Carl Philipp Emanuel Bach

Büste vom Carl Philipp Emanuel Bach im Schauspiilhuus Berlin

Dr Carl Philipp Emanuel Bach (* 8. März 1714 z Weimar; † 14. Dezämber 1788 z Hamburg) isch e dütsche Komponist us dr Familie Bach gsi. Er isch vo alle Söön vom Bach dr berüemtist gsi.

Lääbe

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Gedänkdaafele am Huus Markt 18 z Weimar

Dr Carl Philipp Emanuel Bach isch as dr dritt Soon vom Johann Sebastian Bach uf d Wält choo. 1720 isch si Mueter gstorbe, 1723 het dr Vater z Leipzig dr Boste vom Thomaskantor öberchoo und d Familie isch döt aane züüglet. Er isch uf d Thomasschuel gange und het 1731 Rächtswüsseschaft an dr Uni Leipzig afo studiere, isch denn aber 1734 an d Universidäät Viadrina z Frankfurt (Oder) gange. 1738 het er fertig studiert und het afo sich dr Muusig widme.

Adolph Menzel: Das Flötenkonzert Friedrich des Großen in Sanssouci, Öl uf Liine, 1852. Am Dschembalo sitzt dr Carl Philipp Emanuel Bach. Er isch 28 Joor lang im Dienst vom König gstande.

1738 isch er Dschembalist an dr Kapälle vom pröissische Chronbrinz Friedrich z Ruppin worde und 1741 Konzärtdschembalist in dr Hoofkapälle. Dr Bach isch denn äine vo de berüemtiste „Clavieriste“ in Öiropa gsi.

1744 het dr Bach d Johanna Maria Dannemann, d Dochder vom ene Berliner Wiihändler ghürootet und häi äi Dochder und zwäi Söön ghaa. 1746 isch dr Bach Kammermusikus worde. 1753 het er si bedütendsts Leerbuech Versuch über die wahre Art das Clavier zu spielen veröffentligt; e zwäite Däil isch 1762 z Berlin erschiine.

Im Merz 1768 isch dr Bach dr stedtisch Muusigdiräkter und Kantor am Johanneum z Hamburg worde und er het vo denn aa mee Chillemuusig komponiert drunder Oratorie, Passionsverdoonige, öbbe sibzig Kantate, Litaneie und Motett.

Dr Bach isch 1788 z Hamburg gstorbe und in dr St.-Michaelis-Chille begraabe worde.

D Muusig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Vom Stil häär isch dr Bach e Verdräter vo dr musikalische Empfindsamkäit. Es git bi iim verrissnigi Melodie und ungwöönligi Gümp, Harmonie und Wändige. Er het in dr Muusig e Hufe Stilcharakteristike vorusgnoo, wo spööter Dichder wie dr Klopstock, dr Herder und dr jung Goethe in dr Litratuur zäige.

Dr Carl Philipp Emanuel Bach gältet as äine vo de bedütendste Komponiste in dr Zit zwüschen em Barock und dr Wiener Klassik. Zu sine Läbzite isch er berüemter gsi as si Vater Johann Sebastian. Bi de Wiener Klassiker het er e hoochs Aasee gnosse. Dr Joseph Haydn het gsäit von em: „Wer mich gründlich kennt, der muss finden, dass ich dem Emanuel Bach sehr vieles verdanke, dass ich ihn verstanden und fleißig studiert habe.“

Uswaal vo Wärk

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Abchürzig Wq stoot für e Katalog vom Alfred Wotquenne vo 1905, wo bis hüte s gängigste Wärkverzäichnis für e Carl Philipp Emanuel Bach isch.

