عباس اقبال الاشتيانى

عباس اقبال الاشتيانى
معلومات شخصيه
الميلاد	سنة 1896 [1][2]
الوفاة	10 فبراير 1956 (59–60 سنة)  روما
مواطنه	ايران
عضو فى	مجمع اللغه العربيه بدمشق
الحياه العمليه
المدرسه الام	جامعة باريس
المهنه	مؤرخ
اللغات المحكيه او المكتوبه	انجليزى [1]
موظف فى	جامعة طهران
تعديل مصدري - تعديل

عباس اقبال الاشتيانى 1896 - 1956

عباس اقبال آشتيانى ( اشتيان ، ايران ، 1896 - روما ، ايطاليا ، 1956 ) ، مؤرخ و اديب و عالم لغوى ايرانى كبير. من اشهر مؤلفاته " تاريخ ايران المفصل من صدر الاسلام لانقراض الدوله القاجاريه " ( تاريخ مفصل ايران از صدر اسلام تا انقراض قاجاريه ).

اتولد عباس اقبال فى اسره بسيطه فى آشتيان فى ايران و دخل الكتاب و بعدين دخل دار الفنون فى طهران و خلص دراسه متوسطه فيها و اخد دبلوم منها و اتعين فى المكتبه العموميه فى وزارة المعارف. شغله فى المكتبه خلاه يتعرف مشاهير ايران فى العلم و الادب فى زمانه زى ملك الشعرا بهار و رشيد ياسمى و سعيد نفيسى و شاركهم فى نشر مجلة " دانشكده " ( الكليه ) و اتعرف على غيرهم زى محمد على فروغى و ابو الحسن فروغى و غلام حسين و نشر معاهم مجلة " فروغ تربيت " ( انوار التربيه ) ، و عن طريق المجلتين دول اتشهر اسمه بين المهتمين بالادب الفارسى.

بعد شغله فى المكتبه اشتغل مدرس للغه الفارسيه فى دار الفنون و فى مدارس طهران الكبيره فدرس فارسى فى دار المعلمين العليا و درس تاريخ و جغرافيا فى المدرسه السياسيه و المدرسه العسكريه اللى عن طريقها اتعين فى سنة 1927 سكرتير للهيئه العسكريه الايرانيه فى فرنسا و انتهز فرصة وجوده فى فرنسا فدرس فرنساوى و دخل جامعة السوربون و اخد منها الليسانس فى الاداب. و هو فى باريس اتعرف على العلامه المحقق محمد عبد الوهاب القزوينى ( اتوفى 1950 ) و اتصحابو على بعض فزادت مكانته الادبيه و العلميه و اتعين استاذ فى الجامعه و عضو فى المجمع اللغوى الايرانى.

اهتم عباس اقبال بتاريخ ايران و تاريخ الدوله الايلخانيه المغوليه فى فارس و كتب دراسات مهمه عنهم ما يستغناش عنها المؤرخين و الباحثين المتخصصين فى تاريخ فارس و المغول.

بعث اللغه و الثقافه الفارسيه

اهتم اقبال بتاريخ و ثقافة ايران.

بعد ما غزا العرب فارس فى نص القرن السابع اجبر العرب الفرس ان العربى يبقى لغتهم الرسميه و بقت اللغه و الثقافه الفارسيه متعرضين لخطر الزوال و الدوبان فى كيان اجنبى و فضل الحال على كده لغاية ما الخليفه المأمون عين طاهر بن الحسين حاكم على خراسان سنة 821 و قامت الدوله الطاهريه اللى استمرت لغاية سنة 873 و بعدها قامت الدوله الصفاريه فى سيستان و استمرت لغاية سنة 955. الدوله دى حست ان ثقافة ايران و لغتها مهددين بالضياع زى ما حصل لمصر فرجعت العباسيين و اللغه العربيه و حاولت ترجيع اللغه الفارسيه و الثقافه الفارسيه العريقه ، و عمل حكامها جهد كبير عشان يرجعو ايران لمجدها الثقافى و ترجيع اللغه الفارسيه و بعد الدوله الصفاريه قامت الدوله السامانية سنة 900 و استمرت لسنة 999 و فى عهدها رجعت ايران للغتها و ترجم الايرانيين الكتب للفارسى و نبذو العربى و لما ظهرت الدوله السلجوقيه بقت فيه كتب بالفارسى و كتب بالعربى محتاجه ترجمه.

فى سنة 1943 قرر اقبال انه يرفع شأن اللغه الفارسيه و ادبها و يزود اهتمام الناس بيهم فنشر مجلة " يادكار " ( التذكار " اللى اتخصصت فى تاريخ الفرس و ادبهم و كانت من ألمع المجلات العلميه و الادبيه فى ايران لكن بعد خمس سنين اتمنع صدورها فحس اقبال بحزن كبير و مل من احوال ايران فوافق على انه يسيب ايران و قبل انه يشتغل ملحق ثقافى لايران فى تركيا و ايطاليا اللى قضى فيها بقية حياته.

