Excubitores

D excubitores (griech. ἐξκουβίτορες) si e Elitedrubbe gsi, wo in dr Spootantike die wichdigsti Garde vom oströmische Kaiser bildet het.

D Drubbe isch dreihundert Maa stark gsi und isch um 460 vom Kaiser Leo I. ufgstellt worde, wo denn d Handligsschbiilrüüm vom Herrscher het welle vergröössere. Die ursprüngligi Liibwache, d scholae palatinae und d protectores domestici, wo noch 312 d Prätorianer ersetzt häi, si Paradedrubbe worde und häi kuum me Wärt as Kämpfer gha. Und sonigi het dr Kaiser brucht, wil er denn im ene Machtkampf gege dr Armeemäister Aspar gstande isch, und nid het chönne sicher si, wo d Löialidäät vo de alte Gardiste glääge isch. Mit ere nöije Elitedrubbe, wo nume im Kaiser ergääbe gsi isch, isch dr Leo mächdige Aristokrate und Milidäär gegenüber unabhängiger gsi. Öbbe zur gliiche Zit het dr Kaiser au no e Gsetz erloo, wo s nume no usgweelte Würdedrääger erlaubt gsi isch, bewaffneti Aahänger (bucellarii) um sich z haa. Scho in dr früeje Kaiserzit het mä Soldate, wo Wach gschoobe häi, uf Latiinisch as excubitores bezäichnet; dr Leo het dä Naame ufgriffe. D Drubbe het scho 471 zäigt, was si cha läiste, wo noch em Mord vom Aspar däm sini Aahänger dr Kaiserbalast aagruffe häi und vo de excubitores abgeweert worde si.

E Goldmünze mit em Bild vom Kaiser Justin I., wo dr erst Befäälshaaber vo de excubitores gsi isch, wo Kaiser worde isch

S Amt vom Befäälshaaber vo dr nöije Garde, em comes excubitorum, isch scho seer füe e Sprungbrätt zu Hööcherem worde. Mee as äi comes isch sälber Kaiser worde, so dr Justin I., de Tiberios I. und dr Maurikios. Si si au as Fäldheere iigsetzt worde oder häi oströmischi Armeä begläitet und d Generääl im Naame vom Kaiser kontrolliert. Au d scribones, wo vilmol chliineri Abdäilige vo dr Garde kommandiert häi, si wichdig gsi und häi hüfig Spezialufdräag usgfüert. Dr scribo Anthinus öbbe het im Ufdraag vom Kaiser Justinian I. 546 dr römisch Bischof Vigilius verhafdet und uf Konstantinopel brocht und au 653 het e Grubbe vo excubitores dr Babst Martin I. verhafdet. D Gardiste si mänggisch au as Hänker iigsetzt worde.

Wo die oströmischi Armee in dr Middi vom 7. Joorhundert im Lauf vo dr Islamische Expansion meermols vo de Araber besigt worde isch, isch si grundlegend umstrukturiert worde. S Amt vom magister militum isch verschwunde und dr Charakter vo de excubitores het sich stark veränderet. Um 750 si si zämme mit de scholae in Elite-Regimänter (Tagmata) umgwandlet worde und häi denn bis ins 11. Joorhundert dr Chärn vo dr byzantinische Kaisergarde und vo de verschiidene Expedizionskoor bildet. S Tagma vo de ἐξκουβίτορες wird zum letschte Mol in dr Armee vom Kaiser Alexios I. bi dr verheerende Schlacht vo Dyrrhachion gege d Normanne im Joor 1081 erwäänt.

Liddratuur

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • A. H. M. Jones: The Later Roman Empire. 284–602. A Social economic and administrative Survey. Band 2. Blackwell, Oxford 1964, S. 658f.
  • Alfred Neumann: Excubiae. In: Der Kleine Pauly (KlP). Band 2, Stuttgart 1967, Sp. 477.
  • Mary Whitby: On the omission of a ceremony in mid-sixth century Constantinople: candidati, curopalatus, silentiarii, excubitores and others. In: Historia. 36, 1987, S. 462–488.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Excubitores“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.