Dialäkt: Züridütsch |
K bzw. k isch dr elfti Buechschtabe vom latiinische Alphabets und en Konsonant. Dr Buechschtabe K hät i düütsche Texte e durchschnittlichi Hüüfigkeit vo 1,21%. Er isch demit dr 19.-hüüfigschti Buechschtabe i düütsche Texte.
S K ghört zu de Verschlussluute.
Proto-semitischi Handflächi |
Phönizisches Kaph | Griechisches Kappa | Etruskisches K | Lateinisches K |
Im proto-semitische Alphabet schtellt dr Buechschtabe e Handflächi dar. Im phönizische Alphabet isch dr Buechschtabe scho schtarch stilisiert worde. Er hät de Name Kaph (Handflächi) ghaa und isch für de Luutwert [k] gschtande. S phönizische Zeiche Yodh isch zum Teil wie es gschpieglets Kaph gschribe worde, dörf allerdings nöd mit dem verwechslet werde.
I s griechische Alphabet isch s Kaph als Kappa übernaah worde und hät ebefalls de Luutwert [k] ghaa. Am Aafang hät d Öffnig vom K no nach links zeiget, nachdem d Grieche d Schreibrichtig uf von-links-nach-rechts gwechslet händ, isch dr Buechschtabe gschpieglet worde.
D Etrusker händ s Kappa i dr ungschpieglete Variante übernaah. Di Etruskischi Schpraach hät keni schtimmhafte Verschlussluut kännt. D Etrusker händ stattdesse drei Buechschtabe verwendet, um /k/ widerzgeeh. S K isch verwendet worde, um [k] vor em [a] widerzgeeh. Denäbe händ d Etrusker das us em Gamma adaptierte C verwendet, um [k] vor [e] und [i] widerzgeeh und s früehgriechischi Q, um [k] vor [u] widerzgeeh. S K hät also im etruskische Alphabet siin Luutwert beibhalte, isch aber nur i schpezielle Situatione verwendet worde.
D Römer händ s K für de Luutwert [k] i ihr Alphabet übernaah und händs später analog zu de Grieche gschpieglet, wo sich d Schriibrichtig gänderet hät. Schpätischtens sit dr Entwicklig vom klassische Latiin hät dr Buechschtabe jedoch es Schattedaasii gfrischtet - dr Luut [k] isch vor allem dur de Buechschtabe C widergeeh worde. I romanische Schprache isch das hüt no so, K wird deet nur i Fremdwörter verwendet. Wil sich mit dr Zit dr Luutwert vom C vo [k] nach [ts] verschobe hät, verwended aber anderi Schpraache vor allem s K, um de Luut [k] z schriibe.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „K“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |