Eukaryoten

Eukaryote
Systematik
Klassifikation: Läbewäse
Domäne: Eukaryote
Wüsseschaftlige Name
Eukaryota
Chatton, 1925
Schematischi Darstellig vun ere Dierzälle as Byschpel vun ere eukaryotische Zälle
Schematischi Darstellig vun ere Pflanzezälle as Byschpel vun ere eukaryotische Zälle

Unter Eukaryote oder Eukaryonte (Eukaryota; vu altgriechisch εὖ eu ‚guet‘, ‚ächt‘ un καρυωτός karyotos ‚nussartig‘, mänkmol nit ganz korräkt as κάρυον karyon ‚Nuss‘ ibersetzt) wäre alli Läbewäse zämmegfasst, wu d Zälle ne Zällchärn hän. D Gruppe vu allne Organisme, wu kai Zällchärn hän, wäre Prokaryote gnännt. Näbe dr Bakterie un dr Archäe stelle d Eukaryote aini vu dr drei Domäne in dr Syschtematik vu dr Läbewäse dar.

Merkmol

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Zälle vu dr Eukaryote hän zmaischt e Durmässer vu 10-30 µm[1]. Si sin in dr Regle vyl greßer wie die vu dr Prokaryote, ihre Volume umfasst eppe s 100 bis 10000fach. Fir s Funktioniere vu dr zelluläre Ablaif iber greßeri Entfärnige innerhalb vu dr Zälle isch e hechere Organisationsgrad, e Ufdailig vum Zällruum in Kompartimänt (abgränzti Ryym) un e Transport zwische däne Kompartimänt ginschtig. Us däm Grund sin eukaryotischi Zälle mit Zällorganälle strukturiert, wu wie d Organ vun eme Lyyb verschideni Funktione uusiebe. Dr Zällchärn mit em Hauptaadail vum genetische Material vu dr eukaryotische Zälle het dr Gruppe dr Name gee. Wyteri Gen chemme je no Art in dr Mitochondrie – Organäll, wu dur chemischi Reaktione Energi z Verfiegig stelle – un Plaschtide – Organälle, wu d Photosynthese dryybe - vor. Em intrazälluläre Transport diene d Organälle vum Endomembransyschtem.

Struktur un Form git dr eukaryotische Zälle s Cytoskelett, wu au fir d Furtbewegig dient. S isch us Mikrotubuli, Intermediärfilamänt un Mikrofilamänt ufböue. E Dail Eukaryote, zem Byschpel Pflanze un Pilz, hän au Zällwände, wu d Zälle usserhalb vu dr Cytoplasmamembran yyschließe un ihri Form bstimme.

E wyteri Bsunderhait vu dr Eukaryote lyt in dr Proteinbiosynthese: Andersch wie d Prokaryote sin Eukaryote in dr Lag, mit dr nämlige DNA-Information dur alternativ Splicing unterschidligi Protein härzstelle.

Mehzälligkait

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Eukaryote chenne Aizäller oder mehzälligi Läbewäse syy. Die bstehn zmaischt us ere greßere Zahl vu Zälle mit gmainsamem Stoffwächsel, doderby ibernämme speziälli Zälltype bstimmti Ufgabe. Di maischte bekannte Mehzäller sin Eukaryote, dodrunter d Pflanze, Dierer un mehzälligi Pilz.

Syschtematik

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Eukaryote stelle aini vu dr drei Domäne in dr biologische Syschtematik, also di hegscht Kategori zur Klassifizierig vu Läbewäse dar. Di zurzyt aktuäll Syschtematik vu dr Eukaryote isch vu Adl et al. 2005 ufgstellt wore.[2] Si glidere d Eukaryote in sechs Gruppe, vylmol „Supergruppe“ gnännt, statt eme klassische Ranguusdruck[3]:

Näbe däne Gruppe wird bi däne Taxa d Stellig as uusicher aagsääne (incertae sedis) un si chenne nit yygordnet wäre:

  • Ancyromonas
  • Apusomonadidae
  • Centrohelida
  • Collodictyonidae
  • Ebriacea
  • Spironemidae
  • Kathablepharidae
  • Stephanopogon

Dur neieri Forschige wäre d Ebriacea zue dr Cercozoa innerhalb vu dr Rhizaria gstellt[4] un Stephanopogon zue dr Excavata[5][6].

Fueßnote

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ Gerald Karp, Molekulare Zellbiologie 2005, S. 25
  2. ↑ Sina M. Adl et al. (2005): The New Higher Level Classification of Eukaryotes with Emphasis on the Taxonomy of Protists. In: The Journal of Eukaryotic Microbiology. Bd. 52, Nr. 5, S. 399–451. PMID 16248873 doi:10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x
  3. ↑ Laura Wegener Parfrey, Erika Barbero, Elyse Lasser, Micah Dunthorn, Debashish Bhattacharya, David J. Patterson, Laura A. Katz: Evaluating Support for the Current Classification of Eukaryotic Diversity. PLoS Genetics 2(12): e220. doi:10.1371/journal.pgen.0020220
  4. ↑ Mona Hoppenrath, Brian S. Leander: Ebriid Phylogeny and the Expansion of the Cercozoa. Protist, Band 157, 2006, S. 279–290, doi:10.1016/j.protis.2006.03.002
  5. ↑ Naoji Yubuki, Brian S. Leander: Ultrastructure and molecular phylogeny of Stephanopogon minuta: An enigmatic microeukaryote from marine interstitial environments, In: European Journal of Protistology 44, 2008, S. 241–253
  6. ↑ Thomas Cavalier-Smith, Sergey Nikolaev: The Zooflagellates Stephanopogon and Percolomonas are a Clade (Class Percolatea: Phylum Percolozoa) In: Journal of Eukaryotic Microbiology, 55(6), S. 501–509, 2008

Literatur

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Eukaryoten – Sammlig vo Multimediadateie
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Eukaryoten“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.