Dä Artikel behandlet dr Bruef vom Schmiid. Für anderi Bedütige vom hoochdütsche Begriff «Schmied» lueg doo. |
Schmiid isch d Bezäichnig für e Bruef und s Handwärk von ere Person, wo as Handwärker oder in dr Industrii Metall schmiidet, sig s as Freiformschmiide oder Gsänkschmiide. Bim Freiformschmiide üebt dr Schmiid Druck uf en erhitzts Stück Metall us und verformt s eso, zum Bischbil mit eme Hammer, won er mit em uf s Wärkstück schloot, wo uf eme Amboss lit. S Brodukt isch en Unikat und für dass es guet uusechunnt, brucht dr Schmiid nid weenig Erfaarig und Chraft. D Aaforderige an d Kunstfertigkäit vom Schmiid bim Gsänkschmiide si vil niidriger, wil d Form vom Wärkstück dur d Hoolforme (Gsänk) vorgee isch, wo s dr Schmiid mit Druck iinebrässt.
Dr Wärkstatt vom ene Schmiid säit mä Schmiidi, Schmitti oder Schmitte.
Dr Bruef vom Schmiid isch uralt. Scho im achte Joorduusig v. d. Z. het mä in Anatolie Schmuck us Chupfer härgstellt, wo chalt gschmiidet worde isch. In Mesopotamie, in Egüpte und in Indie het mä woorschinlig scho vor mee as fümf duusig Joor warm afo schmiide. D Metall wo de Schmiid denn zur Verfüegig gstande si, si Gold, Silber, Chupfer und verschidnigi Legierige wie Bronse gsi. D Hethiter häi um 1400 v. d. Z. us Iise mit Schmiide Staal afo mache.
Die wirtschaftligi und vor allem die milidäärischi Bedütig vom Handwärk vom Schmiid isch riisig gsi, und in vile Kulture het s Götter gee, wo Schmiid gsi si, wie bi de Grieche dr Hephaistos. Us dr germanische Saagewält isch dr Wieland dr Schmiid bekannt.