Ngugi wa Tiọngọ (òrere Ngũgĩ wa Thiong'o me usem Gikuyu, ogwu adasi erieen̄ îkichieek orebe Jemis Ngugi, ogwu emanbe me 5 Onyan̄-ge, 1938)[1]ìre ogwu usọ òge ikpa mè usọ ifuk-ibot ikpa [academic], ònan̄a me Kenya. Eriọọn̄ ọmọ kire ogwu isi me etete ebi ìge nọvelu me otutuuk Afirika agan̄ Mbum-ura. [2] Ìbene ikige ikpa me usem Ebeke mè ininwene ikige me usem Gikuyu gaalek. Ikpa îgebe ìre nọvelu, ifit, mgbidim urọk [stories] mè <essays>. Îge inu bene me lek <literary and social criticism> re lek ikpa nsabọn. Ọmọ ore ogwu òbebene mè ikikpọ chieen̄ me lek ikpa etip [journal] usem Gikuyu eyi ekigwen Mũtĩiri. Mîkana mgbidim urọk kan̄ eyi ekigwen Akọn̄ eyi ekekeke itat: Mè ìre Inu Òrọrọ Ebilene Ekikekeke Itat Ije Ije itap me usem 100.[3][4]