গংগুবাঈ হংগল | |
---|---|
![]() কন্যা কৃষ্ণাৰ সৈতে গংগুবাঈ | |
প্ৰাথমিক তথ্য | |
জন্ম | ৫ মাৰ্চ, ১৯১৩[1][2] হংগল, বোম্বে ষ্টেট, ব্ৰিটিছ ভাৰত[3] (বৰ্তমান কৰ্ণাটক, ভাৰত) |
মূল | ধাৰৱাদ, কৰ্ণাটক, ভাৰত[1][2] |
মৃত্যু | ২১ জুলাই, ২০০৯ (৯৬ বছৰ) হুবলী, কৰ্ণাটক, ভাৰত[2] |
সংগীতৰ প্ৰকাৰ | হিন্দুস্তানী শাস্ত্ৰীয় সংগীত |
পেচা | কণ্ঠশিল্পী |
কাৰ্যকাল | ১৯৩১–২০০৬[4] |
গংগুবাঈ হংগল (ইংৰাজী: Gangubai Hangal, ৫ মাৰ্চ ১৯১৩ - ২১ জুলাই ২০০৯) এগৰাকী ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সংগীতজ্ঞ। তেওঁ কৰ্ণাটকৰ হিন্দুস্তানী শাস্ত্ৰীয় সংগীত ধাৰাৰ এগৰাকী কণ্ঠশিল্পী আছিল। তেওঁ তেওঁৰ গভীৰ আৰু শক্তিশালী কণ্ঠৰ বাবে জনাজাত আছিল।[5] গংগুবাঈ হংগল হিন্দুস্তানী শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ কিৰানা ঘৰাণাৰ লগত জড়িত আছিল।[6]
১৯১৩ চনৰ ৫ মাৰ্চ তাৰিখে ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ অন্তৰ্গত বোম্বে ষ্টেটৰ হংগলত গংগুবাঈ হংগলৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁৰ পিতৃ ধাৰৱাদৰৰ এজন কৃষিবিদ চিক্কুৰাও নাডিগাৰ[1] আৰু মাতৃ আম্বাবাঈ কৰ্ণাটিক শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ সংগীতশিল্পী আছিল। তেওঁ কেৱল প্ৰাথমিক শিক্ষা লাভ কৰিছিল।[7] তেওঁলোকৰ পৰিয়াল ১৯২৮ চনত হুবলীলৈ স্থানান্তৰিত হৈছিল যাতে গংগুবাঈয়ে হিন্দুস্তানী শাস্ত্ৰীয় সংগীত শিকিব পাৰে।[1][8][9] তেওঁ হিন্দুস্তানী শাস্ত্ৰীয় সংগীত অধ্যয়ন কৰি কিনাৰী বাদক কৃষ্ণচৰ্য হুলগুৰৰ ওচৰত আনুষ্ঠানিকভাৱে ১৩ বছৰ বয়সত প্ৰশিক্ষণ আৰম্ভ কৰে।[10] হুলগুৰৰ লগত গংগুবাঈয়ে তেওঁৰ মাচুলৰ বিষয়ে তৰ্ক কৰাৰ পিছত তেওঁক শিক্ষা দিয়া বন্ধ কৰাৰ আগতে এবছৰত ৬০টা ৰচনা শিকিছিল। তেওঁ গুৰু সাৱাই গন্ধৰ্বৰ অধীনত সংগীত অধ্যয়ন কৰাৰ আগতে দত্তোপন্ত দেশাইৰ ওচৰত শিকিছিল।[2][11] তেওঁলোক স্থায়ীভাৱে হুবলীলৈ স্থানান্তৰিত হোৱাৰ পিছত তিনি বছৰৰ ধৰি কঠোৰ প্ৰশিক্ষণ লাভ কৰিছিল।[10]
![]() |
|
[[:Image:|ৰাগ দুৰ্গা]] | |
[[Image:|180px|noicon]] |
|
তাইৰ কণ্ঠস্বৰ আমূল সলনি কৰাৰ কেইবা বছৰ আগতে ১৯৩৫ চনত গংগুবাঈয়ে সাৱাই গন্ধৰ্বৰ ওচৰত শিকিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ আগতে ৭৮ আৰপিএম গ্ৰামোফোন ৰেকৰ্ডত ৰেকৰ্ড কৰা ৰাগ দুৰ্গাৰ প্ৰদৰ্শন | |
এই ফাইলটো শুনাত অসুবিধা পাইছে? মিডিয়া সাহাৰ্য চাওক |
হাংগলৰ মাতৃৰ পৰিয়ালক নিম্ন সামাজিক স্থিতিৰ বুলি গণ্য কৰা হৈছিল আৰু তেওঁৰ প্ৰজন্মৰ গান গোৱা মহিলাসকলৰ বাবে উপযুক্ত নিযুক্তি বুলি গণ্য কৰা হোৱা নাছিল। তেওঁ এই পক্ষপাতৰ বিৰুদ্ধে সংগ্ৰাম কৰিছিল আৰু নিজৰ কেৰিয়াৰ তৈয়াৰ কৰিছিল।[2] তেওঁ ১৯৪৫ চনলৈকে গোটেই ভাৰত আৰু আকাশবাণীৰ বাবে প্ৰদৰ্শন কৰিছিল।[10] তেওঁ প্ৰথমতে ভজন আৰু থুমৰীকে ধৰি লঘু ধ্ৰুপদী ধাৰা প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। তেওঁ ঘাইকৈ খেয়ালত মনোনিবেশ কৰিছিল।[10] অৱশ্যে পিছলৈ তেওঁ লঘু ধ্ৰুপদী গান গাবলৈ অস্বীকাৰ কৰি কৈছিল যে তেওঁ কেৱল ৰাগ গায়।[12] তেওঁ কৰ্ণাটক বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সন্মানীয় সংগীত অধ্যাপক হিচাপে সংগীতৰ অধ্যাপনা কৰিছিল।[4] তেওঁ ২০০৬ চনৰ মাৰ্চত তেওঁৰ ৭৫তম কেৰিয়াৰ বৰ্ষ চিহ্নিত কৰিবলৈ অন্তিম কনচাৰ্ট দিছিল।[4] তেওঁৰ ছোৱালী কৃষ্ণা হংগলে প্ৰায়ে কনচাৰ্টত তেওঁৰ সতে যোগ দিছিল। কৃষ্ণাবাঈ হংগল নিজেই এগৰাকী সংগীতজ্ঞ আছিল যিয়ে সংগীতানুষ্ঠানত তেওঁৰ কলা প্ৰদশৰ্ন কৰিছিল। ২০০৩ চনত তেওঁৰ অস্থি মজ্জাৰ কৰ্কট ৰোগৰ পৰা পৰিত্ৰাণ লাভ কৰিছিল। ২০০৯ চনৰ ২১ জুলাই তাৰিখে হুবলীৰ নিজা বাসভৱনত ৯৬ বছৰ বয়সত হৃদযন্ত্ৰৰ ক্ৰিয়া বন্ধ হোৱাৰ ফলত তেওঁৰ মৃত্যু হৈছিল।[4] অংগদানৰ বাবে সজাগতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ তেওঁ চকু দান কৰা হৈছিল।[4]
১৬ বছৰ বয়সত গংগুবাঈ হংগলে এজন ব্ৰাহ্মণ অধিবক্তা গুৰুৰাও কৌলগীৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল।[13] তেওঁলোকৰ দুজন পুত্ৰ নাৰায়ণ ৰাও আৰু বাবু ৰাও,[14] আৰু এএগৰাকী কন্যা কৃষ্ণা আছিল। তেওঁৰ কন্যা কৃষ্ণায়ে ২০০৪ চনত ৭৫ বছৰ বয়সত কৰ্কট ৰোগত মৃত্যুবৰণ কৰিছিল।[15]
২০০৯ চনত ২১ জুলাই তাৰিখে গংগুবাঈ হংগল মৃত্যু হৈছিল। কৰ্ণাটক ৰাজ্য চৰকাৰে তেওঁৰ মৃত্যুৰ বাবে দুদিনৰ ৰাজ্যিক শোক ঘোষণা কৰিছিল।[16] ধাৰৱাদ জিলাৰ জিলা আয়ুক্তৰ দ্বাৰা হুবলীত ২২ জুলাইৰ তাৰিখে ৰাজ্যিক মৰ্যাদাৰে তেওঁৰ অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়া সম্পন্ন হৈছিল।[4]
ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ তেওঁ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে তেওঁ বহুতো বঁটা আৰু সন্মান লাভ কৰিছে। তাৰে ভিতৰত উল্লেখযোগ্য সমূহ হ'ল:
২০০৮ চনত কৰ্ণাটক ৰাজ্য চৰকাৰে প্ৰস্তাৱিত কৰ্ণাটক ৰাজ্যিক সংগীত বিশ্ববিদ্যালয়, মহীশূৰৰ নাম গংগুবাঈ হংগলৰ নামত ৰাখিবলৈ সিদ্ধান্ত লয়। পৰৱৰ্তী সময়ত কৰ্ণাটক ৰাজ্যিক ড॰ গংগুবাঈ হংগল সংগীত আৰু প্ৰদৰ্শন কলা বিশ্ববিদ্যালয় আইন, ২০০৯ কৰ্ণাটক বিধানসভাৰ দ্বাৰা গৃহীত কৰা হয়। বৰ্তমান বিশ্ববিদ্যালয়খন কৰ্ণাটকৰ মহীশূৰৰ পৰা পৰিচালনা কৰে।[20]
তেওঁৰ জন্মস্থান 'গাংগোত্ৰী'ক কৰ্ণাটক চৰকাৰে সংগ্ৰহালয়লৈ ৰূপান্তৰিত কৰিছে। হুবলীৰ ড॰ গংগুবাঈ হংগল গুৰুকুলে পৰম্পৰাগত গুৰু-শিষ্য পৰম্পৰাৰে শিল্পীসকলক সংগীতৰ প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰে।
![]() |
ৱিকিমিডিয়া কমন্সত গংগুবাঈ হংগল সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল আছে। |