| ||||
---|---|---|---|---|
ايدلوجيا سياسيه ، وحركه سياسيه | ||||
قوميه دينيه | ||||
بيتكون من | صهيونيه مسيحيه صهيونيه دينيه | |||
تعديل |
الصهيونيه (عبرى: צִיּוֹנוּת; ييديش: ציוניזם) هيا حركه سياسيه و اتجاه فكرى شايف ان لازم اليهود يحددو مصيرهو و يكون عندهم وطن قومى. اتفقو بعدين على انهم ينشئو ليهم دوله فى فلسطين, اللى بقى اسمها دولة اسرائيل. الصهاينه (צִיּוֹנִים) بدأو حياتهم السياسيه بعد مؤتمر بازل فى سويسرا و قررو فيه ان لازم يعملو وطن قومى لليهود.
المؤتمر الصهيونى العالمى, فى الاجتماع ال28 فى القدس فى 1968, اتبنّا خمس نقط من ”برنامج القدس“ انهم يبقو الاهداف بتاعة الصهوينيه النهارده. هما:[1]
من ساعة تأسيس اسرائيل, الدور بتاع الحركه هبط و هى دلوقتى حاجه مش اساسيه فى السياسه الاسرائبليه, مع ان مفاهيم مختلفه عن الصهيويه لسه بتعمل دور فى الحوار الاسرائيلى و اليهودى.
صهيونيه ليبراليه (او صهيونيه عامه) كانت م البدايه الاتجاه السايد فى الحركه الصهيونيه من اول مؤتمر صهيونى فى 1897 لحد بعد الحرب العالميه الاولانيه. الصهاينه العامّين حددو نفسيهم مع الليبراليه الاوروپيه بتاعة الطبقه المتوسطه (او البورجواز bourgeoisie) اللى ناشد بيها قيادين صهاينه كتير زى تيودور هيرتسيل |Theodor Herzl| و حاييم ڤايتسمان |Chaim Weizmann|. الصهاينه الليبراليين, ولو انهم مش مرتبطين بحزب واحد فى اسرائيل الحديثه, لسه اتجاه قوى فى السياسه الاسرائ بعديه و بيدعو لمبادئ السوق الحر, الديموقراطيه و الالتزام بحقوق الانسان. حزب كاديما (קדימה: لـ قُدّام), على اى حال, بيحدد نفسه مع سياسات اساسيه من الايديوليجيه الليبراليه الصهيونيه, بيدعو لحاجات منها احتياج دوله فلسطينيه عشان تعمل مجتمع ديموقراطى اكتر فى اسرائيل, بالتأكيد على السوق الحر, و المناديه بالمساويه فى الحقوق للفلسطينيين اللى فى اسرائيل.
الصهيونيه القوميه ابتدت مع الصهيونيه المتعدله اللى قادها چابوتينسكى |Jabotinsky|. المعدّلين سابو منظمة المؤتمر الصهيونى العالمى فى 1935 لإنها رفضت اعلانها ان خلق دوله يهوديه كان هدف فى الصهيونيه. المعدّلين دعو لتأسيس جيش يهودى فى فلسطين عشان يجبر السكان انهم يوافقو على هجرة يهود كتير. الصهيونيه المتعدله اتطوّرت فى حزب ليكود (לִכּוּד: تماسك) فى اسرائيل, اللى سيطر على معظم الحكومات من 1977. الحزب بيدعو اسرائيل انها تحافظ على السيطره على الضفه الغربيه و القدس الشرقيه و تتعامل بشدّه مع الصراع الفلسطينى-الاسرائيلى. فى 2005 حزب ليكود اتقسم على قضية خلق دوله فلسطينيه على الاراضى المحتله و اعضاء الحزب اللى دعو لـ مناقشات سلام ساعدت على تأسيس حزب كاديما.
الصهيونيه العماليه ابتدت فى اوروپا الشرقيه. الصهاينه الاشتراكيين امنو ان القرون اللى عانو فيها من الاضطهاد فى مجتمعات معاديه للساميّه اتسببت فى تقليل اهمية اليهود و بقو خاضعين, ضُعَفا, ياءسين من الوجود اللى كان بيأدّى لمعادية ساميّه أكتر, الرؤيه دى فى الاساس اىّدها تيودور هيرتسيل. كانو بيجادلو فى ان ثورة الروح اليهوديه و مجتمع كان لازم و ممكن يتحقق بشكل جزءى من اليهود اللى راحو على اسرائيل و بقو فلاحين, عمال, و عساكر فى بلد خاصه بيهم. معظم الصهاينه العماليين بيرفضو مراعات التقاليد الدينيه اليهوديه لإنها بتخلّى عقليّة التشتت تفضل عايشه بين الناس اليهود, و أسست مناطق ريفيه فى اسرائيل بتتسمّا: "كيبوتس" (קיבוץ: تجمع). مع كده, الصهيونيه الاشتراكيه بترسم استوحاءها و متأسسه بطريقه فلسفيه على المبادئ الاساسيه و الروحانيه بتاعة اليهوديه, تعبيرها التقدّمى بتاع اليهوديه دى فى العاده عزز علاقه معاديه مع اليهوديه الـ اورتودوكس.
الصهيونيه العماليه بقت قوّه مسيطره فى الحياه السياسيه و الاقتصاديه فى ييشوڤ (יישוב: مستوطنه) وقت الانتداب البريطانى على فلسطين و كانت الايديولوجيه المسيطره على تأسيس اسرائيل لحد انتخابات 1977 لما حزب العمال الاسرائيلى اتغلب.
فى ال1920-ات و 1930-ات أبراهام إيساك كوك |Abraham Isaac Kook| (اول حاخام فى فلسطين) و ابنه الحاخام Zevi Judah Kook شافو مبادئ دينيه و تقليديه فى مبادئ الصهيونيه و فى نفس الوقت رفض الاصوات الخفيفه اللى ضد الدين. هما علّمو اليهوديه الاورتودوكس اللى بتتبنّا و بتؤمر بالمبادئ الايجابيه الصهيونيه, زى تجميع المنفيين, و النشاط السياسى عشان يخلق و يحافظ على كيان يهودى سياسى فى ارض اسرائيل. بالطريقه دى, الصهيونيه كإنها كوبرى بين اليهود العلمانيين و الاورتودوكس.
فى نفس الوقت فيه جماعات صهيونيه تانيه مالت لإنها مع الوقت تخلّى قوميّتها معتدله, المكاسب بتاعة حرب 1967/حرب الست ايام خلّت الصهيونيه الدينيه تلعب دور كبير فى الحياه السياسيه الاسرائيليه. دلوقتى بيرتبطو بالحزب الوطنى الدينى (מפלגה דתית לאומית) و حزب جوش إمونيم (גוש אמונים: كتلة مؤمنين), الصهاينه المتدينين كانو اكتر ناس فى الاستوطان اليهودى فى الضفه الغربيه و فى الجهود اللى بتأكد على السيطره اليهوديه على المدينه القديمه بتاعة القدس.