Silicium

Äigeschafte
[Ne] 3s^2 3p^2 14 Si Periodesüsteem
Allgemäin
Name, Sümbol, Ordnigszaal	Silicium, Si, 14
Serie	Halbmetall
Gruppe, Periode, Block	14, 3, p
Usgsee	dunkelgrau, blöilig
CAS-Nummere	7440-21-3
Massenaadäil an dr Ärdhülle	25,8 %[1]
Atomar [2]
Atommasse	28,085 (28,084–28,086)[3] u
Atomradius (berächnet)	110 (111) pm
Kowalänte Radius	111 pm
Van-der-Waals-Radius	210 pm
Elektronekonfigurazioon	[Ne] 3s^2 3p^2
1. Ionisierigsenergii	786,5 kJ/mol
2. Ionisierigsenergii	1577,1 kJ/mol
3. Ionisierigsenergii	3231,6 kJ/mol
4. Ionisierigsenergii	4355,5 kJ/mol
Physikalisch [2]
Aggregatzustand	fest
Kristallstruktur	Diamantstruktur
Dichdi	2,336 g/cm^3(20 °C)[4]
Mohsherti	6,5
Magnetismus	diamagnetisch (${\displaystyle \chi _{m}}$ = −4,1 · 10^−6)[5]
Schmelzpunkt	1683 K (1410 °C)
Chochpunkt	3533 K[6] (3260 °C)
Molars Volume	12,06 · 10^−6 m^3/mol
Verdampfigswermi	383 kJ/mol[6]
Schmelzwermi	50,2 kJ/mol
Schallgschwindigkäit	8433 m/s bei 293 K
Spezifischi Wermkapazideet	703[1] J/(kg · K) bei 298 K
Elektrischi Läitfähigkäit	1 · 10^3 A/(V · m)
Wermiläitfähigkäit	150 W/(m · K)
Chemisch [2]
Oxidazionszueständ	−4, (2) +4
Oxid (Basizidäät)	SiO2 (amphoter)
Elektronegatividäät	1,90 (Pauling-Skala)
Isotop
Isotop NH t1/2 ZA ZE (MeV) ZP ^26Si {syn.} 2,234 s ε 5,066 ^26Al ^27Si {syn.} 4,16 s ε 4,812 ^27Al ^28Si 92,23 % Stabil ^29Si 4,67 % Stabil ^30Si 3,1 % Stabil ^31Si {syn.} 157,3 min β^− 1,492 ^31P ^32Si {syn.} 276 a β^− 0,224 ^32P ^33Si {syn.} 6,18 s β^− 5,845 ^33P ^34Si {syn.} 2,77 s β^− 4,601 ^34P
Witeri Isotop lueg Liste vo de Isotop
NMR-Äigeschafte
Spin γ in rad·T^−1·s^−1 Er(^1H) fL bei B = 4,7 T in MHz ^29Si 1/2 −5,319 · 10^7 3,69 · 10^−4 19,864 (2,3488 T)
Sicherhäitshiiwiis
GHS-Gefaarstoffkennzäichnig [7] Fehlerhaftes GHS-Signalwort: Nur „Achtung“, „Gefahr“ oder leer ist möglichWikipedia:Redaktion Chemie/fehlerhafte Gefahrstoffkennzeichnung H- und P-Sätze H: 228​‐​319 P: 210​‐​305+351+338 [7] EU-Gefahrstoffkennzeichnung [8][9][10] Granulat Reizend (Xi) Pulver Liicht- entzündlig Reizend (F) (Xi) R- und S-Sätze R: 36/38 (Granulat) R: 11​‐​36/37/38 (Pulver) S: 26​‐​36/37/39 (Granulat) S: 26​‐​36/37/39​‐​22 (Pulver)
Sowit wie mööglig und gebrüchlig, wärde SI-Äihäite verwändet. Wenn nüt anders gschriibe isch, denn gälte d Daate, wo aagee si, bi Standardbedingige.

Silicium (au Silizium) isch e chemischs Elimänt mit em Sümbol Si und dr Ordnigszaal 14. Es stoot in dr 4. Hauptgrubbe (Choolestoffgrubbe) und 3. Periode vom Periodesüsteem vo de Elimänt.

Silicium isch e klassischs Halbmetall. Es het Äigeschafte vo Metall und au vo Nitmetall und isch e Elimänthalbläiter. Räins, elementars Silicium isch grau-schwarz und glänzt wien e tüpischs Metall, vilmol bronsefarbig bis blöilig.

Elementars Silicium isch für e menschlige Körper ungiftig, in bundniger silicatischer Form isch Silicium für e Mensch wichdig. Im menschlige Körper het s öbbe 20 mg Silicium uf äi Kilo Körpermasse; die Mängi nimmt ab. je elter mä wird.

Litratuur

• Tracy L. Simpson, Benjamin E. Volcani: Silicon and siliceous structures in biological systems. Springer-Verlag, New York 1981, ISBN 3-540-90592-8. 
• Thomas Thomson: On the Daltonian Theory of Definite Proportions in Chemical Combinations. In: Annals of Philosophy. Band 2, 1813, S. 32. 

Weblingg

 Wikibooks: Praktikum Anorganische Chemie/ Silicium — Lern- und Lehrmaterialie
 Wikibooks: Siliciumverarbeitung — Lern- und Lehrmaterialie

• Rutherford online: Silicium

Fuessnoote

1. Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente. S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.
2. D Wärt für d Äigeschafte in dere Infobox sin, wenn nüt anders agee isch, us www.webelements.com (Silicium).
3. Dasch dr Standartwärt, wien er vo dr IUPAC empfoole isch. Lueg: Michael E. Wieser, Tyler B. Coplen: Atomic weights of the elements 2009 (IUPAC Technical Report). In: Pure and Applied Chemistry. 2010, S. 1, doi:10.1351/PAC-REP-10-09-14.
4. N. N. Greenwood, A. Earnshaw: Chemie der Elemente. 1. Auflage, 1988, ISBN 3-527-26169-9, S. 426.
5. Robert C. Weast (ed. in chief): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990, ISBN 0-8493-0470-9, Site E-129 bis E-145 (D Wärt dört sin uf g/mol bezooge und in cgs-Äihäite aagee).
6. Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. In: Journal of Chemical & Engineering Data. 56, 2011, S. 328–337, doi:10.1021/je1011086.
7. Iidraag zu Silicium in dr GESTIS-Stoffdatebank vom IFA, abgrüeft am 13. März 2011 (nume mit JavaScript) .
8. Seit 1. Dezember 2012 ist für Stoffe ausschließlich die GHS-Gefahrstoffkennzeichnung zulässig. Bis zum 1. Juni 2015 dürfen noch die R-Sätze dieses Stoffes für die Einstufung von Zubereitungen herangezogen werden, anschließend ist die EU-Gefahrstoffkennzeichnung von rein historischem Interesse.
9. Datenblatt Silicium (Granulat) bi AlfaAesar, abgruefen am 29. Januar 2010 (brucht JavaScript).
10. Datenblatt Silicium (Pulver) bi AlfaAesar, abgruefen am 29. Januar 2010 (brucht JavaScript).

Periodesüsteem vo de Elimänt H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Uut Fl Uup Lv Uus Uuo Alkalimetall Ärdalkalimetall Lanthanoid Actinoid Übergangsmetall Metall Halbmetall Nichtmetall Halogen Edelgas umbekannt

Normdate: GND: 4077445-4 | LCCN: sh85122512

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Silicium“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.