Biermösl Blosn

Biermösl Blosn
D Biermösl Blosn un dè Gerhard Polt 2010 im Münchner Volkstheater
D Biermösl Blosn un dè Gerhard Polt 2010 im Münchner Volkstheater
D Biermösl Blosn un dè Gerhard Polt 2010 im Münchner Volkstheater
Allgmeini Informatione
Härkumft Günzlhoffè, Bayern, Dütschland
Genre Volksmusig, Kabarètt
Gründig 1976
Uuflöösig 2012
Website www.biermoesl-blosn.de
Gründungsmitglider
Baridon, Tuba, Flötè, Banjo, Drèèleièrè, Cello, Tenor-Jagdhorn, Bariton-Alphorn
 Michael Well
Harfè, Giigè, Flötè, Gitarrè, Hackbrètt, Zither, Dudelsack, Ballaschtsitè, Tuba, Baridon-Jagdhorn, Sopran-Alphorn, Bacdrumbeetè
 Chrischtoph „Stofferl“ Well
Gitarrè, Steirisches Akkordeon, Saxophon, Drumbeetè, Braatschè, Sopran-Jagdhorn, Tenor-Alphorn
 Hans Well


D Biermösl Blòsn sin è bayrische Musig- un Kabarèttgruppè gsi, wo 1976 vo dè Well-Brüèder Hans (* 1953), Chrischtoph (* 1959) un Michael Well (* 1958) gründèt worrè sin. S Biermösl (hochdütsch: Beerenmoos) isch èn Deil vom Haschplmoor im Landchrais Fürschtèfäldbrugg. Blòsn (Blòs) isch èn bairischè Begriff für è Cliquè, Gruppè.[1] D Grupp hèt bayrischi Volksmusig (Stubnmusi) un Mundart mit bolitischè un satirischè Tegscht vobundè un isch ein vo dè Wägbereiter vo dè asè benamstè Neuè Volksmusig. Am 18. Januar 2012 hèt d Band iri letschtes Konzèrt z Fürth gää.[2]

Bandgschichtè

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Diè drei Mitglyder vo dè Biermösl Blòsn chömmèd us dè 17-köpfigè Familliè vom Schuèlmeischter Hermann Well (1913–1996)[3] un sinèrè Frau Traudl (geboreni Effinger, 1919–2015)[4] uss èm Dorf Günzlhoffè bi Fürschtèfäldbrugg.

  • Chrischtoph Well (Stofferl dauft, * 3. Dezembèr 1959 z Günzlhoffè) hèt Drumbeetè studyrt un isch Solodrumbeeter bi dè Münchner Philharmoniker un spôter Konzèrtharfèschpiller gsi.
  • Michael Well (* 10. Oktobèr 1958 z Günzlhoffè) hèt è Uusbildung zum Solotubischt un Baritonischt, in isch ebbèfalls bi dè Münchner Philharmoniker gsi.
  • Hans Well (* 1. Mai 1953 z Willprechtszèll), er hèt Germanischtik un Gschichte studyrt, un isch hauptsächlich für d Tegscht vo dè Gruppè voantwortlich gsi.

Großes Vorbild vo dè drei Brüèder isch dè Kraudn Sepp (1896–1977) us èm Isarwinkel. Sie hèn 1976 mit Volksmusiguffdritt aagfangè, wiè si schu dèvor unter Aaleitung vo irèm Vatter absolvyrt hèn. Si hèn hüüfig mit èm Gerhard Polt zämmègschafft un sin glegentlich i dè ARD-Sendung Schiibèwǜscher uffdrèttè. Drei vo irè Schwôschtèrè, Moni, Vroni un Burgi, hèn nõch irèm Vorbild 1986 diè bayrischi Volksmusig- un Kabarett-Gruppè D Wellkürè gründèt. È witteres Musigbrojèkt uss èm Chrais vo dè Well-Familliè isch d Formation Well-Buam, wo sich s Widderbeläbbè vo dè authentischè bayrischè Volks(tanz)musig als Uffgaab gschtellt hèt, dört hèn au dè Chrischtoph un Michael Well mitgwǜrkt.

D Musig vo dè Biermösl Blòsn zeichnèt sich u. a. durch diè zum Deil ironischi Integration vo andrè Musigschtyl wiè öppè dè keltischè Folklorè, uugwöhnlichi Inschtrumèntyrungè wiè Dudelsack, Alphorn, Harfè odder Didgeridoo, abber vo allem durch bissigi satirisch-bolitischi bzw. gsellschaftskritischi Tegscht uus (byschpillswys hèn si dè Kardinal Josef Ratzinger mit èm Spitznammè Alpè-Ayatollah vosää), wo hüüfig uff traditionèllè bayrischè Reim- un Gsangsschtyl (Gschtanzl) beruèd un im Dialèkt vordrait wörrè sin.

D Biermösl Blòsn isch bundeswit bekannt worrè, wo si 1981 – „us Vosää“ zum traditionèllè Maibockaaschtich im Münchner Hofbräuhuus ygladè gsi sin, un dört diè bayrischi Regyrungspartei CSU im Zämmèhang mit dè Massèvohaftung vo Nürnbärch vor dè vosammeltè Minischter un Landdagsabgeordnètè scharf kritisyrt hèn un asè èn politischè Eklat voursacht hèn.[5][6] 1981 hèt d Gruppè z Mainz dè Förderpriis zum Dütschè Chlykunschtpriis chriègt. Z Bayern sin ènè 1985 un 1996 trotz eidütigè Nominyrungè durch diè jewyligi Jury entschprèchendi Uuszeichnungè voweigert worrè.

Mit dè Mitglyder vo dè Band Diè Dotè Hosè sin dè Well-Brüèder sit dè gmeinsamè Deilnaam am Anti-WAAhnsinns-Feschtival fründschaftlich vobundè. 1990 hèn si zämmè mit èm Gerhard Polt am Erfolgsalbum Uff èm Chrützzug is Glück vo dè Dotè Hosè mitgschprillt. 1997 hèn si dè Sonderpriis Reif & Bekloppt vom Prix Pantheon, 1999 dè Bayrische Kabarèttpriis i dè Kategory Musik-Kabarètt chriègt.

Dè 1999 uff bayrischer Ebèni uusdraite Stritt um dè Bau von èrè McDonald’s-Filialè a dè Autobaanraschtschtätti uff èm landschaftlich reizvollè obberbayrischè Irschèbärg hèt d Gruppè zum Lièd vum Irschèbärg. Im Johr 2001 hèt è Lièd vo dè Gruppè èn witterè Skandal uusglöst. S „BayWa-Lièd“, è satirischi Vodubelung vo dè Bayernhǜmnè un dè Firma BayWa (Tegscht: „Gott mit Dir, du Land der BayWa …“), isch vo nèm Schuèlbuchvolaag in è Lièderbuèch für d Hauptschüler vo dè achtè Klassè gsetzt worrè. Diè scho druggtè Büècher sin uff Aawysung vom Bayrischè Kultusminischterium druffhy gly widder ygschtampft worrè.

Au dè Bayrische Rundfunk hèt s bolitische Engagement vo dè Musiger – öppè gegè d Widderuffbereitungsaalaag z Wackersdorf – mit èm zitwyligè Sendeboykott quittyrt. I dè Zwǜschèzit hèt sich abber s bolitische Klima im Bayrischè Rundfunk gänderèt, sellèwäg hèt dè Sender 2004 dè Biermösl Blòsn è eigeni 45-minütigi TV-Sendung innerhalb vo dè Reiè Alpèrock gwidmèt.

Im Johr 2005 isch dè Gruppè bim Tanz- un Folkfescht TFF.Rudolschtadt dè Wältmusig-Priis Ruth voliè worrè. Zum Abschluss vom Johr 2005 hèn si mit dè Dotè Hosè un èm Gerhard Polt durch voschideni Theater un Opèrèhüser tourt un unter dè Regie vom Hans Chrischtian Müller s Brogramm Abvent (sic) uffgfüürt. 2007 sin si gmeinsam mit èm Gerhard Polt z Münchè dè Großen Karl-Valentin-Priis un 2008 mit èm Göttinger Elch uuszeichnèt worrè.

Am 18. Januar 2012 isch dè letschte Auftritt übber d Bünni gangé. D Gruppè hèt sich denõch uffglöst.[7] Dè Well Hans hèt als Grund für d Drènnung Meinungsvoschiddèheitè übber diè kümpftigi Uusrichtung güßerèt. Ußerdèm gäb s Schwirigkeitè, mit Lièder uff diè voändertè bolitischè Raamèbedingungè z reagyrè, wiè öppè dè Atomuusschtyg un d CSU sig au nimmi sèll, wa si mòl gsi isch. Anders gsait, hèn sich diè Zyl, uff diè d Biermösl Blòsn mit irè Lièder abzylt hèn, mee un mee erreicht gsi. Er hèt mit èm Kabarettischt Dieter Hildebrandt übber gmeinsami Uffdritt nõchdenkt.[8]

Nõch dè Ufflösung

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Wellbrüder aus’m Biermoos 2014 bim Lièderfescht uff dè Burg Waldegg

Dè Chrischtoph un Michael Well hèn sich im Februar 2012 i dè Münchner Chammerschpyl mit èm „Huusmusigõbèd“ Fein sein, beinander bleibn [9] unter dè Regie vom Franz Wittèbrink, zämmè mit irè Schwôschtèrè, dè Gruppè Wellkürè, èm Bruèder Karl, dè Muètter sowiè (in èm Kurzuffdritt) ìm Gerhard Polt, bräsentyrt. I dè Spillzitè 2015/16 hèn d Brüèder Well mit èm Gerhard Polt i sim „Schauschpyl“ Ekzem Homo [10] widder bi dè Münchner Chammerschpyl gaschtyrt.[11]

Dè älteschte Bruèder Hans isch zämmé mit sinè Chinder Sarah, Tabea un Jonas Well als Hans Well & Wellbappn uffdrèttè.

Dè Well Hans hét d Biography 35 Jahre Biermösl Blosn am 9. April 2013 im Antje Kunschtmaa Volaag publizyrt.[12] È Biography vo dè Bierrmösl Blòsn us Sicht vom Chrischtoph un Michael Well unter m Titel Biermösl Blosn: Tokio – Kapstadt – Hausen isch bim Volaag Kein & Aber ebbèfalls im April 2013 uffglait worrè.[13]

Chrischtoph, Michael un Karl Well sin sit 2013, zum Deil zämmè mit èm Gerhard Polt, unter dè Bezeichnung Wellbrüder aus’m Biermoos uffdrèttè.[14]

Rezeption

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Journalischtin Annette Ramelsberger hèt 2011 i dè Süddütschè Ziting s Wärch vo dè Biermösl Blòsn als „Stachel im Fleisch der Obrigkeit, die anarchische Seele des Volkes“ sowiè als musikalischi Rügggängigmachung vo dè „Enteignung des Begriffs Heimèt durch d CSU Schritt für Schritt, Lied für Lied“. Si hebbe „das Zerrbild des Jodel-Bayern ersetzt durch messerscharfen Witz und intelligente Boshaftigkeit“, wa èn großè Vodiènscht vo sebbèrè Gruppè sig. Well diè aaltè Feindbilder jetzt „vobröckelèt“ sigèd, sig s sogsää „folgerichtig, dass sich d Biermösl Blòsn drennèt“, well si "gwunnè“ hèn. Si hebbèd „gegè Wackersdorf gschpillt, gegè diè Unvoantwortlichè bi dè Bayrischè Landesbank un gegè diè Voantwortlichè i dè Regyrung“ un sin „johrelang wǜrksamschti Opposition gsi“. Si hèn „mitghulfè, s Land z voänderè.“ Jetzt sigèd si nimmi dè bayrische „kratzige Ußèsiter, sondern ghätschlèts Kulturguèt“ un wörrèd vo „allè glièbt“ un sigèd „kein Uffreger mee.“ Mò chönnt sellèwäg au sägè „Mission erfüllt.“[15]

2003 hèt d Warschteiner Brauerei znägscht humorlos uff è ironischs Gschtanzl vo dè Biermösl Blòsn übber dènnè yr Byr reagyrt.[16] Am Ènd von èrè öffentlich vordraitè Korreschpondenz mit ebbèfalls satirischè Tegschtalternativè hèt d Brauerei mit Sitz z Nordrhy-Weschtfalè mit èrè Yladung a d Kabarèttgruppè yglenkt, um sich bi inè vo dè Qualidät vo irèm Byr z übberzüügè.[17]

