Lorentzkontraktion


D Sümmetrii vo dr Lorentzkontrakzioon: Es het säggs gliichi Stääb, wo drei von ene root und drei blau si und die zwäi Grubbe beweege sich relativ zuenander. Wenn, wie im Süsteem S, die lingge Ändi vo A und D die gliichi Posizioon uf dr x-Aggse häi, gseet mä, ass d Posizioon vom lingge Ändi vo A und vom rächte Ändi vo C zur gliiche Zit dütlig witer usenander si, as d Posizione vom linggen Ändi vo D und vom rächten Ändi vo F. Im Süsteem S' hingeege isch si d Posizione vom linggen Ändi vo D und vom rächten Ändi vo F zur gliiche Zit dütlig witer usenander, as d Posizione vom linggen Ändi vo A und vom rächten Ändi vo C.

D Lorentzkontrakzioon oder die relatiwistischi Lengikontrakzioon isch e Fenomeen vo dr spezielle Relatiwidäätstheorii. Si säit us, ass e bewegte Beobachder e chürzeri Distanz zwüsche zwäi Pünkt im Ruum misst as äine, wo sich nid bewegt. Wil d Lengi vom ene Objekt dr Abstand zwüsche sine Ändpünkt isch, bechunnt mä, wemm mä d Lengi vom eine bewegte Objekt misst, e chürzeri Lengi über as wemm mä das Objekt misst, wenn es sich nid bewegt. Dä Effekt gseet mä nume in dr Richdig vo dr relative Beweegig und wird gröösser, wenn die relativ Gschwindigkäit zuenimmt. D Lorentzkontrakzioon isch zämme mit dr Zitdilatazioon und dr Reltiwidäät vo dr Gliichzitigkäit äins vo de grundlegende Fenomeen vo dr spezielle Relatiwidäätstheorii und spiilt e wichdigi Rolle, wenn Experimänt in Däilibeschlüüniger usgwärtet wärde.

D Gröössi vom Effekt cha mä mit dr Kontrakzionsformle berächne

Doodrbi isch

die kontrahierti Lengi, also d Lengi, wo im ene Inerzialsüsteem gmässe wird, wo sich relativ zum Inerzialsüsteem vom Objekt bewegt,
d Lengi wenn sich s Objekt relativ yum Beobachder nid bewegt, also d Lengi vom Objekt gmässe in sim äigene Inerzialsüsteem, und
dr Lorentzfaktor mit dr Liechtgschwindigkäit und dr Gschwindigkäit vom Objekt, wo söll gmässe wärde.

D Lengikontrakzioon isch ursprünglig 1892 vom Hendrik Antoon Lorentz iigfüert worde, zum s Michelson-Morley-Experimänt mit dr Gschwindigkäit relativ zum hüpothetische Äther z erklääre. 1905 het si dr Albert Einstein relatiwistisch interpretiert, so dass d Gschwindigkäit zwüschen em Beobachder und em Objekt, won er misst, isch.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Lorentzkontraktion“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.