Kudiwis

Kudiwis/Takoril 兔子

O pinagan no kudiwis/takoril 兔子的外觀

Masamanay ko papotal a tileng no kudiwis/takoril a nenengen.

v🐰Tagila: ci’icelay pakatengilay mafana’ay malaliyon a mi-tingil, romasato mafana’ay ami pihpih to saka^ca ka fa^edet no tileng nira.

v🐰Mata: tosakomata nira ikawili ato i kawanan, paka’alaway to laay ato ano to’man to i paka’laway to, dengsa cecay aca atilidan koma’laway nira to fafaled ato lalan^no i, caay ka fangcal kopi ‘alaw nira.

v🐰Ngoso’: mafana’ay ami sangek, caay pitolas ami sasangek, mafana’ay ami hapinang to sasangeken, ano macaloh i sakalamkam sanay a dademak kia ngoso’ nira a dademak. v🐰ngoyos: makakafitay ko ifaleday a firfir no ngoyos ato ngoso’ to sakanga’ayaw nira a komaen to kakaenen, 28 ko wadis nira, tosaay a tati^dip ko faleday a wadis nira, caay ka citolas a malahad kola wadis nira, sanaw caay ka citolas ami ^eloc to wadis, ano ko^edew tato kora wadis nira i, caay kangaay nira a komaen, tosakapatay nira, iraay 17000 ko sapisanek nira, mikikaka to tamdaw a 1000 ko sapisanekan, sanaw mafana’ ami pili’ to kaolahan a kakaenen.

v🐰Ngisngis: o sapisapingan nira to ka’oripan a pala, caay ka siwala to sakadademak.

v🐰O lanoay firfir no ngoyos: ci siletay to sapasilosi nira to todongay a ka‘oripan nira pala. v🐰Ka’ayaway a o’o: limaay ko talodo’, macidemay ko kanoos, kalikiay a dademak to sakadademak nira ato sapi kolkol nira to sela/sota’, lomasato i to sapi pohpoh nira to fongoh ato laway ato tangila, kalamkamay a madademak.

v🐰Kalikoray a o’o: sepatay ko talodo’,ka^edaway to ka’ayaway, cicediay ci’icelay manga’ay ami satakotakod, pakatakoday to 50~100 a lalat to Kongfen(公分) saan,romasato haw i nga’ayay a sakacomikay, pakaalaay to 80 a Kongli(公里) an ko kalamkam nira, cifanohay ko salipa’ nira to saka tada to palipa’ a palipa’.

v🐰Wikol:papoyo’ay a masako’edaw, caayay ka salimolo, ano pahahan i masa’anengangay,

ano maceka i, o sapipatalaw nira, ano mihamham to pipakaen no damdaw i, mi wihawihay a madademak.

v🐰O fanoh: so^metay caayay ko feloh, nga’ayay mato liko ano sienaw.

O ‘orip no kudiwis. 兔子的生命

v🐰O cecay a ‘orip no mihecaan : pakatangasaay 5~12 a mihecaan.( lomasa, papoto’ay ko ‘orip no ki^emingay ko tileng ato tata’akay ko tileng a kudiwis. )

v🐰 O sakako^doway a ‘orip a mihecaan : o sowa to matididay i tangasa i 18 a mihecaan ira ko 10 a foladan saan.

v🐰O fa^det no tileng : 38.5~41.5 C’ ( miki fa^detay ko tileng no mato’asay, pakafiloay to fa^de ko ki^mingay ho a kudiwis.)

v🐰O pita^kod no remes foloco’ : 180~250 to cecay a widian.

v🐰O cahacah : 30~60 to cecay a widian.

v🐰O ‘ikes no fa’inayan : 22 a lipay, o ki^mingay a kudiwis tangasa i 13 a lipay ma’ikisay to.

v🐰O kaciwawa no mihecaan : o fa’inayan a kudiwis 5~6 a mihecaan, o fafahiyan a kudiwis 2~3 a mihecaan ma^engay to ci wawa.

v🐰mangalay a cilamo : ma’ikis toko fa’inayang a kudiwis i lonok sanay a mikilim to lalamoden, awaay ko pinang to cecay a mihecaan.

v🐰O pilamod no fa’inayan a kudiwis : tosa aca a widian no toki ma^dengay to.

v🐰O kacipoyapoy no fafahian a kudiwis : alatek 28~31 lomi’ad aca.

v🐰Oka citiyad to wawa : 4~12 a wawa kudiwis, o ki^mingay ko tileng a kudiwis i, caay ka papina ko wawa nira.

v🐰O kacengaw no wawaho kudiwis : alatek 7~10 a lomi’ad tiya macengaway to.

v🐰O pihacolan a lomi’ad : 8 lipayan.

v🐰O kakako’daw no fanoh : alatek ma^eng 1.5~4 a Kongfenan(公分)

v🐰O matatodongay a fa^det no lomi’ad : 18~25 C.

v🐰O co^med no lomi’ad : 40~65 %

O pinangan no kudiwis/takoril. 兔子的特性

&🐰O komaennay to kalorengos ko kudiwis/takoril, itini i dafak ato tala’ayaw no dadaya a komaen, ano to’eman to mafana’ay mikilim to kakaenen.

&🐰Kiemingay ko fala’ no kudiwis/takoril, ano fa^ded ko lomi’ad i ato macaloh cangera i, sakalamkam sanay a dademak koya ngoso’ nira.

&🐰Kahenayay a mapetek ko ‘okak no kudiwis/takoril, sanaw tiih pikalihen i takalaway amapolin.

&🐰Tiih a pacici sa ami repel to tileng no kudiwis/takoril, to sakadoka’aw nira.

&🐰Iraay ko todongay tonira a ka’oripan, mafana’ay amipasilosi.

&🐰Aka pakaen tono tamdaw a kakaenen, mawhani caay kafancal to tiyad nira, maso^ed ko tina’ie, ano masoed ko tinaie nira alatek o papaisingen to, ano tadamaan to ko kaso^ed i, alatek o tatokadeng to.

&🐰O kudiwis/takoril hananay i, kala talaway to kakoki’an, ano tatiih ko lomi’ad, ano kafaliyosan to, ano ira ko fitili’, macekokay ko kudiwis/takoril, malarawraw cangla, sakatatiih no tileng nira, deng sa ano mananamay to tokalawlaw haw i manga’ayay to.

&🐰Kalatalaway to fa^detay a lomi’ad nowhani, saheto o cifanohay ko tileng nira, awaay ko kaci cohelan nira, ano tangasa i 30C ko kafa^det no lomi’ad i, kalamkamay ko ka sasela’ nayra, nikaolira caay ka talaw to si^enaw cangla.

&🐰Maolahay ami kakemkem ato mikakolkol cangra, sanaw ano ira ko kakemkemem i, manga’ayay pafelien api kakemkem.

&🐰Ano komaenay to ta’i nira a kudiwis i, pa’ayaw haan, nawhani caayay to katatiih to tiyad nangra, ilaay ko mananamay ami kakaen to ta’i nira a kudiwis/takoril tosaka fecolaw no tiyad nira.

O sakafana’ ami pakaen pa’orip to kudiwis/takoril a sowal.如何養兔的常識

Ano iraay ko pipakaen to kudiwis/takoril i, caay kanga’ay a mafokil ami pakaen ato pa’orip, nawhani ano mafana’ ami pakaen, osakafangcal no ‘orip a lomahad nangra o kudiwis/takoril, aca o sapasifana’ haca to roma ami pakanenay to kudiwis/takoril a tamdaw, nawhani ano mafokil ami pakaen alatek maara tosaka kali’ang aca tosa ka patay no kudiwis/takoril.

@ O pinanom no kudiwis/takoril ?

Hatilaay to, ano o tadaw to ano kalomaamaan to i, caay ka^ca caay kanga’ay awa ko fali、nanom、cidal、ato kakaenen, ano awaay kolilanang i, caay kangaay a ma’orip ko kalomaamaan, hatiraay to ko kudiwis/takoril a pananom, nikaolira, dengansa caay ka halinanom cangra, sanaw irato ko pipatatodong a pananom.

@ Mapatay to nanom ?

Osakapatay no kudiwis/takoril to nanom i, aratek manamomay nira ko tatiihay a nanom, oma ngotaay a nanom, yacifaoay a nanom, yakacekanan a nanom, tosaka adada no tiyad nangra, sanaw irako sakapatay nira, caay kanga’ay ami pananom to kudiwis/takoril, ano o tingalaway、 o matangtangay、ano o caay kaci fao a nanom kosapa nanom i, osaka fangcal to no ‘orip nira,

malalok a malalid ami pakotay ami safa^loh to nanom nangra

@O nanom ko saka to’as no kudiwis/takoril haw?

O polong no ma’oripay i, irasaca koka to’as nara, o kudiwis/takoril i hatilaay to, dengsa iraay ko tata’akay ko tileng ato ki^mingay ko tileng a kudiwis, osaka sasiloma nara i, caay ka deng o nanom aca, halopolong no nanom ato kakaenen komi to’asay, aka to pitengil to caay ko so’elingnay a sowal.

@Samaanen ami pananom ko kudiwis/takoril?

Ora kudiwis/takoril hananay i, iraay ko kafana’ nira a minanom to nanom, caay ko nano mi patadoan, nikaorila, ano ca ka^en kopi pananam i, caay ka fangcal ko to’as nara a mara^emang, alatek matiya o ka^mangay a kudiwis/takoril saan ko pi’alaw no tamdaw, nengha o caay ka^eng kopi pananom, matiya o tamdaw ano kasienawan i, caay kahalinanom, to kacihelangan i halinanomay, lomasato nawhani o ma’icangay ko kakaenen nangra sanaw, laliden to ami pananom, tiya caay toka kali’ang ko to’as no kudiwis/takoril.

@kalolayan ami pakaen ko kudiwis/takoril haw?

Caay ka hakowa ko longoc no kudiwis/takoril ami pakaen, ano ira toko pipatatodong to pa’oripan ato patatodong ami pafeli to nanam to kakaenen i, ma^dengay to, caay kapi celi’ a lalawlaw matiya o waco ato o posi cangra, sanaw facalay kahemaway ami pakaen to kudiwis/takoril, ano ira to kafana’ ami pakaen ma^dengay to.

@Hakowaay koka halafin no to’as no kudiwis/takoril?

Ano ira kopi patatodon ama fana’ ami pakaen i, omi hecaan no kudiwis/takoril alatek pakaalaay to 5~12 a mihecaan, dengansa o ki^mingay a kudiwis/takoril ko kalamkamay mapatay to tatangangay a kudiwis/takoril, ano o waco to ano o posi to malecaday to kudiwis/takoril, ami to’as a pakaen ato pina’ong toka ci adadaan nangela, minanam to sakafana ami dipo ami pakaen tosaka fangcalaw no to’as no kudiwis/takoril.

@Manga’ayay ami pangingo to kudiwis/takoril haw?

Ano pakadi ko fanoh a tileng no kudiwis/takoril i, nga’ayay to ami pangingoy, kapina’on to kasienawan ami pangingoy, ya ki^ming ho ko kudiwis/takoril matalaw toka si’enawan sanaw akato pipangingoy to

Ki^mingay a kudiwis/takorilo.

@Ano mipangingo to kudiwis/takoril i tosakafana’ ami na’ong:

1.Itira todongay ono kudiwis/takoril a pingingoan ato sapingingo a safon.

2.Patatodong to fa^ded no nanom a pangingo.

3.Songiraen ami sasaw to nanom tangasa kakolacan.

4.Sisiten to sasifin ato saiyof ami ‘ican.

5.Maolahay ami kolac to tileng ko kudiwis/takoril, sanaw laliden ami sasaw ami kolac ko tileng. nangra, ano tosa ano tolo folad ami sasaw nga’ayay to.

@Kaheteng ko tileng no kudiwis/takoril haw?

Maolahay to fangcalay makolacay ko kudiwis/takoril, o ta’i nira caayay ka kaheteng, masacecacecayay, ma’icangay ko ta’i nira, o issi’ nira ko masanekay to mamang, ano pasifana’en cangra to katoma’ian ato kamisi’an i, manga’ayay to, sanaw ano maralok ami solime’ to ka’oripan nara, awaay to ko kaheteng.

@Den o kahengangay a saytaw kokaolahan no kudiwis/takoril komaen haw?

Caayay ka denga o kahengangay a saytaw koka olahan no kudiwis/takoril a kamaen, caay kanga’ay a saheto sa o kahengangay a saytaw ko sapakaen, nawhani ano haenen a pakaen i, malosaka adada no tiyad nara, yawo-wawaay ho a kudiwis/takoril i, caay kangaay haenen kopi pakaen.

@Omaan kosakakahengan no mata no kudiwis/takoril?

Caayay ko nano kaadihayay a kakomaen nara to kaengangay a saytaw ko saka kangengan no mata nara, nawhani tingalaway komata no kudiwis/takoril, sanaw ma’laway ko remes i mata no kudiwis/takoril, sanaw kahengan ko mata nira a nenengen.

@Samaanen ami reper ko kudiwis/takoril?

Alatek ira ko pasowal a tamdal, pakaynien i tangira a mirepel saan, nikaolira caay katama o hatiniay asowal, nawhani tadamaanay ko tangira no kudiwis, o mamitengi ato saka palasawad to cifelang no tileng, ano mawiled makali’ang ko tangira nira i, caay to ka fangcal ami ca’a ami tengil to taliyokay a soni, sanaw akaka pakaynien i tangira ami reper, na^on hanca ami reper ko tileng nira ami ‘afofo.

@Omanan kora tosaay a tata’akay a wadis i ka’ayaw no ngoyos nira ?

Ano ‘alaw hani ko ngoyos no kudiwis, mato iraay ko tosaay a tata’akay a wadis nira nenengen, nikaolira ano solinga’ haan ami neneng i, deng iraay sepatay a wadis nira, oranan a wadis i osapi ara nira to kakaenen a komaen.

@Masamaanay nenengen ko pinangan no kudiwis/takoril?

‘Adihayay ko kasasiloma no kalo-kudiwis/takoril a nenegen, irako tata’akay ko tileng, irako ki^mingay ko tileng, irako temeli’ay ato kohetingay ato masamaamaanay ko tilid a tileng nira, irako kahengangay ato kohetingay ko mata, irako maolahay ami sacikacikay ato misa takotakod, irako matokaay a dademak, sanaw caay ka lecad ko kasasiloma no kudiwis/takoril,

sanaw adihayay ko kasasilomaloma no pinangan nira. （Suman siwkolan ‘Amis/Pancah 11/14’24）

Tahapinanang參考文獻：

關於兔不可不知的常識 - 農業知識入口網

農業知識入口網

https://kmweb.moa.gov.tw › subject › subject

https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://kmweb.moa.gov.tw/subject/subject.php%3Fid%3D10215&ved=2ahUKEwiv-

Kudiwis.

Kudiwis.