Elisabeth I.

D Elisabeth I. (Chröönigsbordret)
D Underschrift vo dr Elisabeth

D Elisabeth I., ängl. Elizabeth I., äigentlig Elizabeth Tudor, au bekannt under em Naame The Virgin Queen oder The Maiden Queen („Die jungfröiligi Königin“), Gloriana oder Good Queen Bess (* 7. Septämber 1533 z Greenwich; † 24. Merz 1603 z Richmond), isch vo 1558 bis zu iirem Dood Königin vo Ängland gsi.

D Elisabeth isch s fümfte und letschte Mitgliid vo dr Tudor-Dünastii uf em änglische Droon gsi.

Iiri Regierigszit as Königin vo Ängland und Irland vo 1558 bis 1603 isch hüte as s Elisabethanische Zitalter bekannt. In deere Zit het die Anglikanischi Chille iiri ändgültigi Usbräägig überchoo, si vili vo de Wärk vom William Shakespeare und vom Christopher Marlowe entstande, het dr Francis Bacon die modärni Wüsseschaft begründet und isch dr Francis Drake um d Wält gseeglet. Die ersti änglischi Kolonii in Amerika isch in deere Zit gründet worde und het zu iire Eere dr Naame Virginia überchoo, und dr Walter Raleigh het dr Härdöpfel und dr Dubak in Öiropa iigfüert.

D Heerschaft

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Heerschaft vo dr Elisabeth isch vo inne vo dr Maria Stuart bedroot gsi, bis bis d Elisabeth iiri schottischi Riwalin am 8. Februar 1587 het lo hiirichde. Vo usse isch die spanischi Armada, wo dr Philipp II. vo Spanie im April 1588 uf Ängland gschiggt het, zum s Land z eroobere, für d Elisabeth am gföörligste gsi. Die änglischi Flotte under em Francis Drake het die übermächdigi Armada zum Rückzuug brocht und uf em Wääg häi um Schottland ume isch si zum e groosse Däil im e Gwitter zerstöört worde.

1593 het dr Hugh O’Neill in Irland en Ufstand gege d Ängländer aazettlett. S Niiderschloo vo däm Ufstand isch für Ängland seer düür worde und d Königin het immer wider s Parlamänt müesse iiberüefe, für dass es dr Regierig Gäld für e Chrieg wurd bewillige. Das het d Posizioon vo dr Volksverdrätig gsterkt und si het dorum im 17. Joorhundert em Monarch besser chönne Paroli biete.

Dr Elisabeth iire Noochfolger isch dr Köönig Jakob VI. vo Schottland gsi, dr Soon vo dr Maria Stuart und en Ururänkel vom änglische Köönig Heinrich VII. Z Ängland het er as Köönig Jakob I. regiert.

Litratuur

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Kwelle

  • Frederick Chamberlin (Hrsg.): The sayings of Queen Elizabeth. Dodd & Mead, New York 1923.
  • George B. Harrison (Hrsg.): Die Briefe der Königin Elisabeth I. von England („The letters of Queen Elizabeth“). Beermann-Fischer, Wien 1938.

Monographie

  • Sabine Appel: Elisabeth I. von England. Bechtle, Esslingen 2003, ISBN 3-7628-0528-8.
  • John B. Black: The Reign of Elizabeth. OUP, Oxford 1994, ISBN 0-19-285293-0 (Nachdr. d. Ausg. Oxford 1959).
  • Patrick Collinson: The Elizabethan Puritan Movement. Clarendon, London 2000, ISBN 0-19-822298-X (Nachdr. d. Ausg. London 1967).
  • Jürgen Klein: Elisabeth I. und ihre Zeit. C.H. Beck, München 2004, ISBN 3-406-50841-3.
  • Marie Langer: Elisabeth I. von England und die Geschichte ihrer Mütter. In: Diess.: Das gebratene Kind und andere Mythen. Die Macht der unbewussten Phantasien. Edition Kore, Freiburg/B. 1987, ISBN 3-926023-06-6.
  • Mary Lavater-Sloman: Elisabeth I. Herrin der Meere. Bastei-Lübbe, Bergisch-Gladbach, 1988, ISBN 3-404-61039-3.
  • Günther Lottes: Elisabeth I. Eine politische Biographie. Verlag Muster-Schmidt, Göttingen 1981, ISBN 3-7881-0111-3.
  • Natalie Mears: Queenship and Political Discourse in the Elizabethan Realms. UP, Cambridge 2005, ISBN 0-521-81922-9.
  • John E. Neale: Elisabeth I. Königin von England („Queen Elizabeth I.“). Hugendubel, München 1994, ISBN 3-424-01226-2.
  • Herbert Nette: Elisabeth I. Mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten. Rowohlt, Reinbek 2003, ISBN 3-499-50311-5.
  • Robert Valerius: Weibliche Herrschaft im 16. Jahrhundert. Die Regentschaft Elisabeths I. zwischen Realpolitik, Querelle des femmes und Kult der Virgin Queen. Centaurus-Verlag, Herbolzheim 2002, ISBN 3-8255-0362-3.
  • Neville Williams: Elisabeth I. von England. Beherrscherin eines Weltreichs („Elizabeth, queen of England“). Heyne, München 1994, ISBN 3-453-07907-8 (Nachdr. d. Ausg. Stuttgart 1969).

Weblingg

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Elisabeth I. – Sammlig vo Multimediadateie
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Elisabeth_I.“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.