Froschlurch | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Systematik | ||||||||||||
| ||||||||||||
Wüsseschaftlige Name | ||||||||||||
Anura | ||||||||||||
Fischer von Waldheim, 1813 |
D Froschlurch (Anura; au: Salientia) sin di mit Abstand arteryychscht vu dr drei rezänte Ornige us dr Wirbeltierklasse vu dr Amphibie. Zue dr Froschlurch zelle unter anderem Chrotte un Unke, di maischte Dier wäre aber – ohni nechere verwandtschaftlige Zämmehang – „Fresche“ gnännt. Di andere Ornige vu dr Amphibie sin d Schwanzlurch (Caudata, Urodela) un d Schlychelurch oder Blindwiele (Gymnophiona).
Im Gegesatz zue dr Schwanzlurch wyyse d Froschlurch nume in dr Larvephas im Wasser e Schwanz uf. Mit dr Metamorphos zum Landdier wird dää zruckbildet. Je no Uusbregig vu dr Hinterbai, wu dytli lenger sin wie di vordere Extremitäten, laufe Froschlurch oder hopse oder gumpe. E Dail chenne seli guet chläätere, anderi grabe sich im Bode yy oder läbe ständig im Wasser. Dr Chnocheböu isch wie bi allne Amphibie dailwyyse reduziert. Si hän zem Byschpel, bis uf wenigi Arte vu dr Unterornig Archaeobatrachia, kaini Rippe. Dr Achlsegirtel vu dr Froschlurch isch im Gegesatz zue dr Schwanzlurch verchnecheret un mit eme Schlisselbai uusgstattet. D Huftregion isch bsundersch stabil böue un wyst wyt hinte positionierti Glidmaßeaasätz uf fir di enorm Hebel- un Schubwirkig bim Gumpe. D Hut chlaa glatt syy oder wäärzig. Si isch durstzet vu Schlyymdriise, wu d Oberflechi fycht halte un e Hutotmig megli mache. Vil Arte hän au Lyybdriise, wu ne giftig Schutz- un Wehrsekret produziere. Pigmäntzälle sin verantwortlig fir e vilfeltigi Färbig un Zaichnig. Metamorphosierti Dier frääse uusschließlig Flaisch, in dr Regle lääbigi Insäkte, Gliederdier, Waichdier un Spinnobele. Di grescht Art isch mit ere Chopf-Rumpf-Lengi vu belaite 33 un vermuetete 35 bis 40 Zäntimeter dr sälte weschtafrikanisch Goliathfrosch (Conraua goliath). Mehreri „miniaturisierti“ Arte wäre uusgwachse dergege chuum e Zäntimeter groß, wi di brasilianisch Sattelchrott Brachycephalus didactylus, s kubanisch Monte-Iberia-Freschli (Eleutherodactylus iberia), dr madagassisch Ängmuulfrosch Stumpffia pygmaea oder dr Seychellefrosch Sechellophryne gardineri, wu au zue dr wältwyt chlaischte Landwirbeldier iberhaupt zelle.
D Uusdruck Frosch un Chrott sin vu dr Systematik här nit aidytig gegenenander abgränzt. Unter eme „Frosch“ wird zmaischt e relativ schlanke, agile Froschlurch mit ere ender glatte, fychte Hut un chreftige Gumpbai verstande (Byschpel: d Gattig Rana = Ächti Fresche). Dergege giltet e „Chrott“ allgmain as moppliger böue mit ere ender druckene, wäärzige Hut un verglychwys churze Hinterbai, wu nume zum Gimpele oder zum Laufe uf allne Vier diene (Byschpel: d Gattig Bufo = Ächti Chrotte). Bi dr Döserte vu Arte wältwyt verschwimme die Abgränzigsmerkmol aber vilmol un lewen sich in dr Taxonomi vu dr Amphibie nit bstetige.
Di maischte Froschlurch sueche zue dr Vermehrig e Gwässer uf, go dert Laich ablege. S git aber au Arte mit ere diräkte Larvenentwicklig innerhalb vu dr an Land abglaite Aier. D Männli hän vilmol Schallblotere, wu si Baarigsruef dermit chenne mache. Dr Laich wird iber d Kloake vum Wyybli in Form vu Bolle, Schnier oder as Ainzelaier ins Wasser – mänkmol au uf Bletter iber em Waaser oder uf em Waldbode abgee un dodeerby vum Männli, wu s Wyybli umchlammeret (Amplexus), vu uuse bsomt. Noch e baar Däg het sich us em Embryo ne Rosschepfli entwicklet.
Zerscht lige d Chieme no usse, speter wäre si vun ere Hutfalte deckt. D Rosschepfli frässe Bflanze, organisch Material, Chlaidier un doti Dier, bi e Dail Baumstyygerfresche au artaigene, nit befruchete Laich. Noch e baar Wuche Larvalentwicklig erschynt bim Dier zerscht e hinter Baibaar. D Vorderbai wäre erscht e baar Däg speter sichtbar. Noch e baar Monet im Wasser chunnt di aigetli Metamorphos zum Landdier, doderby bilde sich d Chieme zruck. Schnuufe duet s Dier jetz iber e aifach böuti Lunge un d Hut. Verdaiigs- un Närvesyschtem un au anderi Organ wäre in churzer Zyt vellig umbildet. Au di usser Form goht vun ere ender fischartige Gstalt in d Forme vun eme Frosch oder ere Chrott iber. Am Änd vu dr Umwandlig wird dr Ruederschwanz nodno resorbiert. Je no Art goht s unterschidlig lang, zmaischt ai bis drei Johr, bis s Dier gschlächtszyitig isch.
Froschlurch chemme uf allne Kontinänt, mit Uusnahm vu Antarktika, un vile Insle vu dr chalt-gmäßigte bis in d tropische Zone vor. Di biogeografisch Region vu dr Holarktis isch verglychswyse artenarm. Schwärpinkt vu dr Artevilfalt lige vor allem in dr Subtrope un Trope vu dr neiwältlige Neotropis (Mittel- un Sidamerika) un dr altwältlige Paläotropis (Sidoschtasie, subsaharischs Afrika).
Zurzyt wäre je no Ibersicht 40 bis 47 rezänti Familie mit rund 5800 Arte unterschide – d Artezahl änderet sich ständig, vor allem wäge neie Chänntnis us dr phylogenetische Forschig zue dr Syschtematik un au wäge ständige Neientdeckige, vor allem vu tropische Fresche, wu bishär nit bekannt gsii sin. Di formeryychschte Familie sin d Laubfresche (Hylidae) mit rund 870 Arte un di Ächte Fresche (Ranidae) mit rund 850 Arte.
(Sortierig innerhalb vum glyche Rang alphabetisch noch em wisseschaftlige Name)
Dr stammesgschichtlig Ursprung vu dr Froschlurch un dr andere modärne Amphibie (Lissamphibia) isch nonig mit Sicherhait gchlert. Zmaischt wird aagnuu, ass er sin dr Gruppe vu dr Temnospondyli z suechen isch[1]. Gerobatrachus, e unterpermische Temnospondyle us dr Familie vu dr Amphibamidae zaigt e Mischig vu Frosch- un Schwanzlurchmerkmol („Mosaikform“) un chennt dr gmainsame Vorfahre vu Frosch- un Schwanzlurch noch stoh[2]. Czatkobatrachus[3] us dr Untertrias vu Pole un Triadobatrachus vu Madagaskar[4] zaige scho dytligi Froschmerkmol Baidi wäre zue dr Salientia zellt, ere Iberornig vu dr Amphibie, wu di modärne Froschlurch un urspringligi fossili Forme ghere. E Dail vu dr rezente Froschfamilie chenne mit Fossilfund bis in dr Jura un d Chryyde zruckverfolgt wäre[5].
D Froschlurcharte z Europa (ohni Kaukasie un Anatolie; ohni regional etablierti Neozoe wie Nordamerikanischer Ochsenfrosch un Glatter Krallenfrosch) no dr doo bruuchte Sischtematik un Nomenklatur. Spalte „FFH-Aahang“: Schutzstatus no dr Fauna-Flora-Habitat-Richtlinie vu dr EU.[6] (Alli europäische Lurcharte sin derzue noch em Bundesnaturschutzgsetz „bsundersch gschitzt“ bzw. „sträng gschitzt“.) Bi Arte mit Vorchuu z Dytschland, z Eschtrych un/oder in dr Schwyz (Name isch faist firghebt) wäre di aktuälle Yystufige in dr jewylige nazionale Rote Lischt ufgfiert.
Abchirzige:
FFH-Aahang: II = mer mueß aigeni Schutzbiet fir die Art yyrichte; IV = Art vu gmainschaftligem Inträssi, wu mueß sträng gschitzt wäre; V = Art vu gmainschaftligem Inträssi, wu Gegestand vu Verwaltigsmaßnahme cha syy.
Roti Lischt: 0 (Schwyz/Eschtrych: RE) = uusgstorbe oder verscholle; 1 (CR) = vum Uusstärbe bedroht; 2 (EN) = stark gfehrdet; 3 (VU) = gfehrdet.
R = Art mit geografischer Reschtriktion; G (DD) = Gfehrdig aaznee, aber d Datelag längt nit; NT = potenziäll gfehrdet/Gfehrdig droht (kai gegewärtigi Gfehrdigs-Kategori); V = Vorwarnlischt (kai gegewärtigi Gfehrdigs-Kategori).
NE = nit beurdailt; n (LC) = nit in dr Rote Lischt/nit gfehrdet. Läär Fäld bi „Roti Lischt“ = die Art/Unterart chunnt do nit vor.