Wärch

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Diskografy

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • 1980: Ex voto
  • 1982: Grüèß Gott, my Bayernland – CD
  • 1985: Tschüß Bayernland – CD
  • 1987: Freibank Bayern (mit èm Gerhard Polt) – CD (neu: 2007)
  • 1991: Jodelhorrormonschtershow – CD
  • 1993: Sepp, Depp, Hennèdreck (Kinderlièder mit dè Chind vom Chrischtoph un Michael un zwei andrè Chinder)
  • 1994: Wo samma (mit dè Dotè Hosè) – CD
  • 1996: Klampfn Toni (mit Attwenger, Fredl Fesl, Georg Ringsgwandl, Hans Söllner un andrè)
  • 1998: Wellcome to Bavaria – CD
  • 1998: Grüaß di Gott Chrischtkindl (Krippèschpyl vom Hermann Well, zrächtgmacht vom Hans mit allè acht Chinder vo dè Biermösl Blosn un drei witterè Chinder vo dè Familliè Well)
  • 2001: Erfolg (Hörbuèch mit èm Jörg Hube nõch èm glychnammigè Roman vom Lion Feuchtwanger)
  • 2001: Zing Zang Zing – Sepp, Depp, Hennèdreck II (Chinderlièder mit allè acht Chinder vo dè Biermösl Blosn)
  • 2002: Räuber & Gendarm – CD
  • 2002: Dè unbekannte Valentin (mit Gerhard Polt un Gisela Schneeberger)
  • 2003: Unterbayern (live) – CD
  • 2006: Auftanz (bairische un internationali Volgstänz, vom Michael un Stopherl mit Chinder un Gäscht)
  • 2006: Bayern Open – DVD (mit Gerhard Polt)
  • 2006: Tschurangrati – DVD (mit Gerhard Polt)
  • 2006: Obatzt is/Crème Bavaroise – DVD (mit Gerhard Polt)
  • 2007: Stoibers Vomächtnis (mit èm Gert Heidèreich, Gerhard Polt un Jörg Hube)
  • 2007: Rundumadum (Internationali Chinderlièder mit Hans, sinè drei Chinder un Gäscht)
  • 2008: Offener Vollzug – DVD (mit èm Gerhard Polt)
  • 2009: Jubiläum – Doppel-CD (mit èm Gerhard Polt zum 30-jöhrigÈ Bünnèjubiläum)
  • 2010: Fröhlichi Frohheit – CD un DVD (Gerhard Polt un d Well-Familliè)
  • 2011: Reschpekt! 30 Johr Gerhard Polt & Biermösl Blòsn - DVD (enthaaltet als Bonus dè Film D Heimètpfleger)
  • 2013: Fein sy, binènand bliibè (Stopherl, Michael, Karl, Burgi, Bärbi, Moni, Gertraud Well, Gerhard Polt; Bümnèbroduktion a dè Kammerschpyl)
  • 2020: Gerhard Polt und die Well-Brüder 40 Jahre

Lièderbüècher

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bünnèbroduktionè

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • 1984: Münchè lüüchtet, Münchner Kammerschpyle
  • 1988: Diridari, Münchner Kammerschpyle
  • 1993: Tschurangrati, Münchner Kammerschpyle
  • 1996: Bayern Open, Münchner Kammerschpyle
  • 2002: Crème Bavaroise – Obatzt is, Bayrische Staatsschauschpyl
  • 2005: Abvent. Regisseur: Hans Chrischtian Müller; Musig un Kabarett, Tour zämmè mit èm Gerhard Polt un dè Dotè Hosè durch voschidni Theater un Opèrèhüser.
  • 2006: Offenè Vollzug – è Staatsschauschpyl, Bayrisches Staatsschauschpyl
  • 2012: Fein sii, binènand bliibè, Münchner Kammerschpyle
  • 2015: Ekzem Homo, Münchner Kammerschpyle, Regy: Johan Simons, vo un mit Gerhard Polt un dè Well-Brüder

Filme

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Uuszeichnungè

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Biermösl Blosn 2010 bi dè Wittergaab vom Großè Karl-Valentin-Priis a dè Fredl Fesl

Literadur

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Hans Well: Weder Kitsch noch Museum. Eine persönliche Standortbestimmung in Sachen Volksmusik, i dè: aviso. Zeitschrift für Wissenschaft und Kunst in Bayern, Heft 3, 1997, (nòmmòl abdruggt i dè: Augsburger Volkskundliche Nachrichten, 3. Jg., 1997, H. 2, Nr. 6, ISSN 0948-4299, S. 7–14; Volltegscht).

Weblinggs

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Biermösl Blosn – Sammlig vo Multimediadateie

Einzelnõchwys

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ Hans Kratzer: Kratzers Wortschatz. Blosn. Archiviert vom Original am 2. September 2011; abgruefen am 19. Juni 2017.. I dè: Süddeutsche.de, Kolumnè Kratzers Wortschatz.
  2. ↑ Biermösl Blosn trennt sich. Aus für bayerisches Kult-Trio. In: Süddeutsche.de. 25. August 2011, abgruefen am 26. August 2011: „Sie sind die Heiligen der Opposition, der Stachel im Fleisch der CSU – und der Stolz all derer, die bayerisch sind, ohne zu volkstümeln: Nun trennt sich die ‚Biermösl Blosn‘.“
  3. ↑ Toni Drexler: Biermösl Blosn. In: Historisches Lexikon vo Bayern. Hrsg.: Bayrischi Staatsbibliotheek, 19. Januar 2015, archiviert vom Original am 20. Januar 2015; abgruefen am 20. Januar 2015.
  4. ↑ Biermösl Blòsn un Wellkürè. D Traudl Well isch dot. I dè: Süddütschè Ziting, 16. Januar 2015.
  5. ↑ Karl Förster: Des san ja Linke. Musikanten versauerten der CSU das Starkbier. In: Die Zeit. 8. Mai 1981, abgruefen am 4. Februar 2014: „Biermösl-Blasn“
  6. ↑ Roland Kirbach: Ein Trio gegen die Tümelei. I dè: Die Zeit, 27. Mai 1983.
  7. ↑ Simone Dattenberger: Biermösl Blosn trennt sich nach 35 Jahren. In: merkur-online.de. 25. August 2011, abgruefen am 26. August 2011.
  8. ↑ dpa: Bruèderzwischt: Biermösl Blòsn stôn vor èm Uus. Im: Dagesschpygel, 26. Auguscht 2011.
  9. ↑ Stuggbeschriibung: Fein sein, beinander bleibn. Archiviert vom Original am 14. September 2011; abgruefen am 19. Juni 2017.. I dè: Münchner Chammerschpyl, Februar 2012.
  10. ↑ Christine Dössel: Gerhard Polts „Ekzem Homo“ in den Kammerspielen. Der Mensch – eine Heimat für Parasiten. I dè: Süddütschè, 14. Februar 2015.
  11. ↑ Stuggbeschriibung: Ekzem Homo von und mit Gerhard Polt und den Well-Brüdern aus'm Biermoos. I dè: Münchner Chammerschpyl, uffgruèfè am 12. März 2016.
  12. ↑ 35 Jahre Biermösl Blosn erschienen im Kunstmann Verlag. bi: hans-well.de, uffgruèfè am 12. März 2016.
  13. ↑ Biermösl-Buch erschienen. In: geschwister-well.de, uffgruèfè am 12. März 2016.
  14. ↑ Ö1 Kabarett direkt: Gerhard Polt und die Wellbrüder aus'm Biermoos live von der 25. Ybbsiade. Im: ORF 1, 19. April 2013, mit èrè Audio-Datei.
  15. ↑ Annette Ramelsberger: Bayern zurückerobert, Lied für Lied. I dè: Süddütschè, 26. Auguscht 2011.
  16. ↑ Biermösl Blosn und Warsteiner. hobbybrauer.de, 10. Mai 2005, abgruefen am 25. Mai 2017 (Au uff YouTube z hörè).
  17. ↑ Bierernster Ärger ums Pils. Deutsche Welle, 25. Juli 2003, abgruefen am 25. Mai 2017.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Biermösl_Blosn“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.