عباس اقبال الف و ترجم و حقق و صحح حوالى خمسين كتاب فى الادب والتاريخ و الجغرافيا زائد مئات المقالات اللى نشرها فى المجلات و الجرانيل. اشهر مؤلفاته كتاب " تاريخ ايران المفصل من صدر الاسلام لانقراض الدوله القاجاريه " ( تاريخ مفصل ايران از صدر اسلام تا انقراض قاجاريه ) و ده كتاب ضخم بيتكون من قسمين الاولانى من ظهور الاسلام لغاية الغزو المغولى و القسم التانى من الغزو المغولى لغاية نهاية عصر القاجارين. اهم جزء فى الكتاب بيعتبر الجزء اللى بيختص بتاريخ ايران اللى بيبدأ فى الكتاب ببداية الدوله الطاهريه و بينتهى بالقارجيه و بيشمل تواريخ علويين طبرستان و ديالمة ال زيار و ال بويه و الصفاريين و السامانيين و الغزنوين و سلاطين الغور و السلاجقه و أتابكة اذربيجان و الخوارزميه و المغول و الايلخانات و التيموريين و التراكمه القرقوينلو و الآق قوينلو و الصفويين و الافشاريين و الزنديين و القاجاريين. اقبال فى الكتاب ده دون تفاصيل مهمه عن تاريخ ايران من دراسات متعمقه و مراجع اصليه مش عربيه.

من مؤلفاته التانيه " سيرة الامير الكبير القاجارى " ( سركذشت امير كبير ) ، و " الاسره النوبختيه " ( خاندان نوبختى ) ، و كتاب عن تاريخ المغول ، و كتاب عن تاريخ السلاجقه ، و كتاب من تلت مجلدات عن تاريخ ايران. و ترجم من الفرنساوى كذا كتاب من ضمنها " تلت سنين فى بلاط ايران " ( سه سال در دربار يران ) من تأليف فوريه اللى كان طبيب ناصر الدين شاه القاجارى ، و من الانجليزى ترجم " طبقات سلاطين اسلام " تأليف لين بول.

مؤلفاته

• " تاريخ ايران المفصل من صدر الاسلام لانقراض الدوله القاجاريه " ( تاريخ مفصل ايران از صدر اسلام تا انقراض قاجاريه )
• تاريخ المغول ( تاریخ مغول)
• سيرة الامير الكبير القاجارى ( سركذشت امير كبير )
• الاسره النوبختيه ( خاندان نوبختى )
• تاريخ ايران بعد الاسلام ( تاریخ ایران بعد از اسلام )
• كليات تاريخ الحضاره ( كليات تاريخ تمدن )
• كليات علم جغرافيا
• تاريخ ايران المفصل بعد غزو المغول ( تاریخ مفصل ایران از استیلای مغول تا اعلان مشروطیت )
• تاريخ وزراء السلاجقه ( وزارت در عهد سلاطین بزرگ سلجوقی )
• قابوس و شمگير زيارى
• شرح حال عبدالله بن مقفع
• تاریخ جواهر در ایران
• بحرين و جزاير خليج فارس ( مطالعاتی درباره بحرین و جزایر و سواحل خلیج فارس )
• الامير الكبير تقى خان ( میرزا تقی خان امیرکبیر )
• تاريخ الاكتشافات الجغرافيه و تاريخ علم الجغرافيا ( تاریخ اکتشافات جغرافیایی و تاریخ علم جغرافیا )

ترجمه :

• 3 سنين فى بلاط ايران ( سه سال در دربار ايران ) - تأليف فوريه
• ذكريات الجيرال ترازل ( یادداشت‌های ژنرال تره‌زل )
• مأمورية الجنرال جاردان فى ايران ( ماموریت ژنرال گاردن در ایران )
• طبقات سلاطين اسلام - تأليف ستانلى لين بول.
• محاسن اصفهان - تأليف حسين ابى الرضا

تصحيح :

• التاريخ الجديد ( تاريخ نو )
• روزنامه ميرزا محمد كلانتر فارسى
• حروب ايران و انجلترا ( جنكهاى ايران و انكليس )

تحقيق :

• تاريخ طبرستان - ابن اسفنديار
• سمط العلى فى تاريخ كرمان ضمن بدائع الازمان فى وقائع كرمان
• عتبة الكتبه ( مراسلات العصر السلجوقى )
• مجمع التواريخ.

مقالاته :

• كتب عباس اقبال فى المجلات و الجرانيل مئات المقالات التاريخيه و الادبيه و الاجتماعيه ، ايرج افشار فهرس مقالات اقبال فى " فهرست مقالات فارسى ".

لينكات برانيه

• مقاله عنه نسخة محفوظة 2010-07-15 على موقع واي باك مشين. (فارسى)

1. http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb10895400q — تاريخ الاطلاع: 10 اكتوبر 2015 — المؤلف: مكتبة فرنسا الوطنية — الرخصة: رخصة حرة
2. مُعرِّف دليل مركز مكتبة جامعة وارسو (NUKAT): https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=1207&url_prefix=http://nukat.edu.pl/aut/&id=n2003094773 — باسم: 'Abbās Eqbāl Āštijāni