Dialäkt: Züridütsch (See) |
Di offiziell Bezeichnig vo dem Priis, Sveriges Riksbanks pris i ekonomisk vetenskap till Alfred Nobels minne (hochtüütsch Preis der schwedischen Reichsbank für Wirtschaftswissenschaften in Gedenken an Alfred Nobel) bruucht mer im Alltag nöd, me säit em – nöd ganz richtig – Nobelpriis für Wirtschaftswüsseschafte oder churz Wirtschaftsnobelpriis.
Er isch zum eerschte Mal im Jahr 1969 verlie worde. Er unterscheidet sich vo de originäre Nobelpriise dur d Tatsach, dass er nöd vom Alfred Nobel, sondern nachträglich im Jahr 1968 vo dr Schwedische Riichsbank gschtiftet worde isch, wo die ires 300-Jahr-Jubiläum gfiiret hät.
D Empfänger vo dr Uuszeichnig werded im Verzeichnis vo de Nobelpriisträger vo dr Nobelschtiftig nu imene Aahang uufgfüehrt, iri Näme werded uf de Rand vo de Nobel-Medaille schtatt uf der Flächi iigraviert. D Verleihig findt im Rahme vo dr gliiche Veraaschtaltig schtatt, wo au de andere Priisträger im Schtockholmer Rathuus (Uusnaahm: Friedensnobelpriis, wo in Oslo verlie wird) all Jahr am Todestag vo Nobel am 10. Dezember d Uuszeichnig überreicht wird. S Verfahre vo dr Nominierig, Bedingige und Kriterie vo dr Priisvergaab, Priisgeld und dr Ablauf vo dr Verleihigszeremonie entschpräched ebefalls dene vo de andere Priis.
De Wirtschaftspriis wird under anderem kritisiert, wil d Priisvergaab au als Prämierig vo beschtimmte wirtschaftspolitische Positione cha verstande werde. Die Kritik richtet sich schpeziell gäge d Vergaab a bis jetz sibe Mitglider vo dr liberale (vo Kritiker im Allgemeine als neoliberal gschumpfe) Mont Pelerin Society (Friedrich von Hayek, Milton Friedman, George Stigler, Ronald Coase, James M. Buchanan, Maurice Allais, Gary Becker), aso a öppe 10 Prozent vo allne Priisträger; de Erik Lundberg, de langjährig Präsident vom Komitee, wo d Priis vergää hät, isch ebefalls es Mitglied vo dere liberale Tankfabrik. Me mues aber au säge, dass di Wirtschaftsliberali de sogenannt Mainstream vo de Wirtschaftswüsseschaft bilded, drum tunkt anderi die Zahl nöd bsunders höch.
En andere Kritikpunkt isch di schtarch zahlenmässig Dominanz vo US-Amerikaner under de Empfänger. So sind sit 1969 36 US-Amerikaner uuszeichnet worde. De Vergliich isch aber fragwürdig, wil im gliiche Ziitruum 50 Nobelpriis für Medizin, 36 Nobelpriis für Chemii und 51 Nobelpriis für Physik a US-Amerikaner vergää worde sind. Di generell Kritik am Nominierigs- und Vergaabeverfahre vo de Nobelpriis trifft au uf de Nobelpriis für Wirtschaftswüsseschafte zue: d Priisträger werded vomene chliine Chreis uusgläse, d Underlage dezue underligged ere füfzgjährige Gheimhaltigsfrischt.
D Kritik am „Wirtschaftsnobelpriis“ isch au us de Reihe vom Alfred Nobel siine Nachfahre choo.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Preis_der_schwedischen_Reichsbank_für_Wirtschaftswissenschaften_in_Gedenken_an_Alfred_Nobel“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |