አሌክሳንደር ቮን ሃምቦልት

ቮን ሀምቦልት በ1843 ዓ

ፍሬድሪክ ዊልሄልም ሃይንሪች አሌክሳንደር ቮን ሁምቦልት (ጀርመንኛ: Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander von Humboldt; ሴፕቴምበር 14፣ 1769 - ግንቦት 6፣ 1859) እንዲሁም ታዋቂው አሌክሳንደር ቮን ሃምቦልት (Alexander von Humboldt), የጀርመን ፖሊማት ፣ ጂኦግራፈር፣ የተፈጥሮ ተመራማሪ ፣ አሳሽ እና ደጋፊ ሮማንቲክ እና ሳይንስ ነበር ፣ እሱ እንደ የፕሩሲያ ጠቅላይ ሚኒስትር ታናሽ ወንድም ቪልሄልም ፎን ሀምቦልት.

ከ1799 እስከ 1804 ባለው ጊዜ ውስጥ ሃምቦልት በዘመናዊው የምዕራቡ ዓለም ሳይንሳዊ እይታ ለመጀመሪያ ጊዜ በማሰስ እና በማብራራት ወደ አሜሪካ በስፋት ተጉዟል። የጉዞው መግለጫ ከ21 ዓመታት በላይ ተጽፎ በብዙ ጥራዞች ታትሟል። ሃምቦልት ከአትላንቲክ ውቅያኖስ ጋር የሚዋሰኑት መሬቶች አንድ ጊዜ ተቀላቅለዋል (በተለይ ደቡብ አሜሪካ እና አፍሪካ) የሚል ሀሳብ ካቀረቡ የመጀመሪያዎቹ ሰዎች አንዱ ነበር።

ሁምቦልት ኮስሞስ የሚለውን ቃል ከጥንታዊው ግሪክ ከሞት አስነስቶ ኮስሞስ ለተባለው ባለ ብዙ ጥራዝ ድርሰቱ መድቦ የተለያዩ የሳይንስ እውቀትና የባህል ቅርንጫፎችን አንድ ለማድረግ ፈለገ።

ይህ ጠቃሚ ስራ ስለ አጽናፈ ሰማይ እንደ አንድ መስተጋብር አካል ያለውን አጠቃላይ ግንዛቤ አነሳስቷል፣ እሱም የስነ-ምህዳር ፅንሰ-ሀሳቦችን ወደ የአካባቢ ጥበቃ ሀሳቦችን አስተዋወቀ። እ.ኤ.አ. በ1800 እና በ1831 ዓ.ም በሳይንስ በጉዞው ወቅት በተፈጠሩት ምልከታዎች ፣በአካባቢው የሚከሰቱ የልማት ተፅእኖዎች በሰው ልጅ የአየር ንብረት ለውጥ ምክንያት ገለፁ።