Wappa | Deitschlandkart | |
---|---|---|
| ||
Basisdata | ||
Dialekt: | Alemannisch | |
Hauptvariante: | Schwäbisch | |
Regionalvariante: | Oschdschwäbisch | |
Bundesland: | Bayern | |
Regierongsbezirk: | Schwaba | |
Heh: | 494 m i. NHN | |
Fläch: | 146,9 km² | |
Eiwohner: |
301.033 (31. Dez. 2022)[1] | |
Bevelkerongsdicht: | 2049 Eiwohner je km² | |
Boschtloetzahle: | 86150–86199 | |
Vorwahl: | 0821 | |
Kfz-Kennzoeche: | A | |
Gmoedsschlissel: | 09 7 61 000 | |
LOCODE: | DE AGB | |
NUTS: | DE271 | |
Gmoedgliderong: | 41 Stadtbezirk 17 Blanongsraem | |
Adress vo dr Gmoedsverwaltong: |
Rathausplatz 1 86150 Augsburg | |
Webpräsenz: | ||
Oberbirgormaeschdore: | Eva Weber (CSU) | |
Lag vo de Gmoed Augschburg en Bayern | ||
Dialäkt: Schwäbisch |
Aogschburg (regional [aogʃbʊrg], sonsd [aogsbʊrg]) isch d Haobdsdadd vom bayrischa Regirongsbezirk Schwaba, mid Sitz vo dor Bezirksregirong, ond Graessdadd vom gleichnamicha Landgraes. Nåch Trier zwåedeldesda Sdadd en Deidschland, isch Augsburg heid mid ogfär 300.000 Aewonor de driddgreesd Sdadd em Bundesland Bayern. Dor Nãma gåd zrugg uff d remischa Provinzhaobdsdadd „Augusta Vindelicorum“, grinded vom Kaisor Augustus anna 15 vår Christus. Augsburg leid vorkehrsginsdich an dor Audobã A 8 Sduagord – Mincha. Vo dor Audobã här nåch Sida gåd d Bundessdrås B 17, virsburich ausbaud, middla durch d Sdadd durch.
Em Zwåeda Wäldgriag isch Aogsburg zo fasd 80 % zersdeerd wårda, weil-s då zom Beisbil mit dir Firma MAN (Maschinafabrigg Augsburg - Nirnbärg) wirdschafliche Griagsziil gäa håd. Nåch-em Griag isch d Sdadd mit viil Sachvorsdand nåch alde Blẽ widor uffbaud wårda, so dass d Ennasdadd heid a wirglich schees Bild härmachd.
Sdadddåel vo Aogschburg send Oberhausa, Pfersee usw.
Em Middlaldor isch d Freia Reichssdadd Augsburg nåch Köln ond Nirnbärg de driddgreesd Sdadd ein Deidschland gwäa ond deshalb dor Ord vo viile Reichsdääg. A iborragenda Bedeidong durchs ganze Midllaldor durch hend d Fuggor gheed, a oglaoblich reicha Patriziorfamilie. Uff d Fuggor gåd ao d "Fuggorsdadd" zrugg, d wäldweid ersda Sozialbausiidlong.
Uff dor Reichsdaag vo 1555 gåd dor Feiordich „Friedensfest“ am 8. Augusd zrugg, weil da em End vo dor Reformationszeid on Friida gschlossa wårda isch, där må bis zomm Dreisichjähricha Griag ghalda håd. Dor 8. August isch sdaadlichor Feiordaag fir Augsburg, womid d Sdadd de oenzich en ganz Deidschland isch, dia må on oegena sdaadlicha Feierdaag håd.
Aogschburg isch lang d greesda ond d wichdigsda Sdadd em schwäbischa Sbråchraom gwäa, bis se em 19. Jårhondord vo Sduagord iborhold wårda isch. Geografisch gsäa leid Aogsburg abor ganz oginsdich am esdlicha Rand vom Sbråchraom, sonsd wär-s fir a gesamdschwäbischs Zendrum prädesdinird gwäa[2]. Dor Fluss Lech isch scho emmor d Grenz zwischem schwäbischa ond-em bairischa Dialäggd gwäa. En dor Sdadd sälbor schwäzzd-mor osdschwäbisch. Bsondors ufffellich isch s "sch" ao vår "g" ond "k", deswäaga ao dor Nãma "Aogschburg", odor a Word wia z. B. "Muschkl". S "r" wird en Aogschburg ond em Omland gärn grolld ausgsbrocha. Seid aeniche Jårzend mached sich dribornaus ao bairische Dialäggdmerkmål bråed, weil dor bairische Dialäggd glei esdlich vo Aogschburg ãfangd.
Aogschburg leid am Lech [lɛç], där må ogfär 150 km sidwäsdlch ein Tirol ãfangd ond 40 km nerdlich en d Donao naegåd. Dor eldesda Dåel vo Aogschburg ond ao dor sidlichsde Sdadddåel leid uff-m nerdlicha Dåel von-ra Hochterrass zwischem Lech ond dor Wärdach, dia må nerdlich vo dära Terrass zsẽmafliased.
Durch Aogschburg, sbeziäll durchs Lechvirdl en dor Aldsdadd, fliaßt a weid vorzweigds kinsdlichs Bachsysdem. Ibor 500 Brugga ond Briggla send en demm Bereich baud wårda. Manche Leid moended, dees seined mae wia en ganz Venedich, bewiisa isch dees abor edd.
Em Sida ärsdreddg sich s Lechfeld, a nåcheiszeidlicha Schoddorebene. Dord fended-mor no seldene Urlandschafda. Dor Augschburgor Sdadddwald, on 21,5 km² grosor Aowald, zeld zo de ardareichsde Lebensraem in Middleiropa. Dor Augschburgor Naddurpark „Augsburg – Westliche Wälder“ isch a schees gresors Waldgebiid. D Sdadd isch dor greesde kommunale Waldbesitzor en Bayern, en Deidschland dor driddgreesde.
Zomm Vordichdongsraom Augschburg bezihongsweis zor Nåchborschafd vo Aogschburg gheered d folgende Sdedd ond Gmoindena:
D Cisa (Cysa, Ciza, Zisa) isch a aagebliche Geddin gwea, wo z Augschburg vereert wore si soll.
Dr "Stoinerne Ma" isch a mannsgroße Stoifigur an dr estli Staddmauer. Es isch a oiarmigr Beck mit en Loib Brod und an Schild uf oim schneckefermiga Podest. Ea hod im Dreißigjährige Krieg mit em falscha Brod us Sägemähl, wo ear vor dr Staddmauer gschmisse hod, d Stadd vor oiner Belagerung gschitzt. D Belagerer händ so dengt, dass d Stadd no im Überfluss lebe däd ond händ ufgebe. Bi dera Aktion isch dr Beck abr no aagschosse wora und hod oin Arm verlora.