কাঠ শালিকা

কাঠ-শালিকা (Chestnut-tailed Starling)
Sturnia m. malabarica on Kapok tree in Kolkata, India
সংৰক্ষণ স্থিতি
জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন
ৰাজ্য: Animalia
পৰ্ব: Chordata
শ্ৰেণী: Aves
বৰ্গ: Passeriformes
উপবৰ্গ: Passeri
অনুবৰ্গ: Muscicapoidea
পৰিয়াল: Sturnidae
গণ: Sturnia
প্ৰজাতি: S. malabarica
বৈজ্ঞানিক নাম
Sturnia malabarica
(Gmelin, 1789)
সমাৰ্থক

Temenuchus malabaricus

কাঠ-শালিকা (ইংৰাজী: Chestnut-tailed Starling, বৈজ্ঞানিক নাম: Sturnia malabarica)[2] ) শালিকা জাতীয় চৰাইৰ প্ৰজাতি সমূহৰ অন্যতম প্ৰজাতি৷ দক্ষিণ-পূব এছিয়া তথা ভাৰত ত ইয়াক থলুৱাভাৱে দেখা পোৱা যায় যদিও ই আংশিকভাৱে পৰিভ্ৰমণকাৰী চৰাই বুলিও জানিব পৰা গৈছে৷

টেক্সন'মি

[সম্পাদনা কৰক]

একাধিক বিৱৰ্তনৰ উৎসৰ বাবে পূৰ্বতে কাঠ-শালিকাক কেইবাটাও গোত্ৰ যেনে Sturnia, Sturnus আৰু Temenuchus ৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল যদিও পৰৱৰ্ত্তী সময়ত কৰা গৱেষণাত পোৱা তথ্য অনুসৰি Temenuchus গোত্ৰকে বৰ্তমান বাহাল ৰখা হৈছে৷ [2] Later studies have suggested placement in the genus Sturnia.[3]

কাঠ-শালিকাৰ তিনিটা উপ-প্ৰজাতি দেখা পোৱা যায়-

  • S. m. malabarica: উত্তৰ-পূব ভাৰত, নেপাল, ভূটান, বাংলাদেশ আৰু ম্যানমাৰত বিস্তৃত হৈ আছে৷
  • S. malabarica nemoricola: দক্ষিণ চীণ, থাইলেণ্ড, লাইছ, ভিয়েটনাম আৰু কম্বোডিয়াত ইয়াক দেখিবলৈ পোৱা যায়৷
  • S. malabarica blythii: ভাৰতৰ দাক্ষিণাত্য অঞ্চল (Western Ghat)ত পোৱা যায়৷

বিৱৰণ

[সম্পাদনা কৰক]
Sturnia malabarica blythii

কাঠ-শালিকাৰ পূৰ্ণবয়স্ক এটা চৰাইৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য প্ৰায় ২০ ছে: মি: হয়৷ ইয়াৰ পিঠি অংশ মটিয়া (grey) আৰু ক'লা চানেকীয়া৷ উপ-প্ৰজাতি সমূহৰ দেহৰ বৰণৰ কিছু পাৰ্থক্য দেখা যায়৷ S. m. malabarica' আৰু blythii ৰ ক্ষেত্ৰত দেহৰ তলৰ অংশ ইটাবণীয়া (rufous) কিন্তু nemoricola ৰ সেই অংশৰ বৰণ বগা হয় ৷ তিনিওটা উপ-প্ৰজাতিৰ চকুৰ মণি বগা আৰু ঠোঁটৰ বৰণ হালধীয়া হয়৷ মতা-মাইকী উভয়ে দেখাত একে হয়৷ অৱশ্যে পোৱালী কাঠ-শালিকাৰ দেহৰ তলৰ অংশ বগা আৰু নেজৰ আগটো ৰঙা চানেকীয়া হোৱা দেখা যায়৷

আচৰণ

[সম্পাদনা কৰক]

কাঠ-শালিকাই সাধাৰণতে মুকলি কাঠনি বা খেতি-পথাৰত বাহ সাজে৷ ইহঁতে গছৰ সুৰুঙা আদিত বাহ সাজে৷ এবাৰত ৩-৫ টাকৈ কণী পাৰে৷

শালিকাৰ অন্যান্য প্ৰাজতি সমূহৰ দৰেই কাঠ-শালিকাইও ফল-মূল, ফুলৰ মৌ আৰু পোক-পৰুৱা আদি খাই জীয়াই থাকে৷ ইহঁতে জাক পাতি উৰে আৰু গোটেইবোৰ চৰায়ে মিলি একেলগে আৰু খুব খৰকৈ উৰাৰ দিশ সলনি কৰিব পাৰে৷

তথ্য সংগ্ৰহ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. ↑ BirdLife International (2004). Sturnus malabaricus. 2006. IUCN Red List of Threatened Species. "IUCN" 2006. www.iucnredlist.org. Retrieved on 12 May 2006.
  2. ↑ 2.0 2.1 Lovette, I., McCleery, B., Talaba, A., & Rubenstein, D. (2008). "A complete species-level molecular phylogeny for the "Eurasian" starlings (Sturnidae: Sturnus, Acridotheres, and allies): Recent diversification in a highly social and dispersive avian group.". Molecular Phylogenetics & Evolution খণ্ড 47 (1): 251–260. doi:10.1016/j.ympev.2008.01.020. PMID 18321732. Archived from the original on 2009-02-05. https://web.archive.org/web/20090205083032/http://www.dustinrubenstein.com/webpage/PUBLICATIONS_files/MPE2008.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2013-02-05. 
  3. ↑ Zuccon, D., Pasquet, E. & Ericson, P. G. P. (2008). Phylogenetic relationships among Palearctic–Oriental starlings and mynas (genera Sturnus and Acridotheres : Sturnidae). Zoologica Scripta, 37:469–481 PDF Archived 2016-04-12 at the Wayback Machine

অন্যান্য উৎস

[সম্পাদনা কৰক]
ৱিকিমিডিয়া কমন্সত Sturnus malabaricus সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল আছে।
ৱিকিপ্ৰজাতিত Sturnus malabaricus সম্পৰ্কে অধিক তথ্য আছে
  • Grimmett, Richard; Inskipp, Carol, Inskipp, Tim & Byers, Clive (1999): Birds of India, Pakistan, Nepal, Bangladesh, Bhutan, Sri Lanka, and the Maldives. Princeton University Press, Princeton, N.J.. ISBN 0-691-04910-6
  • Rasmussen, Pamela C. & Anderton John C. (2005): Birds of South Asia: The Ripley Guide. Smithsonian Institution and Lynx Edicions. ISBN 84-87334-67-9
  • Zuccon D, Cibois A, Pasquet E, Ericson PG. (2006) Nuclear and mitochondrial sequence data reveal the major lineages of starlings, mynas and related taxa. Mol Phylogenet Evol. 41(2):333-44