Lipide
Lipid (vo griechisch λίπος lípos „Fett“, Bedoonig uf dr zwäite Silbe: Lipid) isch e Sammelbezäichnig für Naturstoff, wo ganz oder mindestens zum grösste Däil wasserunlöslig si (hydrofob) und wo sich wäge iirer chliine Polaridäät seer guet in hydrofobe (oder lipofile) Löösigsmiddel wie Hexan lööse. Ass si in Wasser nid lööslig si, chunnt vor allem vo de lange Choolewasserstoff-Räst, wo fast alli Lipid häi. Mä däilt sä grob in versäifbari und nit versäifbari Lipid ii.[1]
D Sitechettene R1, R2 und R3 stöön für Alkylräst vo de Fettsüüre.
In lääbige Organisme wärde Lipid hauptsächlig as Strukturkomponänte in Zällmembrane, as Energiispiicher oder als Signalmolekül brucht. Die mäiste biologische Lipid si amfifil, d. h. si häi e lipofile Choolewasserstoff-Räst und e polari hüdrofili Chopfgrubbe. Dorum bilde si in polare Löösigsmiddel wie Wasser Micelle oder Membran. Vilmol wird dr Begriff „Fett“ as Sünonüüm für Lipid brucht, aber d Fett (Triglyceride) si nume en Undergrubbe von ene.
D Lipid chönne in siibe Grubbe iidäilt wärde: Fettsüüre, Triacylglycerid (Fett und fetti Ööl), Waggs, Fosfolipid, Sfingolipid, Lipopolysaccharid und Isoprenoid (Steroid, Carotinoid etc.)
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Georg Löffler, Petro E. Petrides: Biochemie und Pathobiochemie. Springer, Berlin 2003, ISBN 3-540-42295-1
- Florian Horn, Isabelle Moc, Nadine Schneider: Biochemie des Menschen. Thieme, Stuttgart 2005, ISBN 3-13-130883-4
- Charles E. Mortimer, Ulrich Müller: Chemie. Thieme, Stuttgart 2003, ISBN 3-13-484308-0
- Jeremy M. Berg, John L. Tymoczko, Lubert Stryer: Biochemistry. 5. Auflage. Freeman, New York 2002, ISBN 0-7167-4684-0, teils online verfügbar bei NCBI Bookshelf
- F.D. Gunstone, J.L. Harwood, F.B. Padley: The Lipid Handbook. Chapman and Hall, London New - York 1986, ISBN 0-412-24480-2.
- O.W. Thiele: Lipide, Isoprenoide mit Steroiden. G. Thieme Verlag, Stuttgart 1979, ISBN 3-13-576301-3.
- Robert C. Murphy: Mass Spectrometry of Lipids, Handbook of Lipid Research Vol. 7, Plenum Press, New York and London, 1993, ISBN 0-306-44361-9
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- European Federation for the Science and Technology of Lipids
- Genomics of Lipid-Associated Disorders
- Biorama: Die Lipide (Memento vom 18. Septämber 2007 im Internet Archive)
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Eintrag: lipids. In: IUPAC Compendium of Chemical Terminology (the “Gold Book”). doi:10.1351/goldbook.L03571 (Version: 2.1.5).
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Lipide“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |