S Tempo (ital. „Zit“; Plural: Tempi /'tɛmpi/; von lat. tempus; dütsch au Zitmaass) git in dr Muusig aa, wie schnäll mä e Stück söll spiile. Vili Tempobezäichnige si gliichzitig au Usdrucksbezäichnige, wo Uskumft gääbe über dr beabsichtigti Charakter vom ene Muusigstück.
Dr daatsächligi Tempoiidruck vom ene Muusikstück isch aber e Fenomeen, wo witer goot as die räini Schlagzaal bro Zitäihäit und wo vo andere musikalische und nidmusikalische Parameter mitbestimmt wird, bsundrigs vo de Rhüthme, wo vorchömme, dr Dichdi vom musikalische Satz, aber au vo de Rüümligkäite und dr Daagesform vo de Musiker und vom Publikum.
(öbbe noch waggsender Gschwindigkäit aagordnet)
italiänischi Bezäichnig | Bedütig |
---|---|
Langsami Tempi | |
Larghissimo | seer bräit |
Grave | schweer |
Largo | bräit |
Larghetto | e chli bräit (schnäller as Largo) |
Lento | langsam |
Adagio | langsam, ruejig |
Adagietto | zimlig ruejig, zimlig langsam |
Middleri Tempi | |
Andante | im Schritt |
Andantino | e chli schnäller as Andante |
Moderato | mäössig |
Allegretto | e chli langsamer as Allegro |
Schnälli Tempi | |
Allegro | schnäll, urspr. fröölig |
Vivace, vivo | lääbhaft |
Vivacissimo | seer lääbhaft |
Presto | seer schnäll |
Prestissimo | üsserst schnäll |
Drzue chömme no die Usdrück:
Zuè de gnaue Fixyrung vo de Tempi hät de Johann Nepomuk Mälzel 1814/16 s Metronom erfunde, mit wellem mò de Grundschlag lose un sää cha. D Metronomzaal (abkürzt mit M. M. = Mälzels Metronom) git aa, wi vill Schlääg pro Minute de Grundpuls hät.
Devor hät au schu de Frédéric Thiémé[1] un C. Mason[2] übber gnaui, uff die italienische Bezeichnunge bezogeni, Tempoaagaabe unter Gebruuch von em Pendel, wôrend de Johann Joachim Quantz 1752 an em Pulsschlag vo 80 Schlääg pro Minute orientyrti metrischi Aagaabe gmacht ghaa hät.[3][4]
I de Regle sin uff de Skala vo em Metronom Tempobezeichnunge aagää, die nem beschtimmte Berych zuegordnet sin. Die Zueordnung isch nu uugfäär blatzyrt, abber nit durch bschtimmti Wärt eidütig feschtglait. D Wärteberych sin unterschydlich, abhängig vom Zitaalter, èm Kulturchrais un èm Fabrikat definyrt. Sèlbscht d Temposchtaffelig wycht vonènand ab, wiè d Bosition vom „Larghetto“ zeigè duèt. Alli Berych sin dõhèr ehnder als Hywyys, abber nit als vobindlichi, starri Reglè aazluege.
D Tabelle zeigt vo links nõch rächts die Wärt uff de Skale vo de abbildete Metronom.
21. Jh., japanisch | 20. Jh., dütsch | 19. Jh., französisch | |||
---|---|---|---|---|---|
Grave | 40–44 | ||||
Largo | 44–48 | Largo | 40–60 | Largo | 42–70 |
Lento | 48–54 | ||||
Adagio | 54–58 | ||||
Larghetto | 58–63 | Larghetto | 60–66 | ||
Adagietto | 63–69 | Adagio | 66–76 | ||
Andante | 69–76 | Larghetto | 70–98 | ||
Andantino | 76–84 | Andante | 76–108 | ||
Maestoso | 84–92 | ||||
Moderato | 92–104 | Adagio | 98–124 | ||
Allegretto | 104–116 | Moderato | 108–120 | ||
Animato | 116–126 | ||||
Allegro | 126–138 | Allegro | 120–168 | Andante | 124–152 |
Assai | 138–152 | ||||
Vivace | 152–176 | Presto | 168–200 | Allegro | 152–180 |
Presto | 176–200 | Presto | 180–208 | ||
Prestissimo | ≥ 208 | Prestissimo | 200–208 |
Bi moderni Pop-Stüggle, abber auch im Berych vo de elegtronische Musig wörd s Tempo übber Bpm (= Beats per minute) definyrt. Selli Aagaab erlychteret Broduzänte s Erschtelle vo Remix, DJs s Inenandermischle von e baar Lieder un Rapper s Yschpille von e wittere Tonschpur zum aktuelle Beat.
Lueg au Historischi Ufffüürungsbraxis: Tempi
„[Tempo isch] das notwendigste und härteste und die hauptsache in der Musique.“
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Tempo_(Musik)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |