

¹ 2006: WASG, sit 2011: Die Linke

Fueßnote

↑ Statistisches Landesamt Baden-Württemberg – Bevölkerung nach Nationalität und Geschlecht am 31. Dezember 2022 (CSV-Datei).
↑ Statistisches Landesamt Baden-Württemberg: Landtagswahl (Memento vom 7. Juli 2019 im Internet Archive)

Extärni Site

Commons: Albbruck – Sammlig vo Multimediadateie

www.albbruck.de – Offiziälle Internetuffdritt vo de Gmeind

Des isch e Artikel oder e Absatz über e regionali Bsunderheit. Er dät no besser wirke, wänn er in dr Dialäktspiilart vu sälere Region gschriibe wär. Ich, dr erscht oder dr Hauptautor vu däm Artikel oder däm Absatz, dät mi freie, wänn eber esach in s lokal Alemannisch ibersetze dät. Schryb bitte i dr Zämmefassig dass du de Artikel i de lokale Dialäkt umänderesch.

Lueg dezue au Froge un Antworte zum Dialäkt.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Albbruck“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[Metadaten_Einwohnerzahl_DE-BW-1] Statistisches Landesamt Baden-Württemberg – Bevölkerung nach Nationalität und Geschlecht am 31. Dezember 2022 (CSV-Datei).

[2] Statistisches Landesamt Baden-Württemberg: Landtagswahl (Memento vom 7. Juli 2019 im Internet Archive)

[1]

[2]