Dytsche Artname | Wisseschaftlige Name | Familie | FFH- Aahang |
Roti Lischt Dytschland (vu 2009) |
Roti Lischt Eschtrych (vu 2007) |
Roti Lischt Schwyz (vu 2005) |
---|---|---|---|---|---|---|
Rotbauchunke | Bombina bombina | Bombinatoridae | II, IV | 2 | VU | |
Italienische Gelbbauchunke | Bombina pachypus | Bombinatoridae | (II, IV) | |||
Gelbbauchunke | Bombina variegata | Bombinatoridae | II, IV | 2 | VU | EN |
Iberischer Scheibenzüngler | Discoglossus galganoi | Discoglossidae | II, IV | |||
Korsischer Scheibenzüngler | Discoglossus montalentii | Discoglossidae | II, IV | |||
Gemalter Scheibenzüngler | Discoglossus pictus | Discoglossidae | IV | |||
Sardischer Scheibenzüngler | Discoglossus sardus | Discoglossidae | II, IV | |||
Iberische Geburtshelferkröte | Alytes cisternasii | Alytidae | IV | |||
Südostiberische Geburtshelferkröte | Alytes dickhilleni | Alytidae | (IV) | |||
Mallorca-Geburtshelferkröte | Alytes muletensis | Alytidae | II, IV | |||
Nördliche Geburtshelferkröte | Alytes obstetricans | Alytidae | IV | 3 | EN | |
Kaukasischer Schlammtaucher | Pelodytes caucasicus | Pelodytidae | – | |||
Südiberischer Schlammtaucher | Pelodytes ibericus | Pelodytidae | – | |||
Westlicher Schlammtaucher | Pelodytes punctatus | Pelodytidae | – | |||
Messerfuß | Pelobates cultripes | Pelobatidae | IV | |||
Knoblauchkröte | Pelobates fuscus | Pelobatidae | IV | 3 | EN | DD |
Syrische Schaufelkröte | Pelobates syriacus | Pelobatidae | IV | |||
Erdkröte | Bufo bufo-Komplex | Bufonidae | – | n | NT | VU |
Kreuzkröte | Bufo calamita | Bufonidae | IV | V | CR | EN |
Wechselkröte | Bufo viridis-Komplex | Bufonidae | IV | 3 | VU | RE |
Europäischer Laubfrosch | Hyla arborea | Hylidae | IV | 3 | VU | EN |
Italienischer Laubfrosch | Hyla intermedia | Hylidae | (IV) | EN | ||
Mittelmeer-Laubfrosch | Hyla meridionalis | Hylidae | IV | |||
Iberischer Laubfrosch | Hyla molleri | Hylidae | (IV) | |||
Östlicher Laubfrosch | Hyla orientalis | Hylidae | (IV) | |||
Nördlicher Italienischer Laubfrosch | Hyla perrini | Hylidae | ||||
Tyrrhenischer Laubfrosch | Hyla sarda | Hylidae | IV | |||
Bedriagas Wasserfrosch | Pelophylax cf. bedriagae | Ranidae | ||||
Italienischer Wasserfrosch | Pelophylax bergeri | Ranidae | – | |||
Karpathos-Wasserfrosch | Pelophylax cerigensis | Ranidae | – | |||
Kreta-Wasserfrosch | Pelophylax cretensis | Ranidae | – | |||
Epirus-Wasserfrosch | Pelophylax epeiroticus | Ranidae | – | |||
Teichfrosch | Pelophylax „esculentus“ | Ranidae | V | n | NT | NT |
Grafs Hybridfrosch | Pelophylax „grafi“ | Ranidae | – | |||
Italienischer Hybridfrosch | Pelophylax „hispanicus“ | Ranidae | – | |||
Balkan-Wasserfrosch | Pelophylax kurtmuelleri | Ranidae | ||||
Kleiner Wasserfrosch | Pelophylax lessonae | Ranidae | IV | G | VU | NT |
Iberischer Wasserfrosch | Pelophylax perezi | Ranidae | V | |||
Seefrosch | Pelophylax ridibundus | Ranidae | V | n | VU | NE |
Skutari-Wasserfrosch | Pelophylax shqipericus | Ranidae | – | |||
Moorfrosch | Rana arvalis | Ranidae | IV | 3 | VU | DD |
Springfrosch | Rana dalmatina | Ranidae | IV | n | NT | EN |
Griechischer Frosch | Rana graeca | Ranidae | IV | |||
Spanischer Frosch | Rana iberica | Ranidae | IV | |||
Italienischer Frosch | Rana italica | Ranidae | IV | |||
Italienischer Springfrosch | Rana latastei | Ranidae | II, IV | VU | ||
Kleinasiatischer Braunfrosch | Rana macrocnemis | Ranidae | ||||
Pyrenäenfrosch | Rana pyrenaica | Ranidae | ||||
Grasfrosch | Rana temporaria | Ranidae | V | n | NT | LC |
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Froschlurche“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |