Vipera aspis

Vipera aspis
Vipera aspis
Denominacions populars
Escurzón pirenenco, gripia de montanya, ^[1]
Estau de conservación
Seguro (IUCN)
Clasificación cientifica
Dominio:	Eukaryota
Reino:	Animalia
Filo:	Chordata
Clase:	Reptilia
Orden:	Squamata
Suborden:	Serpentes
Familia:	Viperidae
Subfamilia:	Viperinae
Chenero:	Vipera
Especie:	V. aspis
Descripción
Vipera aspis Linné, 1758
Distribución cheografica
Distribución d'a Vipera aspis

Vipera aspis, conoixiu localment como escurzón pirenenco u gripia de montanya, ^[1] ye una especie de gripia u escurzón distribuita por Europa Occidental y que se troba en os Pireneus, Prepireneu, a part alta d'a val d'Ebro y o norueste d'o Sistema Iberico. Perteneixe a o chenero Vipera, familia Viperidae, suborden Serpentes, orden Squamata y clase Reptilia. Ye a mas verenosa d'as tres gripias ibericas.

Se diferencia d'atras gripias en a forma d'o morro, con o cabo prominent, adrezando-se liucherament ent'alto y dos u tres escatas apicals.

Denominacions vernaclas

Denominacions vernaclas no exclusivas en aragonés son gripia y escurzón. Gripia ye a evolución d'a palabra latina Vipera d'alcuerdo con a fonetica aragonesa (VIPERA > VIPRA > VRIPA > gripia, como en gramito), u escurzón, mes propia d'as parlas aragonesas orientals (Sobrarbe, Ribagorza), y de l'aragonés residual d'o Baixo Aragón, Mayestrato y Gúdar-Chabalambre, y cognato d'o catalán escurçó, que se diz en o catalán nordoccidental d'as comarcas orientals d'Aragón.

Se fa mención d'a gripia como vipra en o "Libro d'el Trasoro" y li dedican un capítol.

V. aspis aspis, present en gran parti de Francia, os Pirineus, o sud d'a Selva Negra en Alemanya, o nord d'Italia y l'oeste de Suiza.
V. aspis atra, en Suiza.
V. aspis francisciredi, centro d'Italia.
V. aspis hugyi, Italia meridional.
V. aspis zinnikeri, present en Gascunya, Andorra y en o Pirineu central espanyol.

↑ ^1,0 ^1,1 (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.