  • Konzärt für Dschembalo, Klavier und Orchester in Es-Dur
  • Württebärgischi Sonate Wq 49 (Nr. 1 a-Moll, Nr. 2 As-Dur, Nr. 3 e-Moll, Nr. 4 B-Dur, Nr. 5 Es-Dur, Nr. 6 h-Moll)
  • Oboekonzärt B-Dur
  • Oboekonzärt Es-Dur
  • Sonate a-Moll für Flöte solo
  • Sinfonia a tre voci in D-Dur
  • Konzärt für Dschembalo Wq 20
  • Konzärt für Flöte d-Moll Wq 22
  • Sechs Sonate zu Versuche über die wahre Art das Clavier zu spielen Wq 63 Nr. 1 bis Nr. 6
  • Sonate für Traversflöte & Fortepiano (Sonate Nr. 1 D-Dur Wq 83, Sonate Nr. 2 E-Dur Wq 84, Sonate Nr. 3 G-Dur Wq 85, Sonate Nr. 4 G-Dur Wq 86, Sonate Nr. 5 C-Dur Wq 87)
  • Zwölf Variazioone über La Folia Wq 118/9
  • Hamburger Sonate G-Dur für Flöte und Basso continuo Wq 133
  • Sonate für Viola da gamba D-Dur Wq 137
  • Duo für Flöte und Giige Wq 140
  • Trio für Flöte, Giige und Basso continuo h-Moll Wq 143
  • Trio für Flöte, Giige und Basso continuo C-Dur Wq 147
  • Triosonate B-Dur Wq 158
  • Triosonate c-Moll „Sanguineus et Melancholicus“ Wq 161/1
  • Konzärt für Flöte A-Dur Wq 168, G-Dur Wq 169
  • Konzärt für Violondschello in a-Moll Wq 170
  • Konzärt für Violondschello in B-Dur Wq 171
  • Konzärt für Violondschello in A-Dur Wq 172
  • Sinfonie Wq 173 und Wq 178
  • Berliner Sinfonie (Es-Dur Wq 179, F-Dur Wq 181, C-Dur Wq 174, F-Dur Wq 175)
  • Säggs Hamburger Sinfonie Wq 182
  • Vier Orchestersinfonie Wq 183
  • Phyllis und Thirsis Wq 232
  • Die Auferstehung und Himmelfahrt Jesu (1787)
  • Johannes-Passion (1772)
  • Markus-Passion (1786)
  • Matthäus-Passion (1785)

Schrifte

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Versuch über die wahre Art das Clavier zu spielen; Teil 1, Berlin 1753; Teil 2, Berlin 1762 (Online-Version); Reprint vo bäide Däil mit de Ergänzige vo de Usgoobe vo 1787 und 1797: Kassel 2003 (uusegee vom Wolfgang Horn)

Litratuur

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Heinrich Bellermann: Bach, Philip Emanuel. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 1, Duncker & Humblot, Leipzig 1875, S. 744–746.
  • A. E. Cherbuliez: Carl Philipp Emanuel Bach. Züri 1940
  • Semjon Aron Dreiling: Pompöser Leichenzug zur schlichten Grabstätte. Die vergessenen Toten im Gruftgewölbe der Hamburger St.-Michaelis-Kirche 1762–1813. Medien-Verlag Schubert, Hamburg 2006; ISBN 3-937843-09-4 [zum Grab in der St.-Michaelis-Kirche, Hamburg].
  • Wilibald Gurlitt: Bach, Carl Philipp Emanuel. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 1, Duncker & Humblot, Berlin 1953, ISBN 3-428-00182-6, S. 488.
  • H. Miesner: Philipp Emanuel Bach in Hamburg. Leipzig 1929; Noochdruck Wiesbaden 1969
  • Hans-Günter Ottenberg: Carl Philipp Emanuel Bach. Piper, Münche 1988, ISBN 3-492-18235-6
  • Dorothea Schröder: Carl Philipp Emanuel Bach. Reihe Hamburger Köpfe. Ellert und Richter, Hamburg 2003, ISBN 978-3-8319-0130-2

Weblingg

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Carl Philipp Emanuel Bach – Sammlig vo Multimediadateie
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Carl_Philipp_Emanuel_Bach“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.