ዲየጎ ማራዶና

ዲያጎ አርማንዶ ማራዶና (ስፓኒሽ፡ [ˈdjeɣo maɾaˈðona]፤ ጥቅምት 30 ቀን 1960 - ህዳር 25 ቀን 2020) የአርጀንቲና ፕሮፌሽናል እግር ኳስ ተጫዋች እና አስተዳዳሪ ነበር። በስፖርቱ ታሪክ ውስጥ ከታላላቅ ተጨዋቾች አንዱ ተብሎ በሰፊው የሚነገርለት የ20ኛው ክፍለ ዘመን የፊፋ ተጫዋች ሽልማት ከሁለቱ በጋራ አሸናፊዎች አንዱ ነበር።

የማራዶና እይታ፣ ቅብብልብ፣ ኳስን የመቆጣጠር እና የመንጠባጠብ ብቃቱ ከትንሽ ቁመቱ ጋር ተዳምሮ ዝቅተኛ የስበት ኃይል እንዲኖረው እና ከሌሎች ተጫዋቾች በተሻለ እንዲንቀሳቀስ አስችሎታል። የሜዳው መገኘት እና መሪነት በቡድኑ አጠቃላይ ብቃት ላይ ትልቅ ተጽእኖ ያሳደረ ሲሆን ብዙ ጊዜ በተቃዋሚዎች ተለይቶ ይታይ ነበር። ከፈጠራ ችሎታው በተጨማሪ የጎል አይን የነበረው እና የፍፁም ቅጣት ምት ስፔሻሊስት መሆኑ ይታወቃል። ቀደምት ተሰጥኦ የነበረው ማራዶና “ኤል ፒቤ ደ ኦሮ” (“ወርቃማው ልጅ”) የሚል ቅጽል ስም ተሰጥቶት ነበር፣ ይህ ስም በሙያው በሙሉ ከእሱ ጋር ተጣብቋል። እንዲሁም ከሜዳ ውጪ ችግር ያለበት ህይወት ነበረው እና በ1991 እና 1994 እፅ አላግባብ በመጠቀማቸው ታግዶ ነበር።በክላሲክ ቁጥር 10 ቦታ ላይ የተሰማራው የላቀ የጨዋታ ተጫዋች ማራዶና የአለም ሪከርድ የዝውውር ዋጋ ሁለት ጊዜ በማስመዝገብ የመጀመሪያው ተጫዋች ነበር፡ እ.ኤ.አ. በ1982 ወደ ባርሴሎና በ5 ሚሊየን ፓውንድ ሲዘዋወር እና በ1984 ወደ ናፖሊ በገንዘብ ሲዛወር 6.9 ሚሊዮን ፓውንድ። በአርጀንቲኖስ ጁኒየርስ፣ ቦካ ጁኒየርስ፣ ባርሴሎና፣ ናፖሊ፣ ሲቪያ፣ እና ኔዌል ኦልድ ቦይስ በክለብ ህይወቱ የተጫወተ ሲሆን በናፖሊ ብዙ ሽልማቶችን በማግኘቱ በጣም ታዋቂ ነው።

በአርጀንቲና ባደረገው ኢንተርናሽናል ህይወቱ 91 ጨዋታዎችን አድርጎ 34 ጎሎችን አስቆጥሯል። ማራዶና በ1986 በሜክሲኮ የተካሄደውን የዓለም ዋንጫን ጨምሮ በአራት የፊፋ የዓለም ዋንጫዎች ተጫውቶ አርጀንቲናን በመምራት ምዕራብ ጀርመንን በፍጻሜው አሸንፋለች እና የውድድሩ ምርጥ ተጫዋች በመሆን የወርቅ ኳስ አሸንፏል። እ.ኤ.አ. በ1986 የአለም ዋንጫ ሩብ ፍፃሜ በሁለት የተለያዩ ምክንያቶች በእግር ኳስ ታሪክ የገባውን እንግሊዝን 2–1 በማሸነፍ ሁለቱንም ጎሎች አስቆጥሯል። የመጀመርያው ጎል ያልተቆጠበ የአያያዝ ጥፋት ሲሆን “የእግዚአብሔር እጅ” በመባል የሚታወቅ ሲሆን ሁለተኛው ጎል 60 ሜትር (66 yd) አምስት የእንግሊዝ ተጫዋቾችን ያለፈበት ድሪብል ተከትሎ በ2002 በፊፋ ዶትኮም መራጮች “የክፍለ ዘመኑ ጎል” የሚል ድምጽ ሰጠ።

ማራዶና በህዳር 2008 የአርጀንቲና ብሔራዊ እግር ኳስ ቡድን አሰልጣኝ ሆነ። በ2010 በደቡብ አፍሪካ በተካሄደው የአለም ዋንጫ ቡድኑን በመምራት በውድድሩ መጨረሻ ላይ ቡድኑን መርቷል። በመቀጠልም መቀመጫውን በዱባይ ያደረገውን ክለብ አል ዋስልን በ UAE Pro-League ለ2011–12 የውድድር ዘመን አሰልጥኗል። በ2017 ማራዶና በውድድር ዘመኑ መጨረሻ ከመልቀቁ በፊት የፉጃይራህ አሰልጣኝ ሆነ። በግንቦት 2018 ማራዶና አዲሱ የቤላሩስ ክለብ ዳይናሞ ብሬስት ሊቀመንበር ሆኖ ታወቀ። ብሬስት ደረሰ እና በሐምሌ ወር ስራውን እንዲጀምር በክለቡ ቀርቦለታል። ከሴፕቴምበር 2018 እስከ ሰኔ 2019 ማራዶና የሜክሲኮ ክለብ ዶራዶስ አሰልጣኝ ነበር። እ.ኤ.አ. ከሴፕቴምበር 2019 ጀምሮ እስከ ህዳር 2020 ህልፈተ ህይወታቸው ድረስ የአርጀንቲና ፕሪሜራ ዲቪሲዮን ክለብ ጂምናሲያ ዴ ላ ፕላታ አሰልጣኝ ነበሩ።