Liechtenstein

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Prencipau de Liechtenstein Fürstentums Liechtenstein
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional: Für Gott, Fürst und Vaterland
Himno nacional: Oben am jungen Rhein
Situación de Liechtenstein
Capital	Vaduz
Mayor ciudat	Schaan
Idiomas oficials	Alemán
Forma de gubierno Prencipe Primer ministro	Prencipau Hans-Adam II Daniel Risch
Independencia - Calendata	d'o Sacro Imperio Romano Chermanico 12 de chulio de 1806
Superficie  • Total Mugas	Posición 223º 160 km² 76 km
Población  • Total (2005)  • Densidat	Posición 203º 34.913 187 hab/km²
PIB (PPA)  • Total (2008)  • PIB per capita	Posición 179º US$ 2.498.471 millons US$ 34.000
Moneda	Franco suizo
Chentilicio
Zona horaria  • en Verano	UTC+1 UTC+2
Dominio d'Internet	.li
Codigo telefonico	+1475
Prefixo radiofonico
Codigo ISO	438 / LIE / LI
Miembro de: EFTA, ONU, OSCE

O Prencipau de Liechtenstein (pronunciato /ˈlɪçtnʃta͡ɪn/) ye un país en Europa Central, sin dentrada a la mar, que ye rodiato a l'ueste por Suiza y a l'este por Austria^[1]. A suya fuya forma de gubierno ye a monarquía constitucional y suyo territorio ye o resultau «d'a unión de dos enclaves: Vaduz y Schellenberg»^[2] constituyius en un total de once comunidaz u municipios. A capital ye Vaduz y a ciudat mas poblada ye Schaan. Con un aria de poco mas de 160 kilometros cuadraus y una población de 37.000 personas ye o estau de parla alemana mas chicot d'o mundo.

O principau conoixiu por estar un paradiso fiscal. Encara que no ye miembro d'a Unión Europea, dende aviento de 2011 fa parti d'o espacio de libre circulación europeu.

Geografia

Liechtenstein se troba en Europa Central, en a val d'o Rin en os Alpes. En total a muga d'o país tien 76 km, 35 km d'éls en a parti uest y sud de Liechtenstein que muga con Suiza, división natural formada por o río Rin. A l'este muga con Austria con una muga de 41 km.

Liechtenstein no tien costa y, chunto con Uzbekistán, ye un d'os dos unicos países d'o mundo que no nomás no tienen salida a la mar, sino que tampoco no en tien dengún d'os países con os que tien muga.

O terreno ye montanyoso en cuasi toda a suya extensión debiu a os Alpes, con a val d'o Rin a o suyo tercio ueste. O punto mas baixo se troba en Ruggell Riet, con una cota de 430 m. D'atra man, a parti oriental d'o país se troba a una mayor altaria, estando a cota mas alta o Grauspitz, con 2.599 m.

Como recursos naturals, dispone d'una tierra arable y por a suya forma montanyosa y cantidat de ríos tien potencial hidroelectrico.

Por as suyas condicions cheograficas, d'hibierno se i pueden practicar esportes d'hibierno.

Climatologia

A tamas d'a suya localización alpina, os vientos predominants d'o sud suavizan o clima de Liechtenstein. O suyo clima ye continental, con hibiernos emboiraus y fredos, con plevias y nevazos frecuents. Os veranos son fredos tendendo a licherament calidos, con boiras y prou humedat.

Organización político-administrativa

Se veiga Municipios de Liechtenstein

Liechtenstein se divide en once municipios (Gemeinden - singular Gemeinde), a mayoría tien nomás un lugar. Istos son os siguients:

• Vaduz.
• Schaan.
• Balzers.
• Triesen.
• Eschen.
• Mauren.
• Triesenberg.
• Ruggell.
• Gamprin.
• Schellenberg.
• Planken.

Esporte

En o país nomás bi ha cuatre centros esportivos: un en Vaduz, un en Ruggell, un en Balzers y un atro en Schaan.

Referencias

1. (en) Liechtenstein en "The World Factbook" d'a CIA
2. Constitución de Liechtenstein (en alemán)

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Liechtenstein.

Estaus d'Europa

Abkhasia^3 | Albania | Alemanya | Andorra | Armenia^2 | Austria | Azerbaichán^1 | Belarrusia | Belchica | Bosnia y Herzegovina | Bulgaria | Cazaquistán^1 | Croacia | Cheorchia^1 | Chipre^2 | Chipre d'o Norte^2, 3 | Chequia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | Espanya^1 | Estonia | Finlandia | Francia^1 | Grecia | Hongría | Islandia | Irlanda | Italia^1 | Kosovo^3 | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgo | Macedonya d'o Norte | Malta | Moldavia | Mónegue | Montenegro | Noruega | Osetia d'o Sud^3 | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Uniu | Rumanía | Rusia^1 | San Marino | Serbia | Suecia | Suiza | Transnistria^3 | Turquía^1 | Ucraína | Vaticano

Dependencias: Åland | Akrotiri y Dhekelia | Chibraltar | Guernési | Isla de Man | Islas Feroe | Jèrri | Svalbard

^1 Parti d'o suyo territorio ye difuera d'Europa. ^2 Se troba en Asia, pero tien relacions historico-culturals con Europa. ^3 Parcialment reconoixiu. ^4 No reconoixito