سلطان
| ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| منصب | ||||
تعديل  |
||||
سُلْطَان (بالانجليزى: Sultan) فى اللغة هوه اسم علم مذكر عربى معناه: الحجة، القدرة، التسلط، الملك. قال تعالى: ﴿وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطَانى ﴾ [سورة ابراهيم ، الآية 22] اى من حجة.[1] و ورد ذكر سلطان بتشكيلات مختلفة فى سبع وثلاثين موضع من القرآن الكريم بمعانى مختلفة.[2]
السلطان هوه لقب استعمله كتير من الحكام العرب و المسلمين ، الكلمه مشتقة من سُلَط (جمع سُلطة اى التحكم و القدره). استعمل لقب "سُلْطَان" فى العهود الاسلامية عند الأتراك السلاجقة والعثمانيين فى الاناضول و فى ايران و مصر ، و تركيا. فى البدء استخدمت الكلمة للدلاله على السطله الروحيه[عايز مصدر ] ، كسبت بعدين شكلها السياسى كلقب للحكام و الملوك. اول حاكم مسلم لُقب بالسلطان كان محمود الغزنوى ( محمود بن سبكتكين ولد فى 2 نوفمبر 971م - وتوفى فى 30 ابريل 1030م) و اللذى حكم الدولة الغزنوية فى الفترة من سنه 998م الى 1030م فى زمن الخلافة العباسية، وعرف عنه إهتمامه بالادب والفنون و كان يعيش فى عهده كثير من العلما والشعراء.[3] راجت بعض الأقاويل عن منشأ تسميته بالسلطان [عايز مصدر ] ، قيل ان خلف بن احمد حاكم سجستان كان ينوى إقامة دوله لنفسه فعلم بكده محمود الغزنوى واستعد لمحاربته، لكن خلف خاف منه وسلمه مفاتيح الحصون و سماه سلطان (كتفخيم و منافقه). اعجب محمود باللقب واصبح يلقب به من حكموا بعده[عايز مصدر ] . كمان اتخذ منه صلاح الدين لقب سلطان مصر و كان اخر سلطان ليه سلطة حقيقة على الدولة العثمانية هوه السلطان العثمانى عبد الحميد التانى و هو من رفض بيع الارض الفلسطينية لليهود برفضه لعرض هيرتزل و هو مبلغ كبير جدا من المال ورشوة للسلطان عبد الحميد التانى نفسه مقابل جزء من ارض فلسطين ولكنه رفض لانه كان شديد الغيرة على الاسلام ودياره.[4]
قبل كده كان حكام المسلمين بيتلقبو بألقاب زى خليفه و امير و امير الامرا ، و بعد كده امتد استعمال اللقب فى العالم الاسلامى كله خصوصا عند السلاجقه. نقل السيوطى ان لقب سلطان بيتلقب بيه الحاكم اللى تحت ايده ملوك فبيبقى هوه ملك الملوك و يكون تحت ايده زى 10.000 فارس ، و كل ما تزيد البلاد و عدد العساكر اللى تحت ايديه يبقى اعظم و ممكن يتلقب السلطان الأعظم او سلطان السلاطين.
اشهر السلاطين و اعظمهم كانو سلاطين الدوله الايوبيه اللى كان منهم صلاح الدين الأيوبى و الصالح نجم الدين ايوب ، و سلاطين الدوله المملوكيه فى مصر اللى كان منهم الظاهر بيبرس و قلاوون و قطز و الناصر محمد بن قلاوون و الاشرف خليل ، و سلاطين الدوله العثمانليه فى تركيا.
بعد ضعف الخلافه العباسيه فى بغداد بقى والى بغداد كمان بيتلقب بسلطان فى الاغلب كمجرد تفخيم زى ما كان المصريين بيلقبو محمد على باشا و اللى حكمو بعده من اسرته.
السلطانين اللى بيحكمو بلاد النهارده هما فى بروناى ، و عمان.
من ضمن المصادر
[تعديل]- السيوطى، حسن المحاضرة فى تاريخ مصر والقاهرة، دار احياء الكتب العربيه 1967.
- "sultan." Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.
- ↑ "معاجم - معجم الكترونى معنى باللغة العربية". مؤرشف من الأصل في 2016-03-05. اطلع عليه بتاريخ 2015-07-28.
- ↑ المعاني- قاموس ومعجم الكترونى
- ↑ محمود الغزنوى - من ويكيبيديا، الموسوعة الحرة
- ↑ سلطان