Hospental | |
---|---|
Basisdate | |
Staat: | Schwiiz |
Kanton: | Uri (UR) |
Bezirk: | (Dr Kanton Uri kennt kei Bezirk.) |
BFS-Nr.: | 1210 |
Poschtleitzahl: | 6493 |
Koordinate: | 686674 / 163910 |
Höchi: | 1'493 m ü. M. |
Flächi: | 34.97 km² |
Iiwohner: | 179 (31. Dezämber 2022)[1] |
Website: | www.hospental.ch |
Oschpìdall | |
Charte | |
Oschpìdall oder Hoschpìdall (amtlich Hospental) isch e politischi Gmeind (Ywonergmäind) im Kanton Üüri, Schwiiz.
Hospìdall lit im Urscheletall am Zämmefluss vo dr Furkaryysy und dr Gotthardryss. I dr Gmeind lit üsser em glychnamige Dorf ai di frienerig Walsersidlig Zumdorf. Vo dr Gmeindsflächi sind 32,3 % landwirtschaftlichi Flächi, 9,7 % Wald, 1,4 % Sidligsflächi und 56,6 % suschtigi Flächi.[2] D Nachburgmeinde vo Oschpìdall sind Reialp, Geschenä, Andermatt und d Tessiner Gmeind Airolo.
Oschpìdall isch zum erschte Mal im Jahr 1285 als Hospenthal gnamset worde (1499 lat. Hospicium, 1616 Spithal), Zumdorf 1445 als zum Dorff. De Name «Hospental» chunt vo latynisch hospĭtāle (wie mer em dialäktaale Name na vil besser aagseet) und bidüütet «Herberg, Gaschthuus» (nämli vom Abt vo Disentis).[3]
En äigeni Ywonergmäind isch Oschpidall eerscht sit 1881, en äigeni Chilegmäind sit 1886. Dank em Gottert häts e gwüssi Bidüütig ghaa, aber de Bou vo de Gottertbaan (uufggange 1882) hät em wirtschaftlich gschadt. Defüür hät de Turismus ab em Fin de Siècle e Role gspilt. Sit 1926 isch es e Stazioon vo der Furka-Oberalp-Bahn reschp. hüt vo der Matterhorn-Gotthard-Bahn.
Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[4]
Jahr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
Iiwohner | 424 | 440 | 444 | 404 | 330 | 290 | 292 | 264 |
Jahr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
Iiwohner | 277 | 298 | 282 | 289 | 285 | 242 | 202 | 206 |
Dr Üüsländeraateil isch 2010 bi 4 % gläge.[2]
94,7 % vo dr Iiwooner sind remisch-katholisch und 3,9 % evangelisch-reformiert (Stand 2000).[2]
Bi dr Nationalraatswaale 2015 hät s das Ergebnis gää:[5] SVP 37,3 %, CVP 48,2 %, GP 14,5 %.
Dr Gmeindspräsident vo Oschpìdall isch dr Rolf Tresch (Stand 2024).
D Arbetslosigkeit isch im Jaar 2011 bi 1,2 % gläge.[2]
Bi dr Volkszellig 2000 hend vo dr 206 Iiwohner 97,6 % Diitsch als Haiptsprach aagää, 0,5 % Italienisch und 2,4 % anderi Sprache.[2]
Dr hekschtalemannisch Dialäkt vo Oschpìdall ghert zue dr Mundart vom Urseretal.